Tarihi, kültürel doğal, otantik ve romantik Kuzey Kıbrıs'a doyulmaz

Kuzey Kıbrıs ‘müdavimleri’ iyi bilir ancak yine de hatırlatmakta fayda var. KKTC, Türkiye’nin resmen tanıdığı ‘yavru vatan’ ismini almış ayrı bir ülke. KKTC’ye Türkiye Cumhuriyeti kimliğiyle giriş yapabilirsiniz. Yani pasaport gerekmez. Trafiğe aman dikkat, Türkiye’ye göre ters. Trafikte İngiliz sistemi uygulanıyor. Yani araçların direksiyonu sağda. Eğer otomobil kiralayacaksanız, sol şeridi kullanacaksınız. Yayalar karşıdan karşıya geçerken mutlaka sol yerine önce sağ tarafa bakmalı. Araçlar sağdan gelir.

Alışamadıysanız, her iki tarafa bakmakta fayda var. Kıbrıs’ta sürücüler trafiğe ve yayalara çok saygılı. Gerekmedikçe korna çalmak, trafik suçu kabul ediliyor. Eskiden “KKTC pahalı” diye bilinirdi. Günümüzde ise, birçok ürün Türkiye’den daha ucuz. Şık restoranlarda Kıbrıs lezzetleri ve her türlü içecek, Türkiye’nin büyük kentlerinden daha ucuz. Yollarda her an bisiklet turuna çıkanlarla karşılaşabilirsiniz. Sadece turistler değil, Kıbrıslı Türkler arasında da bisiklet kullanımı giderek yükseliyor. Ada çok güvenli... Zaten tatilde artık huzur da arıyoruz. Kıbrıslı Türklerin eğitim seviyeleri yüksek, kültürleri de çok barışçıl. Polise de yansımış, nazik ve yardımsever.

Evet, biz Hürriyet ekibi olarak üç gün kaldık tanımak için yetmedi. Hafta sonundan daha uzun kalmak gerektiğini anlıyorsunuz. Kıbrıs’ı biliyorum diyenler eğer hafta sonları ya da resmi tatillerde deniz kum güneş için geliyorsa, keşfedilecek çok şeyi kaçırmış olacak çünkü Ada’nın gizli kalmış ya da ön plana çıkmamış güzelliklerini görmek ve yaşamak bir iki günlük değil daha uzun süre gerektiriyor. Gezecekseniz tek bir tavsiyemiz var. Araç kiralayın, fiyatları da çok uygun. Ters direksiyonu sorun etmeyin, dikkatli kullanın ve trafik kuralları ile işaretlerine dikkat edin yeter.

Kuzey Kıbrıs bir defa aile olarak gelebileceğiniz güvenli ender yerlerden. Dış hatlardan çıkıyorsunuz ve yurtdışına gidiyorsunuz ancak yurt içi gibi cennet köşesine geliyorsunuz. Kıbrıs’a çok kişi geliyor ancak az kişi geziyor. Gezenler arasında olun ve birkaç tavsiyede bulunalım. Yani bunları yapmadan Kıbrıs’ı bilirim, ya da gezdim gördüm demeyin. Kıbrıs’ı keşfe, Girne yönünden başlarsak, ‘dağ yolu’ diye adlandırılan yol üzerinde, Beşparmak Dağları’na ismini veren Beşparmak Kayalığı’nı ziyaret edin. Hatıra fotoğrafları için birebir yerlerden.

Girne, turistlere sadece eğlence sunmuyor, tarih de vaat ediyor. Doğu Akdeniz’de gotik mimarinin en önemli eserlerinden Bellapais Manastırı’nın ziyaret edin. Manastırla aynı ismi taşıyan ve Girne’ye kuş bakışı bakan Bellapais köyü, kentin en güzel yerlerinden.

Girne’de Ortaçağ Avrupası’nın en önemli 3 dağ kalesinden biri olan Saint Hillarion’a görmeden Ada’dan

ayrılmayın. Walt Disney’in ünlü ‘Uyuyan Güzel’ masalındaki kaleye esin kaynağı olan Saint Hillarion’da ‘Kraliçe’nin Penceresi’nden en güzel Girne manzarasını izlemek mümkün. Hem büyükler için hem de çocuklar için müthiş bir etkinlik olur. Girne’ye kuşbakışı bakın. Tarihi Girne limanında kahvaltı etmeyi, birkaç kilometre ötede Alagadi sahillerinde Caretta Carettalar’la beraber denize girmeyi kaçırmayın. Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında gelirseniz, yumurtalarından yeni çıkan Caretta Carettalar’ın ay ışığını pusula olarak kullanıp denize yürüyüşüne tanıklık edebilirsiniz.

En az bir gününüzü de Lefkoşa’yı keşfe ayırın. Surlar içi adı da verilen eski Lefkoşa’da Selimiye Cami ya da eski adıyla Saint Sophia Katedrali’ne hayran kalacaksınız. Osmanlı döneminin önemli eserlerinden, Büyük Han ve diğer Osmanlı eserleri ayaklarınızın altında olacak. Restore edilmiş cumbalı evlerin yer aldığı Arap Ahmet Mahallesi’nde her sokak sizi başka bir zamana götürecek.

Kuzey Kıbrıs’ın sembol kenti, açık hava müzesi unvanını fazlasıyla hak eden Gazimağusa’ya bir gün yetmez. Venediklilerin Porto Del Mare, (deniz kapısı) adını verdikleri kapıdan girilen tarihi kentte, Haçlı seferleri sırasında Kudüs krallarının taç giydiği Saint Nicholas Katedrali’ni görmemek, fotoğrafını çekmemek büyük eksiklik olur. Osmanlı döneminde Lala Mustafa Paşa Cami adını alan katedralin yanında, ünlü vatan şairi Namık Kemal’in heykeli yer alıyor. Karşısında ise, Namık Kemal’in 38 ay sürgün hayatı yaşadığı, günümüzde müze olarak ziyarete açık tutulan zindanı bulunuyor.

Gazimağusa’daki bu eski katedralin bir diğer komşusu, katedralle inşa edilirken toprağa dikilmiş 717 yıllık Ada’nın en eski ağacı, cümbez ağacı ile tanışmadan meydandan ayrılmayın. Shakespeare’nin Othella Trajedyası’na konu olan Othello Kalesi ise, yine aynı meydanda size Desdemona’nın hikâyesini yeniden anlatacak. 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında Rumların terk ettiği, kapalı tutulan Maraş kenti de kentte görülmesi gereken yerler arasına girdi. Gazimağusa’nın dışında yer alan Salamis Harabeleri, ayrı bir gün gidilmesi gereken tarihi merkez. Kıbrıs’ın her yerinden Akdeniz’in mavi sularına girebilirsiniz ancak ‘yol uzun’ diye ihmal etmeyin Karpaz Yarımadası’nın en ucundaki Altın Sahile gidin. Pişman olmayacaksınız. El değmemiş sahillerde deniz keyfi, kaçırılmaması gereken mutluluklardan biri olacak. Kumsalın bir diğer özelliği de kumların üzerinize yapışmaması.

Altın Kumsal, Ortodoks Hristiyan dünyasının kutsal mekânlarından Apostolos Andreas manastırına da evsahipliği yapıyor. Hz. İsa’nın havarilerinden Aziz Andreas’ın Ada’ya çıktığı noktaya yapılan manastırın

efsanesi şöyle: Havari Adreas, deniz seferinde gemide suyun bitmesi nedeniyle Kıbrıs adasına çıkar. Bu sırada gemi kaptanı da hastalıktan kör olmuştur. Aziz Andreas, asası ile yere vurarak pınar çıkartır. Pınarın suyu da kaptanın gözlerinin açılmasını sağlar. İşte efsanedeki bu su, günümüzde manastırın arka tarafında akmaya devam ediyor. Her yıl binlerce Ortodoks Hristiyan, manastırı ziyaret ederek ve sudan içerek hacı oluyor.

Kuzey Kıbrıs’ta bahar ve yaz aylarında neredeyse her hafta bir yerleşim yerinde festival düzenleniyor. Eski adıyla köy panayırlarında, yöresel ürünler satılıyor. Evlerde ve küçük tesislerde üretilen saf zeytinyağının yanısıra macun adı verilen ceviz ve kabak gibi birçok meyve ve sebzeden yapılan, sönmüş kireçle sertleştirilmiş otantik tatlıların da tadına bakın. Kıbrıs mutfağın çok zengin ve farklı lezzetler sunuyor. Şeftali kebabı, hırsız kebabı, hellim ızgara, galokas ve molehiya Kıbrıs mutfağından kaçırılmaması gereken lezzetlerden sadece birkaç örnek.

Kıbrıs’ta hastaneler genellikle Türkiye’de tüp bebek merkezleriyle bilinir. Tüp bebek konusunda oldukça gelişmiş tıp merkezleri var. Ada sağlık turizmiyle son yıllarda bırakın Türkiye’yi dünyanın dört bir yanından ilgi merkezi olma yolunda. Ancak bilinmesi gereken önemli bir konuya değinmek istiyoruz. Ada’nın en büyük özel hastanesi, Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi. Ve SGK kapsamında. Yani, SGK kapsamındaki TC vatandaşlarının tümü ücretsiz sağlık hizmeti alabiliyor. Tatillerde kimsenin hasta olması ya da kaza geçirmesini istemeyiz ama böyle bir durumda SGK burada geçiyor.

Unutmadan, hastane Lefkoşa’da, üniversitenin içinde.

Eşek günü

• Karpaz’daki bakir coğrafyada çok sayıda eşek yaşıyor; İz TV’de denk düşerse izlemenizi dileriz. Biz Kıbrıs’taydan yani bir hafta önce Büyükkonuk’ta geleneksel ‘eşek günü’nde, tiyatro ve müzik gibi etkinlikler yapılmış. Eşek Günü, 8 yıl önce doğa ve hayvanlarla bütünlük sağlamak amacıyla başlatılmış... Bu arada Türkiye’de Hayrullah Şanzumi’nin ‘Eşek (Harmane’ kitabını Kıbrıslıların okumasını dileriz.
• KKTC Çevre Koruma Dairesi’nin baca gazı emisyon değerlerinin yasal limitlerin üzerine çıkması nedeniyle Teknecik Elektrik Santralı ve Kalecik’teki AKSA Elektrik Santrali’ne 6’şar asgari ücret tutarında (Toplam 12 bin TL) para cezası kesmiş.)
• Kıbrıs Türk halkının direniş yıllarının bir çok aşamasında öncü roller üstlenen, Erenköy dahil bir çok cephede görev yapan, ülkenin demokratikleşme sürecinde de ön saflarda yer alan Türk Mukavemet Teşkilatı kurucularından, eski sağlık bakanı Dr. Burhan Nalbantoğlu, Lefkoşede 37. Ölüm yıldönümünde anıldı.
• Yeni bir yasa ile Meclis onayı olmadan üniversite kurulmama kararı alınmış; kumarhane oynatan işletme sahiplerinin üniversite açması da engellenecekmiş.
• Basın özgürlüğünün önündeki engeller konusunda dünyadaki ve Kıbrıs’taki durum, ara bölgedeki Dayanışma Evi’de İngilizce, Türkçe ve Rumca bir konferansla gündeme getirilmiş. Türkiye’den gelen kimse yok.

Turizm, eğitim ve sağlık

• KKTC, turizm ve eğitim yatırımlarından sonra sağlık yatırımlarını da öne çıkarttığını da hükümet yetkililerinden öğrendik. Girne Amerikan Üniversitesi Rektör Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Mehmet Zeki Avcı, GAÜ’nün sağlık alanında yapacağı yatırımların hizmete alınmasıyla beraber sağlık alanında sadece kendi ülkemizle değil, asıl dünya ile yaraşacağız” şeklinde konuşmuş.
• İçişleri Bakanı Kutlu Evren’in, ‘öğrenci’ adı altında ülkeye gelenlerin denetleneceğini ve bunu suistimal edenlere ceza uygulanacağını açıkladı.
• Ulusal Birlik Partisi (UBP) ile Demokrat Parti’nin (DP) koalisyonunun yaklaşık 9 aydır yürüttüğü hükümette yerel basında epeyce eleştiri dikkat çekiyor. Her ilçeye bir müze açılması, İran’dan KTTC’ye direk uçuşlar yapılması gibi vaadleri varmış. Türkiye’den kablo ile getirilecek elektriğin vatandaşa yarı fiyattan satılacağı haberleri Türkleri heyecanlandırmış. Ancak bunun doğruları yansıtmadığı açıklandı. Özetle vatandaş diyor ki: “Geçinemiyoruz. Ülkenin ekonomik gidişatı hayra alamet değil ve daha da kötüsü yönetenler büyük çaresizlik içinde. Ülkenin önde gelen ekonomistleri sormululuk üstlenmeli.” Yeni Doğuş Partisi Genel Başkanı Erhan Arıklı bir demeçinde, “sürekli zam yaparak büteyi denkleştirmeye çalışan hükümetin taahütlerini yerine getirmediği için Türkiye tarafından da artık beğenilmediğini, bunun kanıtı olarak da Serdar Denktaş’ın Ankara’daki randevusunun Türkeş tarafınan iptal edilmesini gösteriliyor.
• Lefkoşa’da mimari, tarihi ve kültürel mirasa sahip Surlariçi bölgesinde yakında bir gezi treninin (25 kişilik) yakında faaliyete geçeceğini bir gazetede okuduk.

Sudan sonra elektik de geliyor

• Türkiye’den kablo ile getirilecek elektriğin vatandaşa yarı fiyattan satılacağı haberleri Türkleri heyecanlandırdığı yazılıyor. Ancak bunun doğruları yansıtmadığı açıklandı. Türkiye’den gelen su ‘KKTC’yi ihya etmiş; haftada bir gün yerine artık her gün su geliyormuş; tarım kesimi de çok memnun... Ama fiyatından şikayetler var. Tüpe bir ayda üç kez zam yapılmış, “Neyle ısınalım elektrikle mi gazla mı?” diyorlar. Vatandaş diyor ki: Geçinemiyoruz. Ülkenin ekonomik gidişatı hayra alamet değil ve daha da kötüsü yönetenler büyük çaresizlik içinde. Ülkenin önde gelen ekonomistleri sormululuk üstlenmeli. ”
• Adada 30 bin işletme yer alıyor; bu yüksek bir rakam olarak nitelendiriliyor. Esnaf ve Zanaatkarlar Odası’nın verilerine göre, 2006’da 1.046 işyeri açılmış, ancak aynı dönemde bin civarında işyeri kepenklerini indirmiş..
• Yeni Doğuş Partisi Erhan Arıklı “sürekli zam yaparak büteyi denkleştirmeye çalışan hükümetin taahütlerini yerine getirmediği için Türkiye tarafından da artık beğenilmediğini, bunun kanıtı olarak da Serdar Denktaş’ın Ankara’daki randevusunun Türkeş tarafınan iptal edilmesini gösterdi.
• Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY) uçuşları sonlandırılmış... Yıllarca ‘soygun yatağı’ oldu. KTHY ile ilgili ‘apar topar’ bir rapor hazırlanmış, tartışılıyor. Usulüne uygun hazırlanmadığı yönünde eleştiriler var.
• Lefkoşe ve Girne’de iki kitap .... Müzesini gezerken Emine Sömek’in yazdığı ‘Kıbrıs Türkünün Milli Mücadelesi/Kıbrıs Türk mücahidi Dr. Selçuk Sömer ve ailesinin anıları’ ile ‘Öğretmen Refika’ kitaplarını hediye ettiler. Bugünler kolay kazanılmamış, çok bedeller ödenmiş bir mücadelenin ibret dolu sahneleri gözler önüne seriliyor. Emine Sömek, bizim Refika’nın teyzesi...

Erken seçim olur mu?

• “Belediyelerimiz ülkedeki 40-50 yıllık yerleşmiş ve bence artık kireçleşmiş/işlevsizleşmiş bürokratik hantallıktan büyük oranda etkileniyor. Artık belediyecilik alanında yeni bir barış yeni bir vizyon gerekiyor.” (Polat ALPER)
• “2000 yılından bu yana KKTC ve TC’de milletvekilliği ve bakanlık yapanların kaçının 1. ve 2. dereceden yakını bedelli askerlik yasalarından yararlanmıştır? Bunlar kimlerdir?” (Ahmet İŞCAN)
• “KKTC erken seçime gitmeli mi? Hangi koşullarda. Başbakan Özgürgün, Cumhurbaşkanı tarih belirlesin, biz hazırız açıklamasını yaptı. Ancak, KKTC gündemi erken seçim değildir. Hükümet bütçesini yapmıştır, halkımız icraat bekliyor.”) Erkan EĞMEZ
• ”Türkiye’nin böyle gidişi ne kendi insanı ne de Kıbrıslı Türkler için hayra alamet değil...”(Kutlay ERK)
• “Kıbrıslı Türklere yapılan haksızlıkları garantör ülkelerden İngiltere biliyor. AB’ye güven yok, bu nedenle gözler İngiltere’de... KKTC’den kalkan TC kayıtlı uçaklararın doğrudan uçuşuna izin versinler. Narenciyemizin satışına engel olmasınlar... Theresa May hükümetinden adalet bekliyroruz.” (Reşat AKAR)