Tarihi köle adasının tek camisi: Goree Camisi

Senegal'in başkenti Dakar açıklarındaki tarihi köle adası Goree'de bulunan tek cami, kapasitesinin geliştirilmesi ve restorasyon için Türkiye'den uzanacak yardım elini bekliyor. Batı Afrika'da köle ticaretinin en önemli merkezlerinden kabul edilen ve UNESCO koruması altındaki Goree, adadaki tek caminin bir an evvel restore edilmesi ve onarılmasını istiyor. Castel tepesinin eteğine, Atlantik Okyanusu'na nazır konumlanan Goree Camisi, ülkede taştan inşa edilmiş en eski cami olma özelliği taşıyor.

HRİSTİYAN BİR HAYIRSEVER BAĞIŞLADI

Caminin öyküsü 1825'te Silmane Ngom isimli bir Hristiyan'ın evini, o dönem adada küçük bir topluluk olan Müslümanların kullanımına sunmasıyla başladı. Fransız Batı Afrikası (AOF) döneminde adada sayıları az olan Müslümanların, bu barakadan bozma yapıyı camiye dönüştürmeleri yaklaşık 40 yıl sürdü. Volkanik bazalt taşıyla inşa edilen cami, 1892'de resmen ibadete açıldı. Yaklaşık 100 kişi kapasiteli cami, kıyı erozyonu nedeniyle çökme tehlikesi yaşasa da halkın geçici çözüm olarak kendi çabalarıyla inşa ettiği taş duvar sayesinde ayakta kalmayı başardı.

UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİ'NDEKİ CAMİYİ KORUMAK İÇİN TÜRKİYE'YE ÇAĞRIDA BULUNUYORLAR

Goree Belediye Başkanı Augustin Senghor, caminin artık kıyı erozyonlarına daha fazla dayanamayacağına dikkati çekerek Türkiye'den restorasyon için yardım istedi. Senghor, adanın UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer aldığını hatırlatarak sömürge döneminden bu yana içinde ibadet edilen caminin de bu tarihin önemli bir tanığı olduğunu söyledi. Senghor, kıyı erozyonundan ciddi anlamda etkilenen caminin hem restorasyona hem de bakıma ihtiyacı olduğunu dile getirdi.

Her fırsatta caminin bu durumunu gündeme getirdiğini kaydeden Senghor, "Tüm İslam alemine ama özellikle de Türkiye'ye, bu tarihi camiyi korumak için çağrıda bulunuyorum. Özellikle cuma günleri kapasitesi çok yetersiz kalıyor. Genişletilmesi gerek. Acilen bakıma ihtiyacı var" ifadelerini kullandı.

MEDRESE DE TALEP EDİLİYOR

Senghor, adanın UNESCO koruması altında olmasına karşın camiye herhangi bir maddi destek sağlanmadığına işaret ederek caminin belediye ve gönüllü bağışlarıyla ayakta kaldığını vurguladı. Caminin olduğu alana medrese eğitiminin verileceği bir yapı da inşa edilmesini isteyen Senghor, bayram ve cuma namazları için de dış kısmın genişletilmesine ihtiyaç duyulduğunu söyledi. Senghor, sömürge döneminden bu yana cemaati eksik olmayan bu sembolik cami için acilen harekete geçilmesini gerektiğini sözlerine ekledi.

ADA HALKI DA TÜRKİYE'DEN YARDIM İSTEMİŞTİ

Ada halkı da 2018'de dönemin Büyükelçisi Nihat Civaner'e ulaşarak caminin Türkiye tarafından restore edilmesini talep etmişti. Ada halkının daveti üzerine Goree'ye giden Civaner, camide incelemelerde bulunarak cemaatin taleplerini dinlemişti. Yaklaşık 1800 kişinin yaşadığı Goree Ada'sında, nüfusun dörtte üçü Müslümanlardan oluşuyor.

YAKLAŞIK 400 YIL FRANSIZ SÖMÜRGESİNDE KALDI

Dakar Limanı'ndan yarım saatlik feribot yolculuğuyla ulaşılan Goree Adası, Afrika'nın içlerine kadar uzanan yol ve nehirlerin kesişim noktasında yer aldığı için stratejik konuma sahip. Portekizlilerin 1450'de küçük bir taş kilise inşa ederek yerleşime açtığı ada, 1677'de Fransa'nın kontrolüne geçti. Fransa'nın adadaki hakimiyeti, 1960'ta Senegal'in bağımsızlığını kazanmasına kadar devam etti.

PAPA'DAN OBAMA'YA ZİYARETÇİ AĞIRLADI

Goree Adası bir zamanlar sömürgecilerin, köle ticareti için milyonlarca Afrikalıyı "yeni dünya"ya transfer ettiği güzergahın en önemli toplanma noktasıydı. Kıtanın batı tarafından getirilen Afrikalılar, yeni dünyaya yapacakları yolculuk öncesi köle evlerinde birbirlerine zincirlenerek haftalarca bekletiliyordu. O evlerden bugün geriye kalan tek köle evi, Papa 2. Jean-Paul'den eski ABD Başkanı Barack Obama'ya kadar birçok ünlü isim tarafından ziyaret edilmişti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Başbakanlık yaptığı 2013'te adaya yaptığı ziyarette köle evinde incelemelerde bulunmuştu. Gelirinin büyük kısmı turizme dayanan ada günlük ortalama 3 ila 6 bin turist ağırlıyor.