Soylu atların evinde
Londra’nın karayoluyla 105 kilometre kuzeyindeki Newmarket soylu yarış atlarının dünyadaki önemli merkezlerinden. Müzayedeler, büyük yarışlar burada yapılıyor. Aynı zamanda resimde ekol yaratmış. Piyanist Gülsin Onay geçen ay konser verdiği şehri yazdı.
Newmarket denince İngiltere’de yediden yetmişe herkesin aklına atlar gelir. Ülkenin en büyük haraları, at yarışı merkezi, dünyanın en önemli iki at hastanesinden biri buradadır. Kent sakinlerinin en az üçte biri bu sektörde çalışır.Böyle bir yerde klasik müzik konseri olur mu derseniz, evet, çok sık olmasa da konserler düzenleniyor; orkestralar, baleler davet ediliyor ve resitaller yapılıyor. Benim UNICEF yararına verdiğim resital meşhur müzayede merkezi Tattersalls’da gerçekleşti. Christie’s, Sotheby’s nasıl sanat dünyasının en ünlü müzayede kuruluşuysa, 250 yıllık Tattersall’s da atların dünyasında fiyatları belirleyen en büyük otoritelerden. Podyumuna çıkan atlara 5 milyondan 50 milyon pounda (14-140 milyon TL) kadar fiyat biçiliyor. Newmarket’teki 45 yıllık salonları kültür etkinliklerine de ev sahipliği yapıyor.
HEYKELİ, PORSELENİ
Doğrusu, daha önce hiç at kokusu sinmiş bir alanda çalmamıştım! Atların podyumu müzikle tamamen başka bir ruha büründü. 750 koltuklu salon harika akustiğiyle de biliniyor: sahne yusyuvarlak mekanın tam ortasında. Ses her yerden aynı güzellikte duyulabiliyor. Bu konser için Cambridge’den getirttiğim kendi piyanomda çalarken, yeryüzünde henüz çalmadığım ne kadar ilginç mekan olabileceğini ve müzik insanları birleştirirken farklı salonların da bir anda nasıl birbirlerine benzediklerini düşündüm.
Newmarket’in 60 hara, 50’ye yakın eğitim pistinde dünyanın en ünlü eğitimcileri geleceğin şampiyonlarını seçiyor, çalıştırıyor. 1174’ten bu yana yarışlar yapılıyor. İngiltere’nin yegane Ulusal Atyarışı Müzesi, kent merkezindeki High Street’te. Tarihteki efsanevi atlar, yetiştiricileri ve yarışların tarihi anlatılıyor müzede. Böylesine köklü bir at kültürü, yerel sanata, ekonomiye de yansımış. Kentin galerileri, mağazaları at resimleri, heykelleri, porselenleri açısından da çok zengin seçenekler sunuyor. Pek çok hediyelik eşya mağazası var.
Newmarket’te birdenbire çocukluk yıllarıma döndüm. Çocukluğumda kuzenimin atına bindiğim günleri, o inanılmaz keyfi anımsadım. Birlikte bakımını yapmış, biraz korksam da bu asil güzelliğe dokunmanın heyecanını yaşamıştım. Ne de güzel rengi vardı atının. Bu güzel ziyaretleri hasretle bekler olmuştum.
BAY AT HOSTESİ
Bir arkadaşımın Newmarket’le ilgili anlattığı hikayeyi aktarmadan geçemeyeceğim. Dinlediğim günden beri hafızamda yer etti. Küçük kızlarının çok sevdigi at hastalanmış, Londra’daki veterinerler tedavinin mümkün olmadığını, atın uyutulması gerektiğini söylemiş. Son çare, mucizeleriyle ünlü Newmarket At Hastanesi’ne başvurmuşlar. Ayaklarından hasta hayvanı üç saatlik yolda araçla getirirken yürekleri parçalanmış. Üç ay tedaviden sonra adım adım iyileşmiş ve taburcu olmuş. Bu masal gibi öykü Newmarket‘i
gönlümde farklı bir köşeye yerleştirir.
Uçak yolculuklarından birinde yanımda oturan beyefendi at hostesi olduğunu söylemişti. Pahalı atları dünyanın bir ucundan diğerine taşıyormuş. Anlattığı öyküler çok şaşırtıcıydı. Atlarda, insanlardakinden bile fazla türde farklı kişilik görülüyor, buna göre psikolojik destek veriliyormuş. Uçak yolculuğu öncesi verilecek destek uzun incelemelerle belirlenirmiş. “Şu anda binlerce at, at hostesi, jokey, bakıcı dünyanın bir köşesine doğru uçuşta. Böyle yoğun bir trafik sözkonusu” demişti. Gerçekten büyük bir endüstri...
Keşke Newmarket konserimi bu soylu atlar da dinleyebilseydi. Acaba müziği nasıl algılarlardı, hangi karakterler ne gibi tepkiler verirdi?
Ünlü tablolara konu oldu
Newmarket aynı zamanda spor ressamlığının da doğmasını sağlayan şehir. 18’inci yüzyılda at yarışı temalı resimlerle başlayan bu gelenek daha sonra diğer spor dallarına da yayılmış. Bu ekolün öncülerinden John Wootton, James Seymour, Peter Tillemans’ın sanatında Newmarket’in önemli yeri var. Alfred Munnings’in pek çok ünlü eserinde de bu kentin pistleri resmediliyor.