Mithat Engin VİRANYALI
Son Güncelleme:
Sarmısağın ve kuyu kebabının memleketi Taşköprü
Sarmısağın başkenti Taşköprü, yerleşim birimi olarak kullanılmaya başlandığı MÖ 2000’li yıllardan bugüne kadar hiç terk edilmemiş ve çeşitli kültürlere ev sahipliği yapmış bir ilçe. Karadeniz’in batı bölümünde, Kastamonu’yu Sinop’a bağlayan karayolu üzerinde bulunan Taşköprü, adını yedi gözlü sanat şaheseri Taşköprü’den alıyor.
Kızılırmak’ın en büyük kolu olan Gökırmak Vadisi’nin bereketli topraklarında, doğanın mucizesi, sofraların efendisi sarmısağın en kalitelisi yetiştiriliyor. Taşköprülüler, sarmısağa "Beyaz Altın" diyerek sahip çıkıyor ve her yaz sonu bir Sarmısak Festivali düzenliyorlar.
POMPEİOPOLİS VOLKAN GİBİ PATLAMAYA HAZIR
Taşköprü’nün zengin kültür tarihi içinde odak noktayı günümüzde Zımbıllı Tepesi olarak anılan "Pompeiopolis Antik Kenti" oluşturuyor. Pompeiopolis MÖ 65-64 yıllarında Amnias (Göksu) vadisinin doğu-batı geçiş yolu üzeride, Roma ordusunun Pontus Kralı Mitridates’i yendiği yerde kurulmuş. Pompeiopolis Anadolu’nun benzersiz Roma şehirlerinden biri. Arkeolojik değeri bulunan Paflagonya’ya başkentlik yapmış Pompeiopolis’in gün ışığına çıkarılması için Münih Üniversitesi Klasik Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Látif Summerer başkanlığında uluslararası bir kazı ekibi çalışıyor. Çalışmaların, MÖ 64 yılında Roma İmparatorluğu’nun idaresine geçmesiyle başkent olan Pompeiopolis’in Hitit, Frig, Sümer, Lidya, Pers, Pontus Rum, Roma ve Bizans uygarlıklarına ışık tutması bekleniyor.
10 yıl sürecek kazı çalışmalarına, Münih Teknik Üniversitesi, İsviçre Zürih Üniversitesi, İsviçre Basel Üniversitesi, Almanya Kiel Üniversitesi ve Mainz Üniversitesi’nden arkeologlar, seramikçiler, mimarlar, jeofizikçiler, epigraflar ve mozaik uzmanları katılıyor.
3000 yıllık tarihiyle bir volkan gibi patlamaya hazır duran Pompeiopolis’in Kazı Başkanı Doç. Dr. Summerer, uzman ve arkeologların burayı Efes Antik Kenti’ne benzetmeleriyle ilgili olarak şunları söylüyor:
"Pompeiopolis’i Efes’ten farklı kılan en büyük özellik, Efes, Romalıların başka bir kentin üzerine kurduğu bir şehirken, Pompeiopolis, Romalılar tarafından sıfırdan inşa edilen bir kenttir. Bu konu, bizim Romalıların MÖ 1. yüzyılda Kuzey Anadolu’da uyguladıkları Romalılaştırma politikasını, şehircilik anlayışlarını, yani Romalıların bir şehir kurmaya başlayınca neyi göz önünde bulundurduklarını görmemize yardımcı olacaktır."
KUYUDA DÖRT BEŞ SAAT BUHARLA PİŞEN ÜNLÜ KEBAP
Taşköprü denince akla önce sarmısak gelirse, sonra da Kuyu Kebabı (Biryan kebap veya Kazık kebabı) gelir. Beyaz altın diyarının ünlenmiş nefis kuyu kebabı için etin kalitesi kadar kuyunun da özelliği önem taşır. Taşköprü’de kaliteli kuyular, kuyu ustaları tarafından yapılır. Kuyu Kebabı’nın hazırlanacağı kuyu 2,5 metre çapında ve 4 metre derinliğinde olmalıdır. Kuyunun ortası geniş, dibi ve üst kısmı dar olacak şekilde ateş tuğlasıyla örülür. Kuyunun, çömlek şeklinde örülmesinin amacı, ateşin dönerek yukarıya çıkıp bütün tuğlaları ısıtması içindir. Kebap kuyusunda, özellikle çam çırası kullanılır. Çıra, yüksek ısı sağlamanın yanı sıra güzel kokusuyla Kuyu Kebabı’na lezzet katar.
Kuyuda oluşan közler bir müddet sonra kürekle dışarıya alınır. Kuyu’nun dip kısmına ise geniş bir tepsi içine iki litre kadar su konur. Daha sonra kuzular demir çengellerle kuyuya sarkıtılır ve üzeri sıkıca kapatılır. Tepsiye konan suyun kuyuya saldığı buhar, kebabın yumuşak olmasını sağlar. Lezzetli bir Kuyu Kebabı’nın kuyuda en az 4-5 saat beklemesi gerekir. Elle yenmesi tavsiye edilir. İkinci kez ısıtılarak servis yapılması ise asla tavsiye edilmez.
POMPEİOPOLİS VOLKAN GİBİ PATLAMAYA HAZIR
Taşköprü’nün zengin kültür tarihi içinde odak noktayı günümüzde Zımbıllı Tepesi olarak anılan "Pompeiopolis Antik Kenti" oluşturuyor. Pompeiopolis MÖ 65-64 yıllarında Amnias (Göksu) vadisinin doğu-batı geçiş yolu üzeride, Roma ordusunun Pontus Kralı Mitridates’i yendiği yerde kurulmuş. Pompeiopolis Anadolu’nun benzersiz Roma şehirlerinden biri. Arkeolojik değeri bulunan Paflagonya’ya başkentlik yapmış Pompeiopolis’in gün ışığına çıkarılması için Münih Üniversitesi Klasik Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Látif Summerer başkanlığında uluslararası bir kazı ekibi çalışıyor. Çalışmaların, MÖ 64 yılında Roma İmparatorluğu’nun idaresine geçmesiyle başkent olan Pompeiopolis’in Hitit, Frig, Sümer, Lidya, Pers, Pontus Rum, Roma ve Bizans uygarlıklarına ışık tutması bekleniyor.
10 yıl sürecek kazı çalışmalarına, Münih Teknik Üniversitesi, İsviçre Zürih Üniversitesi, İsviçre Basel Üniversitesi, Almanya Kiel Üniversitesi ve Mainz Üniversitesi’nden arkeologlar, seramikçiler, mimarlar, jeofizikçiler, epigraflar ve mozaik uzmanları katılıyor.
3000 yıllık tarihiyle bir volkan gibi patlamaya hazır duran Pompeiopolis’in Kazı Başkanı Doç. Dr. Summerer, uzman ve arkeologların burayı Efes Antik Kenti’ne benzetmeleriyle ilgili olarak şunları söylüyor:
"Pompeiopolis’i Efes’ten farklı kılan en büyük özellik, Efes, Romalıların başka bir kentin üzerine kurduğu bir şehirken, Pompeiopolis, Romalılar tarafından sıfırdan inşa edilen bir kenttir. Bu konu, bizim Romalıların MÖ 1. yüzyılda Kuzey Anadolu’da uyguladıkları Romalılaştırma politikasını, şehircilik anlayışlarını, yani Romalıların bir şehir kurmaya başlayınca neyi göz önünde bulundurduklarını görmemize yardımcı olacaktır."
KUYUDA DÖRT BEŞ SAAT BUHARLA PİŞEN ÜNLÜ KEBAP
Taşköprü denince akla önce sarmısak gelirse, sonra da Kuyu Kebabı (Biryan kebap veya Kazık kebabı) gelir. Beyaz altın diyarının ünlenmiş nefis kuyu kebabı için etin kalitesi kadar kuyunun da özelliği önem taşır. Taşköprü’de kaliteli kuyular, kuyu ustaları tarafından yapılır. Kuyu Kebabı’nın hazırlanacağı kuyu 2,5 metre çapında ve 4 metre derinliğinde olmalıdır. Kuyunun ortası geniş, dibi ve üst kısmı dar olacak şekilde ateş tuğlasıyla örülür. Kuyunun, çömlek şeklinde örülmesinin amacı, ateşin dönerek yukarıya çıkıp bütün tuğlaları ısıtması içindir. Kebap kuyusunda, özellikle çam çırası kullanılır. Çıra, yüksek ısı sağlamanın yanı sıra güzel kokusuyla Kuyu Kebabı’na lezzet katar.
Kuyuda oluşan közler bir müddet sonra kürekle dışarıya alınır. Kuyu’nun dip kısmına ise geniş bir tepsi içine iki litre kadar su konur. Daha sonra kuzular demir çengellerle kuyuya sarkıtılır ve üzeri sıkıca kapatılır. Tepsiye konan suyun kuyuya saldığı buhar, kebabın yumuşak olmasını sağlar. Lezzetli bir Kuyu Kebabı’nın kuyuda en az 4-5 saat beklemesi gerekir. Elle yenmesi tavsiye edilir. İkinci kez ısıtılarak servis yapılması ise asla tavsiye edilmez.