Åžarabın kalbine yolculuk Uçmakdere-Melen hattı

Kıvrıla büküle yol aldıktan sonra önce beÅŸ asırlık bir çınar, ardından da Uçmakdere adlı bir sürpriz bekliyor sizi. Önünüzde perde perde açılan 800 yıllık köye doÄŸru ilerlerken buraya daha önce gelmediÄŸiniz için hayıflanmaya baÅŸlıyorsunuz. Uçmakdere, Ä°stanbul'a 175 kilometre uzaklıkta. Bizans döneminde kurulmuÅŸ olan köy, Marmara Adası, Hayırsız Ada ve AvÅŸa'nın tam karşısında. KurulduÄŸu vadinin bitiminde muazzam bir çınar ormanı var. Eskisi kadar olmasa da evlerde hálá ÅŸarap üretimi sürüyor. Bazı dönemlerde çok lezzetli ve kaliteli ÅŸaraplar ortaya çıkıyor.Ä°stanbul'dan yola çıkıp, önce TekirdaÄŸ'a gidiyorsunuz, kent çıkışından deniz yönüne doÄŸru Yazır ve Naip köylerini iÅŸaret eden tabelanın bulunduÄŸu tarafa doÄŸru yöneliyorsunuz. Önce Yazır'dan sonra da çiçeklerle bezenmiÅŸ köy evleriyle dolu Naip'ten geçiyorsunuz. Asfaltla, motor gürültüleriyle, egzoz kokusuyla özdeÅŸleÅŸen uygarlığı ardınızda bırakıp stabilize bir yola giriyorsunuz. Artık Ganos dağının orta yamaçlarındasınız. Ormanlar, üzüm baÄŸları, meyve bahçeleri, ıhlamur aÄŸaçlarının içinden ansızın denizi görüyorsunuz. Kıvrıla büküle 10 kilometre yol aldıktan sonra bir virajı döner dönmez önce beÅŸ asırlık bir çınar, ardından da Uçmakdere adlı bir sürpriz bekliyor sizi. 800 yıllık köye doÄŸru ilerlerken buraya daha önce gelmediÄŸiniz için hayıflanmaya baÅŸlıyorsunuz. Uçmakdere, Ä°stanbul'a 175 kilometre uzaklıkta. Bizans döneminde kurulmuÅŸ olan köy, Marmara Adası, Hayırsız Ada ve AvÅŸa'nın tam karşısında bulunuyor. Korsanların saldırısından korunmak için denizden görünmeyen bir vadinin içinde kurulmuÅŸ. Vadinin bitiminde ne zaman ortaya çıktığı bilinmeyen muazzam bir çınar ormanı var. Denize ulaÅŸan çınarlar dallarını bir ÅŸemsiye gibi taÅŸlı kumsala indiriyor, yapraklarını deniz suyuyla serinletiyor.1924'e kadar 1200 haneli, varlıklı bir Rum köyü olan Uçmakdere'nin sakinleri baÄŸcılık, ipekçilik, tütüncülük, balıkçılık gibi iÅŸlerle uÄŸraşırmış. Fransız ticaret gemilerine yüklenen Uçmakdere ÅŸarabı, Akdeniz limanlarında boy gösterirmiÅŸ. 1924'te yapılan nüfus mübadelesinden sonra buradaki Rumlar gitmiÅŸ, yerine Selanik ve Ä°skeçe'den gelen Türkler yerleÅŸmiÅŸ. Türkler de giden Rumlar gibi terk ettikleri köylerinde ipekböceÄŸi yetiÅŸtiriyorlarmış. Ä°ÅŸlerine kaldıkları yerden devam edebilmiÅŸler.TRAKYA'NIN SAFRANBOLU'SUBu mevsimde köye gidenler evlerin bahçelerinde önlerindeki kesilmiÅŸ dut dallarını silkeleyen kadınlarla karşılaşır. Dallardan koparılan dut yaprakları, iç avlulardaki gölgelerde sepetler içinde yaÅŸayan ipekböceklerine yem olarak sunulur.Åžimdi 120 hane olan Uçmakdere Köyü Trakya'nın Safranbolu'su olmaya aday. Evler, bütün bölgeden farklı bir mimari özelliÄŸe sahip. Genellikle iki katlı olan yapıların ilk katı iki kat yüksekliÄŸinde taÅŸtan, ikinci katı ise ahÅŸaptan yapılmış. Eski zamanlarda giriÅŸ katlarında bulunan iptidai damıtma cihazlarıyla rakı üretilirmiÅŸ. GiriÅŸ katının arka tarafında ve alt bodrumda ise ÅŸarap fıçıları olgunlaÅŸmaya bırakılırmış. Eskisi kadar olmasa da evlerde hálá ÅŸarap üretimi sürüyor. Bazı dönemlerde çok lezzetli ve kaliteli ÅŸaraplar ortaya çıkıyor. Sahildeki Tekel Åžarap Fabrikası, bölgenin en eski ÅŸaraphanelerinden biri. Uçmakdere'den Åžarköy'e doÄŸru yol alırken 12 kilometre sonra Gaziköy'e ulaşıyorsunuz. Eski adı Ganos olan Gaziköy de ÅŸaraplarıyla ünlü. Köydeki tarihi eserlerin büyük bölümünün yerinde yeller esiyor. Birkaç bakımsız eski çeÅŸme ve tek tük Rum evinden baÅŸka bir esere rastlamak mümkün deÄŸil.HoÅŸköy'e doÄŸru devam ediyoruz. Kasabaya varmadan ÅŸimdiki adı Güzelköy olan Melen'e doÄŸru kıvrılarak ilerleyen bir yola giriyoruz. Melen köyüne varmadan üç kilometre önce solda toprak bir yola saptığımızda tüm Trakya bölgesinde ayakta kalmayı baÅŸarmış tek manastıra ulaşıyoruz. Trakya Ãœniversitesi, ÇetintaÅŸ Ailesi'ne ait olan Aya Yorgi Manastırı'nın röleve ve restorasyon projesini üstlendi. Manastır aslına uygun olarak restore edilecek ve turistik bir cazibe merkezine dönüştürülecek.IHLAMUR KOKUSU KARÅžILIYORMelen, nizami taÅŸ yolları, eski güzel evleri, çiçekli bahçeleri, zeytinlikleri, üzüm baÄŸları, fundalıklar içinde Trakya'nın en eski birkaç köyünden biri. Yöre üzüm çeÅŸidi bakımından çok zengin; Semilion, Åžensu (siyah üzüm), Gamay (siyah), Klarnet (beyaz), Yapıncak (beyaz) üzümleri, o güzelim ÅŸaraplara tadını verenler. Köyde buram buram ıhlamur kokusuyla karşılaşıyorsunuz. Koku, kurutulmak için evlerin bahçelerine serilen ıhlamurlardan geliyor. Melenliler'in en önemli geçim kaynaklarından biri olan ıhlamur, Ganos DaÄŸları'ndaki ormanlardan toplanıyor. DaÄŸlarda kendi halinde yetiÅŸen, kimyasallarla kirlenmemiÅŸ ıhlamur, yurtdışından da alıcı buluyor. Köyde gezdiÄŸinizde buranın bir zamanlar nasıl mamur bir yer olduÄŸunu anlıyorsunuz. Eskiden Türk beylerinin oturduÄŸu bu yerleÅŸim alanının tüm sokakları irili ufaklı blok granit taÅŸlarıyla döşeli. SaÄŸanak yağışların yaÄŸdığı günlerde bile ayağınıza bir damla çamur deÄŸmeden köy içinde gezinti yapmanız mümkün.Bölgenin en güzel camii olan Melen Camii'ne uÄŸramadan köyü terk etmeyin. Küçük bir haziresi, haziresindeki zarif Osmanlı mezar taÅŸları, kitabesi, çeÅŸmesi ile aÄŸaçların arasında, çınarların gölgesinde ayakta kalmaya çalışan bu eÅŸsiz güzellikteki eserin harap durumu kalbinizi kıracaktır.ÅžARAP ALMADAN DÖNMEYÄ°NGeçtiÄŸimiz yıl Uçmakdere ve Melen, tarihi ve doÄŸal sit kapsamına alındı. Ama her iki köyde de betonlaÅŸma son hızla devam ediyor. Dünyada bir eÅŸi daha olmayan taÅŸ ve ahÅŸaptan yapılma sivil mimari yapılar tek tek yıkılarak yerlerine çok katlı beton yapılar konduruluyor. MEVSÄ°MÄ°NDE BALIK YENÄ°RUçmakdere'nin çıkışında bulunan Tekel Åžarap Fabrikası'nın tam karşısında küçük bir büfe var. Yörede üretilen bütün ÅŸarapları, burada bulmanız mümkün. Armadores, Uçmakdere, Melen, Doruk, Kilim, Sefa, Paskalya, Tuana, Beyza, Merih, bu ÅŸaraplardan bazıları. Hem lezzetli hem de çok ucuzlar. Ama HoÅŸköy'e uÄŸramayı düşünüyorsanız Melen Åžarapları'nın fabrikasına da mutlaka gidin. Burada piyasada hiç satılmayan rezerv ürünlerini bulacaksınız.Gaziköy'de mevsimine göre taze ve lezzetli balık bulmak mümkün. Melen'den ıhlamur, zeytin, zeytinyağı ve bir ay sonra baÅŸlayacak baÄŸbozumu zamanı üzüm alabilirsiniz. Bir zamanlar Ä°stanbul'un üzümü bu bölgeden gelirdi. En lezzetlisi olan ince kabuklu, üstünde kına lekelerine benzeyen izler bulunan kınalı yapıncak burada hálá yetiÅŸtiriliyor.NEREDE KALINIRMocamp Çınar: Mükemmel bir kamping yeri, restoranı da var. Uçmakdere. Tel: (282) 525 10 18 - 525 11 03Bayram'ın Yeri Pansiyon ve restoran, Gaziköy. Tel: (282) 538 63 00Hasan'ın Yeri Pansiyon, HoÅŸköy. Tel: (282) 538 62 19 BaÅŸkır Pansiyon, HoÅŸköy. Tel: (282) 538 64 55 Deniz Restoran-Pansiyon, HoÅŸköy. Tel: (282) 538 65 26 Minka Otel-Restoran, Mürefte. Tel: (282) 528 83 84Â