Şapinuva’da el değmemiş bir kanyon İncesu

İncesu Kanyonu, Hititlerin başkenti olduğu yakın zamanda ortaya çıkan Şapinuva antik kentinin yakınında. Hafta sonu kaçamak yapmak isteyenler bir taşla iki kuş vurabilir: Şapinuva, Ortaköy’e üç, İncesu Kanyonu ise yedi kilometre uzaklıkta. Ortaköy’ün Çorum’a mesafesi ise 60 kilometre.

İl merkezinde, ilçeye gidecekler için tabelalar yön gösteriyor. Ortaköy’e Çorum otogarından dolmuş kalkıyor. Bu doğa ve kültür ziyafetine ulaşmak için biraz zahmet çekmek gerekiyor. İlçenin yolları oldukça virajlı olsa da gördüğünüz manzara tüm yorgunluğunuza değecek.

Ortaköy’e geldiğinizde önce Şapinuva’ya uğramanızı öneriyoruz. Keşfedilmeyi bekleyen bu kültürel mirasın kazı geçmişi, Hattuşa ve Alacahöyük’e göre yeni. Alaca Ovası’nın kuzeydoğusunda, Göynücek, Zile ve Amasya ovalarının birleştiği boğaz üzerinde yer alan şehir, 17 yıl önce ortaya çıkarılmaya başlanmış. Kazı çalışmaları, arkeolog öğretim görevlisi Prof. Dr. Aygül Süel ve Mustafa Süel önderliğinde yürütülüyor. Çalışmalar zamanında Şapinuva’nın, dünyanın en büyük kentlerinden biri olduğunu ortaya çıkardı. Hititlerin idari, askeri ve dini açıdan merkezi olmuş.

HİTİTLERİN DİNİ MERKEZİ

Şehir iki bölümden oluşuyor. Devlet erkanının oturduğu yukarı şehir yamaçlarda. Henüz burada kazı başlamamış. Şimdilik, platoya yayılmış aşağı şehirde çalışılıyor. Birkaç büyük bina bulundu. Şehir, Boğazkale’den sonra Hitit çağına ait yazılı belgeler sunan ikinci büyük yerleşim yeri. Tabletler, Şapinuva’nın dini merkez olduğunu gösteriyor.

Bulgulara göre Hititler günahlarından arınmak için kentte "ağız temizleme ritüelleri" yaparmış. Tövbe törenlerinde, din adamları tabletlerdeki tövbe duvalarını okurmuş. Kazı Başkanı Prof. Dr. Süel, "Şapinuva, Hititlerin Kudüs’ü, Mekke’si gibi" diyor. İki vadi arasındaki kentin orduya da güvenli bir karargah sunduğunu ekliyor. Burada bulunan, Çorum Müzesi’nde korunan, çoğu mektup niteliğindeki 3 bini aşkın dini, siyasi içerikli tabletin Hitit kültürüne ışık tutması bekleniyor.

Tek giriş ve çıkışı bulunan İncesu Kanyonu’nun girişinden bir kilometre sonra, kayalara oyulmuş büyük Kybela kabartması dikkat çekiyor. Kabartmayı İncesulu Satılmış Uysal, eşeğiyle odun toplarken keşfetmiş. Sonra define avcılarınca tahrip edilmiş. Ormanlarda yüzlerce bitki çeşidine rastlamak mümkün. Su seviyesi yüksek olmayan kanyon, özellikle trekinciler, yürüyüşçüler için ideal. Çevrede görülmeye değer birçok mağara var.

REHBERİMİZ BAKKAL ALİ ÜLKER

Şapinuva turunu tamamladıktan sonra Ortaköy merkezinde yemek molası verebilirsiniz. Kardeşler Pide Salonu’nda pide ziyafeti çekebilir ya da mangalınız yanınızdaysa İncesu Kanyonu’nda piknik yapabilirsiniz.

Kanyonun yer aldığı İncesu Köyü, Ortaköy’e sadece sekiz kilometre uzaklıkta. Gezginleri köyün bakkalı, gönüllü rehberi Ali Ülker karşılıyor. Ziyaretçileri kanyona götürüyor, bilgilendiriyor ve sohbet ediyor. Sonra da bir bardak çay ikram ederek uğurluyor.

KUŞ GÖZLEMLERİ İÇİN İDEAL

Kanyon’da nesli tükenmek üzere olan birçok kuşu gözlemek mümkün. Kızıl akbaba, kızıl gagalı dağ kargaları, yılan kartalı, kızıl şahin, kerkenez, gri balıkçıl, karatavuk, kayasıvacı kuşu, dağ kuyruksallayanı, kuyrukkakan bunlar arasında. Farklı balık türlerinin bulunduğu Çekerek Irmağı amatör balıkçıların da gözdesi.