Moskova’nın devlet onaylı mural’leri
Moskova’nın gri siluetini graffiti sanatçıları renklendiriyor. Ruslar ve yurtdışından davetle gelenler, belirlenen alanlara duvar resmi (mural) yapıyor. Bu bölgeler açık hava sanat galerisi gibi. Kente yolunuz düşerse görmeye değer.
Moskova, Sovyet döneminden kalma kuralları hâlâ koruyor. Yaya geçidi, alt geçit yerine caddeden karşıya geçmeye çalışırsan polis cezayı kesiyor. Metroda nasılsa bakan yok diye kartı basmazsan görevli yanında bitiyor. Öyle her aklına gelen yere afiş, poster, duvar resmi kondurulamıyor. Devletin izin verdiği alanlarla, parklarla, duvarlarla sınırlı kalmak şart. Bunun için Moskova’ya gider gitmez araştırmalarımı yapıp sokak sanatının iki önemli merkezini buldum:
Metroyla Medvedkovo ya da Babushkinskaya duraklarında inip Izymrydnaya No: 22 - 28 adresine denk gelecek Babushkinsky Park’a 20 dakika yürüyorsun. Karşına çıkacak duvarlar, mural (duvar resmi), graffiti kaynıyor.
Londra’daki Shoreditch, Berlin’deki Neukölln, New York’taki Williamsburg semtlerinin Moskova’daki benzeri, eski şarap fabrikası Winzavod... Rus modern sanatçılarının işlerini sergileyen 10’dan fazla galeri, Falanster kitapçısı, Nordtex dekorasyon mağazası burada. Pek çok moda dergisinin onayından geçmiş Cosmotheca kuaförü, defterlerinin ve kutularının hastası olduğum Rabbit’s Hole dükkânının başka yerde şubesi yok. Winzavod’da tüm günü geçirebileceğin bir kültür şehri atmosferi var. Bu atmosferin avlusundaysa graffiti ve mural sanatçılarının işleri…
BREZİLYALI KOBRA DANSÇIYI ÇİZMİŞ
Geçen temmuzda Moskova’da yapılan sokak sanatları festivali LGZ’ye yetişememiştim. St. Basil Katedrali, Kremlin Sarayı, Tarih Müzesi’ni ziyaret ettikten sonra, sıra dünyaca ünlü mural sanatçılarının devlet tarafından izin verilen alanlara çizdikleri şaheserleri görmeye geldi. Gelin beraber gezelim:
Ünlü Brezilyalı mural ustası Kobra, 20 Ekim’de 88 yaşına basmış Rus balerin Maya Plisetskaya’ya ithafen Çaykovski’nin Kuğu Gölü Balesi’nden esinlenerek Dansçı isimli eseri bıraktı. 16 metre uzunluğundaki bu başyapıt Bolshaya Dmitrovka, 11 numarada.
AEC ekibinden Interesni Kazki Zaman Makinesi isimli işiyle Sadovnicheskaja sokak 78 numarada. Dinozorlar ve mağara devri adamları, ahtapotlar ve Nuh’un Gemisi, robotlar ve fanus içindeki politikacılar bir arada. Detay detay incelenmeli.
Geometrik portrelerle kalbimi çalan İtalyan Agostino Iacurci da ????, 14, ???. 2 adresinde şehrin çehresini değiştiren sanatçılardan biri.
Bu dünya karmasına bir iki Rus mural sanatçısı eklemeden olmazdı tabii. Kaliningradlı Andrey Adno, Bibirevskaya 19 numarada, 13 katlı binanın cephesini beş günde tamamlayarak acayip bir işin altına imzasını atmış. Kaligrafik biçimlerle masalsı dünyalar yaratan Vitae Viazi ise Prospekt Vernadskogo 93 numarada bulunabilecek işinde fantastik müzisyenleri resimlemiş. Kazan’da doğup büyümüş Rustam QBic ise sürrealist çizgilerini benim bir türlü ulaşamadığım gizli bir mekâna kondurmuş. Sizden ricam, bulursanız, yerini bildirmeniz...
Kozmopolit Moskova Rehberi
Moskova; Lenin, Puşkin, Stalin gibi ismi tarihe yazılmış liderlerin, Kızıl Meydan’ın, İkinci Dünya Savaşı sırasında sığınak olarak kullanılan her bir durağı müzeyi anımsatan metroların, geniş bulvarların, yağmalanmış kiliselerin şehri. Bu
masalsı şehri birinci gün turist gibi, ikincisinde kaybolarak, ardından kendimi akışına bırakıp çatpat İngilizce konuşan yerlilerinden doğru adresleri öğrenerek keşfettim.
Rusya’da en büyük sorun İngilizce bilen kişi, mönü, restoran bulmak. Derde derman olması için güne Coffee Mania’da başlamanızı öneriyorum. Kahvesi, kahvaltısıyla iddialı. Ardından sonbaharın pek yakıştığı kentin en güzel parklarından, Gorky’e gidip (ismini ünlü yazar Maksim Gorki’den almış), kendinizi banklara atın. Mutluluk bu kadar basit. Hazır Gorky’deyken iyi seyahat kitabı almaya Garage Center’a uğrayın.
Kızıl Meydan’daki GUM, elbette, 19’uncu yüzyıl cam tavan mimarisi ve ikinci katındaki birbirinden güzel ayakkabı vitrinleriyle dikkatinizi çekecek. Yetinmeyip Oldish Dress & Drink’in klasik koleksiyonuna da mutlaka göz atın. Gece şehrin en iyi kokteyl barlarından birine dönüşen mekân aksesuarda başarılı.
Cihangir benzeri Spiridonyevsky Caddesi’nde akşam yemeği için pek çok alternatif var. Çarlık Rusyası tipinde dekore edilmiş salonuyla Mari Vanna’da pelmeni (mantı) siparişi verebilirsiniz. Şef Uilliam Lamberti’nin Akdeniz mutfağı ağırlıklı mönüsünden istediğinizi seçip, açık mutfakta sebze doğramasına yardım edebilirsiniz. Sisters Grimm ve arkadaşlarının çıktıkları seyahatlerde öğrendikleri, tattıkları, alıp da Moskova’ya getirdikleri lezzetleri yerinde deneyebilirsiniz.
Gece eğlenceye giderken şık giyinin. Yanınızda kavalyeniz olsun. Kulüpte kadınlar çoğunluktaysa, yeni gelen kadın grupları kapıdan çevrilebiliyor. Taksi için 500 Ruble nakit ayırın. Önereceğim adresler: Ampul fabrikasından bozma Luch, 30 metre uzunluğundaki barı ve ufak restoranıyla şehirdeki sanat düşkünlerini buluşturuyor. Güzel bir kokteyl için, iki kez dünya barmenlik şampiyonasını kazanan Dmitry Sokolov’un mekânı Help Bar’a geçin. Sonrası zevkinize kalmış. Toplu konutlardaki bir dairede açılan barda piyano dinlemek isterseniz Kvartira 44 numara. Gruplardan rock, salıları caz gecesi ilginizi çekerse DeFAQto. İngilizce konuşmayı özlerseniz sabah saat 06.00’ya kadar açık olan John Donne’ye uğrayın.