Osman MÜFTÜOĞLU
Fulya Soybaş
Cihan ŞENSÖZLÜ
Karşınızda ‘Lucifer’ yüksek basınç merkezi
Biri sabah, biri de akşam trafiğin yoğun olduğu saatlerde şehrin merkezinde iki şiddetli boran ile karşılaştık. İster istemez artık tüm dikkatler havaya çevrildi. Ne oluyor? Böyle şeyler olmazdı? “Şunca yıllık hayatımda böyle bir şey görmedim” gibi sorular ve serzenişler... Bakın neler oluyor anlatayım...
Bir meteoroloji mühendisi olarak bana bunların hepsi çok normal geliyor. Yıllardır öğrencilerime ‘bunları nasıl tahmin edebiliriz, bunların etkileri ve koruma yöntemleri nelerdir’ diye dersler verdim. Her meteoroloji haritasına bakınca bunları gözüm arar durur. Yani bizim için çok tanıdık, bildik şeyler.
Bugünler ise İtalyanlar’ın ‘Lucifer’ adını verdikleri bir yüksek basınç merkezi kuzey Afrika’dan Kuzeydoğu yönünde Avrupa’ya sokularak Moskova’ya kadar büyük bir alanda hava sıcaklıklarını günbegün artırıyor. Özellikle de İtalyanların ‘cehennem sıcakları’ dedikleri buna benzer bir olayı en son 2003’de yaşadıklarını söylüyorlar. Klima ve vantilatörlere halk yüklenince elektrik kesintileri de olmaya başlamış, turistlerden de kaçanlar olmuş.
İtalya’yı fırtınalı günler bekliyor
İtalya’yı işgal eden bu çok sıcak ve nemli hava yerini 9 -10 Ağustos’ta kuzeyden gelecek olan bir alçak basınç merkezi alacak. Bu da bizim geçende yaşadığımız gökgürültülü şiddetli sağanak yağışlar ile birlikte dolu ve meteorolojik hortumlar demek. Yani gelen hava gideni aratacak.
10 Ağustos’tan sonra Atlantik Okyanusu’ndaki bir harikan (tropikal siklon) yüzünden bölgede etkili olması beklenen ‘Azor Yüksek Basınç Merkezi’ ile İtalya normale dönmeyi bekliyor. Peki Türkiye’de ne olacak? Bildiğiniz ve sık sık duyduğunuz gibi yağış ve soğuk hava bize genellikle Balkanlar’dan gelir. Çünkü dünya batıdan doğuya dönüyor ve havanın hareketi de genellikle batıdan doğuya doğru oluyor. Örneğin, son dolu yağışını bakan olsa Edirne üzerinden geldiğini saatlerce önce meteoroloji radarından görebilirdi.
Bir sıcak, bir soğuk...
Bu durumda hava tahmin modellerine göre, 9-10 Ağustos İtalya’da seller ve dolu görülebilecekken biz ise Türkiye’de en yüksek hava sıcaklıkları ile karşı karşıya kalabileceğiz. 10 Ağustos’tan sonra İtayla normale dönerken orada 9-10 Ağustos’ta etkili olması beklenen şiddetli yağışlar (ölmez kalmazlarsa) bir kaç gün sonra da bizi ziyaret edebilir. Yani batıya dikkat, uyarı verildiğinde batınızda (ya da güney-batınızda) ne olup bittiğine bir bakın...
Unutmayın, hava ‘havai’ bir şeydir; normali filan yoktur. Hava, her zaman sürpriz yapma hakkını da saklı tutar. Ama siz bu kadar uzun vadeli olsa bile hava öngörüsüz kalmayın. Örneğin, 10 Ağustos’ta İtalya’da motosiklet kaskı olmadan dışarıda dolaşmayın. Şimdiden söylediğim bu durum eğer gerçekleşirse çok rica edeceğim ‘aniden bastıran yağış’ filan demeyin; yıldırım filan çarpar sonra!..