Istanbul Yazilari

Yeni Istanbul

Gerci yangin bir felákettir, fakat Istanbul Belediyesinin bazi muhim vazifelerini ekseriyetle yanginlar gordugu icin, Istanbul halki, evler yikici alevlere karsi kendini minnettar saysa yeri var. Fatih taraflarinin, Hirka-i Serif'in, Karagumruk'un eski karanlik evlerini bilenler, yanginlardan sonra orada acilan genis ve havadar sahalar karsisinda, Fransizlarin dedigi gibi, feláketin bir seye yaradigini gormuslerdir.

Fakat, itiraf etmeli ki, nice husranlar ve gozyaslari pahasina mal olan bu nimetten lázim oldugu gibi istifade etmesini bilemedik. Yangin mintikasinda acilan bulvarlarin her iki tarafinda birbiri ardinca yapilmakta olan kucuk, uslûpsuz, nizamsiz binalar, bir yeni cirkin Istanbul'un cekirdegini teskil ediyor.

Mimarî eserler, fazla cirkinlige, fazla garabete gelmez. Gulunc bir resme bakmamak, fena bir siiri veya ahenksiz bir musikîyi dinlememek suretiyle bunlarin zararli tesirlerinden ruhumuzu koruyabiliriz; fakat fena mimarin eserinden sakinmak kolay bir is degildir. Aciz bir muhayyile, fakir bir ruh, yol ortasina dikilmis tastan koca bir sekil halini alinca, butun bir sehrin manevî sihhatini, nesillerce, bozmak kudretinde bir tehlike olur. Son senelerin aglanacak, sahte mimarisi yuzunden degil midir ki, ruhumuzun estetik kabiliyetine delil aramak icin gecmis san'atkárlarin eserlerine basvurmaktan baska care bulamiyoruz.

(Bize Gore. Milli Egitim Basimevi. 1986)