İki yıl aradan sonra Sakız...

Sakız Turizm Kurumu Genel Müdürü Augustin Neamonitis çok heyecanlı. Türk müşterilerin adanın ekonomisini canlandıracağını, hareket getireceğini söylüyor. Türklere yönelik büyük bir turizm kampanyasına hazırlandıklarını, hatta 8 Nisan’da İzmir’de bu amaçla bir tanıtım programı yapacaklarını anlatıyor... İki yıldır Yunan adalarına yapılamayan feribot seferlerinin başlaması gezginleri mutlu etti ama asıl esnafı ve turizmcileri sevindirdi. Sakız, Yunanistan anakarasının da turizm bölgesi ama Yunanlar kadar Türk turist de çekiyor. Çünkü geçmesi en kolay, yakın adalardan biri. Sakız, Çeşme’den katamaranla yarım saat.

Eski Yunanlar ada için ‘’Sakız’da yaşam, mutluluk ve yemek’’ demişler. Yani Sakızlılar çok uzun zamandan beri nasıl iyi vakit geçireceklerini biliyor. Adanın adının nereden geldiği konusunda da rivayet muhtelif. Sakız’da yaşadığı söylenen ünlü şair Homer’e göre, adanın geçmişi Yunanlardan çok önceydi, adı da o zamanlar Hios veya Heos idi. Yunan tarihçi ve coğrafyacı İsidor’a göreyse Suriyeliler, sakız maddesi için hios adını kullanmışlar. Sakız Adası’nın güneyinde ‘sakız köyleri’ olarak anılan bölgedeki köyler geleneksel damlasakızı üretimini sürdürüyor.

Damlasakızı üretimi nedeniyle Osmanlı devletinin Sakız ismiyle andığı bu şirin ada, üreticinin bizzat yönetiminde bulunduğu sakız kooperatifiyle dünya pazarında damlasakızı fiyatını belirliyor ve yönlendiriyor. Avrupa’nın en başarılı ihtisas müzeleri arasında gösterilen The Chios Mastic Museum da adanın güneyinde, Mastihohoria adıyla tanınan, ortaçağdan kalma damlasakızı bölgesinde. Şayet sakızın hikâyesini merak ediyorsanız görmenizi öneririz. Ses, görüntü ve üç boyutlu objelerle desteklenen müze geleneksel, sıkıcı müze anlayışından uzak.

Balık ağırlıklı mutfak

Bizim damak zevkimize en yakın çeşni ve lezzeti sunan Yunan mutfağı Sakız’da balık ve ot ağırlıklı. Özellikle taze ürünlerle hazırladıkları büyük balık ve ızgara ahtapot porsiyonları kesinlikle ödediğiniz paraya değiyor. Çeşitli ıspanaklı köfteler, hatmi filizi, rezene veya başka otlar; pazı, ıspanak ve hodan otuyla yoğrularak domates salçasıyla servis edilen balık yumurtası köftesi ve naneli patates köftesi ağız sulandırıyor. Börekler genelde otlu. Tambura böreği, sarı balkabağıyla yapılıyor.

Sevilen bir ilkbahar yemeği, haşhaş yapraklarıyla hazırlanan omlet ve taze baklalı sfugato. Bayram yemeklerinde hep et olur, genelde keçi, ya içi dolu (sırtı ciğerli ve bol baharatlı içpilavla dolduruyorlar) ya da Acem’i hatırlatan, sadece pilavlı. Eskiden tarhana veya el yapımı şehriyeyle farklı kuşlar pişiriliyormuş. Yazın çoğu ev kadını, yemeklerin yanında yeşil domates veriyor, dilim halinde kesip unla kızartıyorlar. Dolmanın pilavını hatırlatan, Sakız’ın naneli patlıcan pilavını da deneyebilirsiniz.

Ben tüm bu tatları deneyebildiğim, şehir merkezinde yerlilerin de favorisi olan Hotzas’ı tercih ediyorum. Sadece akşamları açık olan Hotzas, adanın en eski restoranlarından biri. 1882’de kurulan restoran o tarihten beri aile üyeleri tarafından işletiliyor. Ayrıca adanın köylerinde hiçbir yerde tadamayacağınız geleneksel yemekler yapılıyor. Yerliler güneyde daha çok et yapan restoranları tercih ederken kuzey bölgedeki restoranlar balık ve balık ürünlerinde iddialı. Avgonima Köyü’nde Pyrgos, keçi etli yemeğiyle ünlü. Restoranın sahibi Yorgos ayrıca organik bal üretiyor. Birçok kişi hem lezzetli yemekleri hem de bal almak için buraya geliyor.

Ayrıca kuzeydeki muhteşem koylardan Lagada’da harika restoranlar var. Buranın en popüler restoranı Paşa, ahtapotuyla ünlü. Adada 5 yıldızlı otellerden butik otellere, aile yanı konaklamaya kadar birçok seçenek var. Ben her zaman merkeze yakın şehir otellerini tercih ediyorum, hemen hepsi çok temiz ve konforlu. Geceliği 40-60 euro arasında değişiyor. 40 euro olanlarda genellikle kahvaltı olmuyor ama şehirde kahvaltı için çok güzel seçenekler var. Eğer şehirden biraz uzakta doğayla baş başa olmak isterseniz ailelerin işlettiği birçok otantik konaklama imkânı da var. Bunlar arasında Agia bölgesinde harika manzarası olan Katerina’s Place’i tavsiye edebilirim. Ayrıca Agean Dream, Archontiko Riziko, Emporios Bay, Erytha ve Golden Sand tercih edilebilecek, standartları iyi oteller arasında.

En güzel korunmuş köyler

Mesta, Sakız Adası’nın merkezinden 35 kilometre uzaklıkta, bir güney köyü. İyi korunmuş sağlam taş evleri, dar ve çoğu yerde üzerleri kemerlerle kapatılmış, labirent gibi sokaklarıyla açık bir müzeyi andırıyor. Diğer ortaçağ köyü olan Pirgi gibi, Mesta Köyü de korsan saldırılarından korunmak için kale köy olarak inşa edilmiş. Arnavut kaldırımlı, kemerli, daracık taş sokaklarda gezerken zaman durmuş gibi hissediyor insan. Köye giriş ve çıkış, sadece iki kapıdan yapılıyor. Pirgi, adanın merkezinden 25 kilometre uzaklıkta bir sakız üretim köyü. İnşa edildiği gibi ayakta duran, 1881 depreminde zarar görmemiş, Sakız Adası ve Yunanistan için önemi büyük bir ortaçağ köyü. Köyün önemi ve turistik şöhreti sadece buradan gelmiyor; bir de tüm köye hâkim, örneği başka yerde olmayan siyah-beyaz bir mimarisi var. Bütün evlerin dış cepheleri kazıma usulüyle yapılmış siyah-beyaz geometrik süslemelerle bezenmiş. Dışarıdan bakarken süslemelerin hepsi birbirine benzese de aslında hiçbiri aynı değilmiş.

Vessa da Sakız’ın merkezinden 19 kilometre uzaklıkta. Dar sokakları, mimarisi bozulmamış şirin evleriyle gezmeye değer, küçük bir ortaçağ köyü. Yıllar boyunca iyi korunmuş kale ve gözetleme kuleleriyle ünlü.

Gidiş-dönüş 25 Euro

Sakız’a en kısa yoldan ve en hesaplı seyahat Çeşme’den. Cumartesi günleri 10.00 ve 18.30, pazar günü 10.00 ve 17.00’de ikişer sefer var. Hafta içi salı ve perşembe günleri 14.00 ve 17.00’de sefer yapılıyor. Sakız’dan ise cumartesi 11.00, 19.00; pazar 10.30, 17.30’da; salı ve perşembe günleri de 14.30 ile 17.30’da sefer gerçekleştiriliyor. Yazın kapı vizesi alınıyor. Bilgi için erturk.com.tr