Sedef Batı
Erdal Fernergiz
Elif Zorlu Tapan
Hobbitlerin bir bildiği varmış
J.R.R Tolkien’in eseri Yüzüklerin Efendisi serisinde, Hobbit isimli kısa boylu ırk ağaç kovuklarına ve tepeciklerin içine yapılmış evlerde yaşar. Buradan esinlenen modern mimarlar, büyük bir kısmı toprağın altında olan, bu sayede çok fazla ısınmayan ve çok fazla soğumayan evler tasarlamaya başladılar. Özgün bir fikir olması bir yana, enerji tasarrufu sağlaması açısından da bu evler önemli çözümler sunuyor. (dornob.com’dan derlenmiştir)
Gerçek bir hobbit evi
İngiltere’nin Galler bölgesinde bulunan ev tamamen el yapımı. Simon Dale isimli kişi bu evin yapımını kayınpederiyle beraber üstlenmiş. Eşi ve 2 çocuğuyla bu evde yaşayan Dale, evin yapımını 4 ayda tamamlamış. Ev 3 bin pound’a (9 bin TL) inşa edilmiş ve Dale ailesi çocuklarıyla beraber orada yaşıyor.
Bu evin doğadan aldığını tamamen doğaya verdiğini söylemek yanlış olmaz. Kendi kendine yetebilen Hobbit evinde, atıkları organik gübreye çeviren bir tuvalet bulunuyor. Borular, camlar, kablolar ve evin diğer ufak tefek parçaları, geri dönüşümlü malzemelerden elde edilmiş. Ayrıca ev şehrin su ve elektrik şebekelerine de bağlı değil. Bahçedeki kuyuyu su içmek ve temizlik yapmak için kullanan aile, pis su ihtiyacı için de çatıda biriken suları kullanıyor. Ayrıca bahçedeki güneş panelleri de ışıklandırma, bilgisayar kullanımı ve müzik dinlemek için yeterli enerjiyi sağlıyor. İçerinin ısınması için bir şömine kullanılıyor.
İnşaatta kullanılan kereste ve kütükleri civardaki ormandan sağlamışlar. Ancak ağaç keserken ormanın bir bölümünü çıplak bırakmaktansa, ormanı nispeten zayıflatmayı seçmişler. Dale bunu yaparak bazı ağaçların daha sağlıklı uzamasını sağladıklarını belirtiyor.
Tamamen eski usulde, testere, çekiç ve keski kullanarak yapılan ev, bir tepenin yamacında bulunuyor. Dış cephesinde çapı 30 santim civarında olan meşe kütükleri kullanılmış. Duvarlar saman balyalarından yapılmış. Hem duvarlarda hem de yerde kum, kireç ve kilden oluşan bir karışım kullanılmış. Bu malzeme ayrıca yağmur ve fırtına gibi hava olaylarına ve çatlamalara karşı da dayanıklı. Evin içinde ve dışında kullanılan boyalar kireç badanası içeren, doğal, nefes alan malzemelerle yapılmış. Çatının üstü plastikle kaplı, onun da üzerinde toprak ve çimenlik bulunuyor. Bu sayede çatının izolasyonu sağlanırken, yağmur suları da burada toplanarak kullanılabiliyor. Evin ortasında ikinci kat işlevi gören bir platform var, onu da altındaki keresteler destekliyor.
Fırtına sonrasında yapılan ev
1964’teki Dora fırtınasında, tesadüf eseri William Morgan isimli mimarın Florida’daki evinin yakınlarında, bir kum tepeciği oluşur. Morgan ise o sıralarda bu bölgeye bir ev yapmayı düşünüyordur. Yaklaşık 10 yıl sonra, bu güzel doğal tepeciği yok edip araziye bir ev yerleştirmektense, tepenin içine bir ev yapma fikri gelir aklına. Böylece Florida’nın Atlantik kıyısında Dune House, yani Kum Tepesi Evi isimli bu evler ortaya çıkar.
1975’te yapımı biten bina, havuzların yapıldığı şekilde, tepesinden kazılarak ve püskürtme beton kullanılarak yapılmış. 2 ayrı evden oluşan bina, aylık 1.200 dolara kiralanabiliyor. Ayrıca 1.4 milyon dolar (2.63 milyon TL) vererek iki apartmana da sahip olabilirsiniz. 2’şer yatak odası ve 2’şer banyosu bulunan apartmanların her biri yaklaşık 140 metrekare büyüklüğe sahip. Dairelere sokak seviyesinden giriliyor ve ortak bir merdivenle üst kattaki yatak odalarına çıkılıyor. Alt kattaki oturma odası, yemek odası ve mutfak, okyanusa bakan kapalı bir terasa açılıyor. Buralardaki mobilyaların bir çoğu duvarlara gömülü. Binanın üzeri tamamen çimle kaplı. Bu sayede içerinin sıcaklığı ortalama 21 derecede kalıyor.
 | Yeryüzü Evi Peter Vertsch isimli İsviçreli mimar, tasarımına Erdhaus (Yeryüzü Evi) adını vermiş. İsviçrenin Zürih kantonundaki Dietikon ilçesinde bulunan evler, tamamen geri dönüşümlü malzemelerden yapılmış. Evlerin üzeri çimle kaplı. Bu yüzden uzaktan bakıldığında bunlar yan yana tepecikler gibi görünüyor. Binalar birbirine bitişik olarak inşa edildiği için malzeme ve inşaat masrafları azaltılmış. Evin enerji giderleri de bu sayede azalıyor. Evlerin büyüklükleri 60-200 metrekare arasında değişiyor. Erdhaus yaşam biriminde 9 tane ev bulunuyor: 3 tanesi 3 odalı, 1’i 4 buçuk odalı, 1 tanesi 5 buçuk odalı, 3 tanesi 6 buçuk odalı, 1 tanesi de 7 odalı. Binalar depreme karşı korumalı olarak yapılırken, binalarda yangınlardan etkilenmeyen, eski camların geri dönüşümünden elde edilen bir malzeme kullanılmış. Duvarlar tavanla birleşiyor ve bu yüzden tüm odalar yuvarlak bir forma sahip. Evlerin hepsi yerin altında değil ama hepsinde yeşil çatı uygulaması kullanılmış. Üstleri kapalı olduğu için, kışın sıcak, yazın da serin kalabiliyor. Evlerin ısıtılmasında ise jeotermal pompalar, güneş panelleri ve rüzgar türbinleri kullanılıyor. |
Eski futbolcunun çiçek gibi evi
Manchester United’ın eski futbolcusu Gary Neville bu evi, İngiltere’nin kuzeyindeki Bolton kasabasında, oturduğu evin yanında inşa ettiriyor. Make Architects’in tasarımı olan evin inşası bittiğinde, İngiltere’nin ilk 0 karbon salınımlı evi olacak.
Yaklaşık 930 metrekarelik inşaat alanı bulunan evin maliyeti 8 milyon pound (23 milyon TL) olarak öngörülüyor. İnşaat alanı ise yaklaşık 750 metrekare. 4 yatak odası bulunan ev, bir çiçeğin taç yaprakları gibi görünüyor. 6 yaprağın her biri farklı bir alan için ayrılmış: Yatak odaları, banyolar, garaj, çocuklar için oyun alanı ve yüzme havuzu. Mayıs ayında Bolton Kasaba Konseyi’nden evin yapımı için onay çıktı ve inşaatı hala sürüyor. Çevreci yaklaşımıyla tanınan futbolcu, evin yapımında karbon salımının en azda tutulmasına özen gösteriyor. İnşaat sırasında civardaki malzemeler kullanılarak, malzemelerin taşınması sırasında salınacak kamyon egzosu ve karbondioksit gibi atıklar da azaltılmış olacak.
Evin ısıtılması ve enerji ihtiyacı için jeotermal ısıdan, güneş enerjisi panellerinden ve rüzgar türbinlerinden yararlanılacak. Bunlardan sağlanan enerji hem yeni ev için, hem de Neville’in arazideki diğer evi için kullanılacak.