Her derde deva sakız ve adası

Pedanius Dioscorides, Adana Kozan yakınlarındaki Anavarza’da milattan sonra 40’ta doğmuş. Antik çağların en önemli aktarı. Roma imparatoru Neron, Dioscorides’i devamlı yanında taşıyor, hastası. Hakikaten kelimenin tam anlamı ile hastası, çünkü Dioscorides 5 ciltlik ‘Peri Hyles Iatrikes’ (İlaç Bilgisi) isimli eseri ile, ‘Farmakoloji’nin (Bitki Bilimi) kurucusu olarak bilinmekte. Bu eserin bilinen en eski kopyası, Kanuni’nin hekimlerinden Yahudi Musa bin Hamon tarafından Avusturya elçisi Busbecq’e 100 duka altına satılmış ve şu anda Avusturya Milli Kütüphanesi’nde. Bu eserde en çok kullanılan ilaç, 60’tan fazla kullanım yeri ile ‘mastik’ (sakız) olmuş.

Sakız Adası Çeşme’den feribot ile sadece 45 dakika ama başka bir dünyaya gideceksiniz. Limandaki çirkin yeni binalar sizlere o tipik ‘Yunan Adası kartpostalı’ görünümü vermez, hemen hayal kırıklığına uğramayın. Tepelerdeki ‘Mastichoria Köyleri’ müthiş. Bu durumda ufak bir otomobil veya motosiklet kiralayın.

BIÇAK ÇİZİĞİNE AĞLAYAN AĞAÇLAR

İlk mastika köyünüz ‘Pyrgi’. Evlerinin üzerindeki antrasit ve beyaz geometrik çiçek desenleri ‘xysta’ ile çok enteresan bir sakız köyü. Evlerin cepheleri volkanik siyah kum ile sıva yapılıyor ve bu sıva kuruyunca üzeri beyaz kireç badana ile kaplanıyor. Beyaz kireç boyalar yer yer tarak çekiçler ile sökülerek bu desenler elde ediliyor. Atinalı bir grup öğrenci ile mastika hasadına gittim. Mastika makilerinin (ağaçlarının) altını temizliyor sonra beyaz kireç tozu ile tam altına yuvarlak bir daire yapıyorlar.

Elime verdikleri bir çakı ile ağacın damarlarında enlemesine çizik attım. Bitki, anında ağlamaya, gözyaşlarını dökmeye başladı. 1 hafta sonra gelip yere düşenleri, gövdede yapışıp kalanları topluyor, sonra elekten geçiriyorsunuz. Köy sokaklarında teyzeler ellerinde dişçi aletleri ile tek tek kurumuş damlaları temizliyorlar. Kilosu 150 euro.

ÜÇTE BİRİ OSMANLI'YA

Mesta, yokuş aşağı ikinci durağımız. Zamanın en gözde korsan ganimeti sakız, ağırlığınca altın değerinde. Osmanlı tarafından korsanlardan temizlenmiş bu denizler. Korumanın ücreti ise tüm sakız hasadının üçte biri. Adalı dostlarıma göre şimdiki Yunan vergi sisteminden daha adil ve daha az bir vergi. Osmanlı adanın idaresini gene adalı büyük ailelere bırakmış ama bu aileleri de Osmanlı seçmiş. İç işlerine hiç karışmamış sadece vergi zamanı şenlikler ve davul zurna ile Sakız Paşası uğrarmış o kadar. Karşılığında, çeşme, yol, köprü, liman ve en önemlisi korsanlardan koruma.

Mesta köyünde evler, dörder, altışar kümeler halinde birbirine yapışık, dışa pencereleri yok. Evlere damdan dama geçiliyor, bazı geçişler tahta köprüler ve merdivenler ile birbirine bağlı, gerektiği zaman yukarı çekiliyor. Bazı sokaklar dehliz. Bu çok güzel korunmuş sessiz ve tuhaf ortaçağ köyünde gece kalmadım hiç.

Ertesi gün kendinizi denize atınız. Bir yelkenli kiralamak için Nikos’u arayın ve en fazla 6-9 kişi iseniz sizi yelken ile kuzeyde ‘Lagada Körfezi’ne Adonis’e yemeğe götürsün. ‘Nostos’da çok iyi yersiniz, hem de uygun fiyatlara. ‘Nemesis’ yelkenlisini kiralamak için: bluesailing.gr - nikmetro@gmail.com

Başka bir yazıya da kuzeydeki İonussa’yı (Koyun Adası’nı) yazarım. Size Sakız’da iyi gezmeler.

NE YENİR?

Yer bulursanız ‘Keximpari Mezedes’ (Kehribar Meze Evi). Manolis geceleri balık halinde çalışıyor sabah 7:00 civarı malı alıyor getiriyor (Tabii en iyisinden) ve karısı Maria’ya teslim edip eve uyumaya gidiyor. Akşamüstü lokantasına geri geliyor, Maria yemekleri hazırlamış. Servis yapıyor, gece yarısından sonra gene balık haline çalışmaya dönüyor.
Daha büyük mekân ‘Hotzas Taverna’ (Hocanın Tavernası) gece erken giderseniz ve boş bir bahçe görürseniz sakın şaşırmayın. Adalı geç yiyor, gece 23:00’da başlıyor dolmaya. 24:00’da yer bulamazsınız.

NEREDE KALINIR?

Gece olmadan kasabaya dönüyoruz. Bir kaç yatacak ve yiyecek mekân tavsiye edeyim.
- Sideratos Apartments: Kartpostal Grek tarzı romantik bir bina değil ama dostluk ve temizlik mükemmel. Deniz kıyısında ama plaj çakıl. Dostlarım Yiannis ve Cindy iyi tipler. www.karfas.com - sideratos@chios.com
- Müthiş plajı ile Volissos: www.volissosholidayhomes.gr
- Eski ada zenginlerinin mahallesinde bir ağa evinde misafir olmak isterseniz, ben misafir olmuş idim:http://www.perleas.gr