Gezgin

Mehmet YAŞİN

Milenyum için rotalar

Size bu kez bir kent veya bir mekan anlatmayacağım. Bu haftaki konum, 2000 yılı için önerilen gezi rotaları. Bu önerileri, Türkiye'nin bir numaralı coğrafya dergisi Atlas ile dünyanın bir numaralı coğrafya dergisi National Geographic yaptı. Kimbilir 2 binli yıllarda yaşam tarzını değiştirip, yollara düşmeye niyetlenenler olabilir.

Veya şimdiden, 'Nereye gitsem?..' sorusuna yanıt arayanlar çıkabilir. Ben şimdiden gitmediğim rotalar için hazırlıklara başladım bile. Aşağıda her türlü zevke hitap eden adresler mevcut. Yeter ki siz niyetlenin ve milenyumda 'alışılmışın dışında' bir tatil için niyetlenin.. İyi yolculuklar diliyorum.

Atlas'ın çizdiği rota Sason Kanyonu

Silifke-Mut arasında, gözlerden uzak, görkemli ve gizemli bir doğa parçası. Özellikle doğa yürüyüşçülerinin ve doğa severlerin gönüllerinde derin bir vadi açacak kadar çekici. Milenyumda yeni bir parkur ve unutulmaz bir yürüyüş arayanlar için ideal bir adres.

Bolkarlar

Bolkarlar'ın 3500 metreyi biraz geçen Medetsiz Dağı, neredeyse dağcılığa ilk adımın atıldığı yer. Yabancı dağcıların ve trekingcilerin, yıllardan beri en gözde dağlarından biri olan Bolkarlar belki de Türkiye'nin en bakir topraklarından biri.. Otuz kilometreyi aşan uzunluktaki platosuyla, eşsiz bir coğrafya sergileyen bu dağlarda, kökleri Orta Asya'ya uzanan Yörüklerin arasında, binlerce yıldır bozulmamış geçmişe de yolculuk yapmak mümkün. İki günlük, bir haftalık hatta bir aylık gezi programı planlayabilirsiniz. Zamanınız ne kadar olursa olsun Bolkarlar size keyifli anlar yaşatacaktır.

Kaçkarlar

Türkiye'nin en güzel ve en vahşi köşesi Kaçkarlar, size doğanın en görkemli mönüsünü sunmak için bekliyor. Virandere, Fırtına Deresi, Pokut, Ayder, Kaçkar, Verçenik, Çamlıhemşin... Birbirinden doyumsuz yaylalar, göz açtırmayan yağmur, geçit vermeyen orman, zirvelerini kıskanan dağ. Ve bölgenin konuksever, dost insanları. Yeni yılda bedensel ve zihinsel temizlenmek isteyenler için en güzel rota.

Hasankeyf

Dicle Nehri'nin kıyısındaki kayalara sığınmış bu ortaçağ kenti, insanlığa son bakışlarını fırlatıyor. Ilısu Barajı projesi, 'Demokles'in Kılıcı' gibi Hasankeyf'in başı üstünde sallanıyor. Eğer yetkililer geri adım atmayıp barajı yaparlarsa, Türkiye'nin doğası, tarihi ve kültürüyle bir bütün olarak korunmuş tek ortaçağ kenti yok olacak. Hasankeyf ne kadar çok ziyaret edilirse, belki yetkililer buranın önemini kavrayıp, projeyi değiştirme yoluna gidebilirler.. Onun için, 2000 yılının gezi programına bu ortaçağ kentini mutlaka alın.

Çatalhöyük

İnsanların yerleşik düzene geçtikleri dünyanın ilk kenti.. Orada bulunan 9 bin yıllık kalıntılara bakarak, insanın neden kalabalıklar halinde yaşamaya kararverdiğinin sırlarını çözebilirsiniz. Konya'nın Çumra ilçesi yakınlarında kazı çalışmaları süren Çatalhöyük'te göreceğiniz şekiller, heykeller ve akıl almaz mimari, kafanıza üşüşecek olan yüzlerce soruyu cevapsız bırakacak.

Boğazköy

Dörtbin yıl önce kuruldu. Dört yüz yıl boyunca o zamanlar dünyanın süpergücü olan Hititler'in başkenti oldu. Yozgat'taki bu arkeolojik hazineyi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine aldı. Boğazköy veya Hattuşa kazıları ile aydınlanmaya başlayan Anadolu'nun karanlık çağındaki yaşamı görmek istiyorsanız, gelecek yılki rotanızın üstüne Boğazköy'ü koymayı ihmal etmeyin.

Kelebekler Vadisi

Akdeniz'de bekaretini koruyabilmiş ender koylardan biri.. Fethiye yakınlarındaki bu vadi, inşaatçıların saldırılarına, bir avuç gönüllüsü ile birlikte direniyor.. Bu direnç ne kadar sürer bilinmez. Kelebeklerin yuvası olan bu vadiyi yüksek kayalar, yolun olmaması gibi etkenler katliamcıların hışmından şimdiye kadar korumuş. Eldeğmemişliğe merakınız varsa mutlaka buraya gidin.. Oraya gitmenin, orayı korumakla eşanlamlı olduğunu da unutmayın.

Harran

Dünyanın ilk üniversitesinin kurulduğu kurak topraklar, şimdi uçsuz bucaksız yemyeşil bir ova olmuş.. Sivri kubbeli evleri, rengarenk giysili kızları ve kadınları, geleneklerinden taviz vermeyen sert görünümlü, dost erkekleri.. Ayrıca hemen yanıbaşında, her yanından efsane fışkıran peygamberler kenti Urfa.. Bu rota 2000 yılının en gözde gezilerinden birini oluşturuyor.

Afrodisias

Aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit'in kenti, tüm görkemi ile sizleri bekliyor. Tanrıçaların onuru için gladyatörlerin ölümüne dövüştüğü dev arenada, 30 bin kişinin alkış sesleri sanki hala duyuluyor.. Aydın'ın Geyre köyündeki, insan anatomisini ve psikolojisini mermerde ölümsüzleştiren bu kent, gezginlerin gözardı etmemesi gereken önemli bir adres.

Kapadokya

İlk Hıristiyanların Anadolu'daki bu toprakları, 2000 yılında bütün dünyada liste başı oldu. Zulümden kaçıp Kapadokya bölgesine sığınan ve mağaralarda, yeraltlarında şehirler oluşturan ilk Hıristiyanların, duvarlara kazıdıkları şaheserler mutlaka görülmeli.. Bir yanda gerçeküstü bir doğa, bir yanda Hıristiyanlığın tarihi. İnanışınız ne olursa olsun, yolunuzu Kapadokya'dan geçirmeyi sakın ihmal etmeyin.

Sultan Sazlığı

Üç ayrı göl sisteminden oluşan, 40 bin hektarlık bir sulak alan toplamı.. Erciyes Dağı'nın eteklerindeki bu doğa harikasındaki göllerde, pembe pelikanlar ve 250 çeşit kuş türünü gözlemeniz mümkün.. Değişik bir gezi planlayanlar için ideal bir rota.

Obruk Yaylası

Sapsarı bozkırın ortasında, masmavi ışıldayan derin göller.. Mevsimden mevsime renk değiştiren Meyil gölü.. Eski yerleşimlerin izlerini taşıyan mağaralarla çevrili Çıralı Obruk ve suyu tatlı Kızören. Toprağı yutan birer ağız gibi açılmış dev çukurlar.. Konya havzasındaki bu yayla sizi Anadolu doğasının mucizelerini görmeye davet ediyor.. Geziden çok değişik duygularla döneceğinize emin olabilirsiniz..

Namibya

Dünya üçüncü bin yıla girerken Taş Devri'ne doğru bir yolculuk yapmaya ne dersiniz?.. Kalahari Çölü'nde, halen avcı-derleyici toplum aşamasında olan Kunglar, Namib Çölü'nün kuzeyinde yaşayan yarı çıplak göçebe halk Himbalar.. Eğer gezi programınıza Afrika'nın bu uzak ülkesini alırsanız, vahşi hayvanlar arasında, dünyanın en ıssız ülkesinde yaşayan bu toplulukları ve kabileleri görme olanağını bulabilirsiniz.

Endülüs

Ülkeye ruhunu veren Güney İspanya da 2000 yılının gözde mekanlarından. Şairlere, ressamlara, yazarlara ilham kaynağı olan yedi asırlık İslam egemenliğinin izleri, Flamenko dansının en gerçeği, muhteşem Arap sarayları, boğa güreşlerindeki acımasızlık ve kanlı gösteriye tutulan alkışlar, birbirinden ilginç festivaller.

Peru

Rengarenk ve gizemli yolculuklar ülkesi.. İşte bunlardan birkaçı: Nazca Çölü'nde hala sırrı çözülmeyen, tanrıya giden patikalarda yolculuk.. İnkaların gizem dolu imparatorluğu ve onların yaşayan torunları.. Dünyanın en yüksek gölü Titika'da, saman kayıklarla keşif turları.. Dünyanın akciğeri, biyolojik felakete sürüklenen Amazon ormanları.

Özbekistan

Asya'nın en eski ve en büyük kentlerinden biri olan Semerkant.. Hayyam'ın ve dünyaya hükmetmek isteyen Timur'un kentindeki görkemli eserler.. Ve Türk kültürünün büyülü izlerini taşıyan Buhara ve Hiva kentleri. Efsane Sriderya nehrinin doğduğu, yüksek dağlarla çevrili, Asya'ya hükmetmek isteyen bütün devletlerin ele geçirmek istedikleri Fergana Vadisi.. Özbekistan da 2000 yılında gezginlerin gözdesi olacak..

Şian

Çin İmparatorluğu'nun eski başkenti ve Çin mistisizmin kalbi olan kent ve yakınlarındaki efsanevi Terra Cota.. Gerçek boyutlardaki binlerce topraktan asker ve atlarla birlikte gömülmüş imparatorlar.. Kapitalizme ve modern dünyaya doğru yelken açmış Çin'in, geçmişteki ruhuna yapılacak olan yolculuk sanırım çok keyifli olacaktır..

Küba

Kastro'nun tüm dünyaya direnen ülkesi.. Bozulmamışlık ile değişmemezliğin yanyana yaşadığı kentler.. Sosyalizm denemeleri, nostaljik objeler, içimine doyum olunmayan purolar, şeker kamışı tarlaları ve oradan damıtılan ateş suyu rom.. Tüm bunlara eşlik eden oynak bir ritm ve neşe dolu dost insanlar.. Bu müze ülke milenyumun gözdelerinden.

St. Petersburg

Çar Deli Petro'nun, 18. yüzyılda taştan bir biblo gibi yonttuğu bu şaheser kent, eğer dünyanın en güzel kentleri yarışması yapılsaydı, sıralamasının değişmez birincisi olurdu. Dünyanın en büyük müzelerinden Hermitaj Sarayı, Çarlık zamanından kalma saraylar, köşkler, kanalları süsleyen ruh okşayıcı köprüler.. Rusya'nın Batıya açılan penceresinden milenyuma bakmaya ne dersiniz?..

Madagaskar

Tatilinizi dünyanın en vahşi bir köşesinde geçirmek istemez misiniz?.. Eğer yanıtınız evetse görsel bir şölenin tam ortasına düşeceğinizi aklınızdan çıkarmayın. Tabularla yaşayan insanlar, dünyanın başka hiçbir yerinde yaşamayan vahşi hayvanlar, ünlü Boabab ağaçları, lemurlar ve dev iguanalar.

Galapagos Adaları

Darwin'in türlerin kökenini aradığı, evrimin sırlarını bulduğu adalar topluluğu Galapagos, macera tutkunları için en doğru adres.. Ekvador açıklarındaki bu adalarda dev kaplumbağaları, iguanaları, albatrosları, deniz aslanlarını, ispinozları her an yanıbaşınızda görmeniz olası.

Solomon Adaları

İkinci Dünya Savaşı sırasında adı bir ara duyulan ve sonra unutulan 900'den fazla adayı, fazla 'ayakaltı' olmadan gezmenizi öneririm.. Daha sonraki yıllar çok geç olabilir.

National Geographic'in seçtiği macera turları

Endonezya: İrian Java, Fransız Polenezyası, Yeni Zelanda'da balık avı, Avustralya çölleri, Antarktika: Güney Georgia Adaları, Moğolistan: Bozkırlarda av, Hindistan: Kaşmir ve ötesi, Vietnam: Koylarda su kayağı, Çin: Nehirler ve altın kumları keşfetmek, Butan: Ejderhaların peşinde, Tanzanya: Vahşi doğanın kucağında, Bostwana: Fil sırtında yolculuk, Fas: Bisiklet ve deve sırtında keşif, İran: Bir başka kültür, İtalya: Zirvelerde dolaşmak, Mısır: Sina Çölü'nde treking, Rusya: Kozmonotlarla birlikte uzaya hazırlık, Panama: Körfezde su kayağı, Meksika: Mağaraların derin sularında, Şili: Patagonya düzlüklerinde, Galapagos: Darwin'i keşfetmek, Peru: Yağmur ormanlarında kaybolmak, British Columbia: Selkirk zirvelerinde, Nanavut: Kutup Denizi'ndeki hayalet gemi, Yukon: Vahşi nehiri keşfetmek..