Virüsün uğramadığı dünyanın en sıra dışı yeri... Burada yaşamak cesaret istiyor, çünkü...

"Başka yerde yaşayamam." Birkaç yıl önce BBC'ye konuşan Harold Green bunu söylemişti. Ancak Tristan da Cunha'da yaşamak cesaret istiyor.

Kuş uçmaz kervan geçmez bir yer olduğunu söylemek hafif kalır. Eğer dünyanın yerleşim yerlerine en uzak adasına kendiniz gidip görmek isterseniz, bunun yolu şu:

Güney Afrika'ya, Cape Town'a uçun.Bir yelkenli tekneye atlayın. Gezegenin en zorlu sularında 18 gün boyunca, bir mola vermeyi ya da adanın etkileyici boyutunu görmeyi umarak gidin. Adaya yaklaşma çalışmalarına başlayın, rüzgarların rıhtıma yaklaşıp inmenize fırsat verecek kadar azalması için bekleyin.
Dalgalar teknenizi kayalara vurmadan önce tekneyi sudan çıkarmaya bakın. Yoksa ona elveda demeniz ve dönüş için birinin sizi alması gerekir. Tristan da Cunha'nın merkezi ve tek yerleşim yeri olan Yedi Denizler'in Edinburgh'una (Edinburgh of the Seven Seas) "Merhaba" deyin!

Elbette "daha hızlı" başka bir seçenek daha var: SA Agulhas gemisiyle 6 gün süren bir yolculuk planlayabilirsiniz. Ancak bu, yılda bir kez yapılıyor ve geminin yolcu kapasitesi oldukça sınırlı. İşte, Tristan da Cunha'ya ulaşım da oradan ayrılmak da bu kadar zor. Tristan da Cunha'nın 245 sakininin tamamı (son sayıma göre 133 kadın, 112 erkek), Edinburgh of the Seven Seas yerleşiminde oturuyor. Yerleşimde bir kafe, sosyal etkinlikler için bir salon, postane ve The Albatross isimli bir bar bulunuyor. Adada, küçük ve modern bir hastane ve daha da küçük bir okul mevcut.

Yakın zamana kadar adanın tarım sorumlusu olarak çalışan Alasdair Wyllie, BBC'ye konuşarak, "Adadan ayrılmadığınız sürece, beraber okula gittiğiniz kişilerin hayatınız boyunca birlikte yaşayacağınız insanlar haline geldiğini fark ediyorsunuz" diyor. Evlenmeyi planlamadan çok önce, muhtemelen eşiniz olacak kişiyle de burada tanışıyorsunuz. Eğer Tristanlı bir ailedenseniz, adadaki 6 soyadından birini taşıyor olmanız çok muhtemel: Lavarello, Repetto, Rogers, Swain, Green ve Glass.
Adada yerleşik kişilerden sadece ikisi burada doğmamış: Yıllar önce adada yaşayan biriyle evlenen ve yeni aileleriyle yaşamaya karar veren bir adam ve bir kadın. İngiltere'den belirli bir süreliğine görevle gelen bir doktor ve öğretmen de adada bulunuyor çünkü Tristan da Cunha, İngiliz Milletler Topluluğu'na bağlı.

Ait olduğu adanın sakinliğini ve huzurunu tutkuyla seven Harold, "Burası o kadar sessiz ki, iğne atsanız sesi duyulur" diyor. Adanın oldukça güvenli olduğunu, kapıları kilitlemediklerini de ekliyor. Başka bir ada sakini ise internet bağlantısının "genellikle çok kötü" olduğunu söylüyor.
Adanın iyi bir özelliği ise, tüm denizaşırı telefon görüşmeleri -telefon çalıştığı zamanlarda- ücretsiz. Sahil boyunca sizi 3 kilometre öteye götüren bir yol var. Bu yolu takip ederek, güçlü rüzgarlara karşı taş duvarlarla çevrilmiş küçük tarım arazilerine ulaşabilirsiniz.

Burada başta patates olmak üzere sebze yetiştirmek mümkün. Ada sakinleri buraya yaz aylarında, kırsal geziler yapmak için de uğruyor. En çok sevilen sosyal aktivitelerden biri barbakü, ya da Güney Afrika'dan gelme bir gelenekle "Braai" yapmak. Müzik aletleri çalmak ve şarkı söylemek de ada yaşamının önemli bir parçası olagelmiş ancak ada sakinleri son zamanlarda "herkesin kendi ekranlarına gömüldüğünü" söylüyor. Yemyeşil adada doğa yürüyüşü yapma seçeneği de var. 10 kilometreden az mesafeli bu yürüyüşler, deniz seviyesinden yaklaşık 2 kilometre yüksek noktalara tırmanmayı gerektiriyor.

Tristan da Cunha, ya da kısaca Tristan, aynı isimle anılan volkanik takım adaların merkezinde yer alan ana kara parçası. Nightingale Adaları, Tristanlıların bazen tatile gittiği, kuvvetli akıntılardan ve köpek balıklarından uzakta, daha az tehlikeli bir yüzme deneyimi sunan adalar. Ada çevresinde "Ulaşılmaz Ada" ve Güney Afrika'nın meteoroloji istasyonu bulundurduğu Gough Adası da bulunuyor. Alasdair, "Adadaki yaşamı romantize etme eğilimi var" diyor ve ekliyor: "Kesinlikle güzel bir yer ama cennet değil."

Rüzgarın ve ineklerin sesi dışında bu adada bir şey duymak imkansız. Bu volkanik takım adalarla ilgili ilginç bir detay, binlerce kuşa ev sahipliği yapmasına rağmen onların ötüşünü asla duymuyor olmanız. Alasdair, "Bunca kuşa rağmen hiç öttüklerini duymamak bir ironi" diyor ve eşiyle birlikte kurdukları penguins-and-potatoes.co.uk uzantılı blog sitesini anıyor. Burada, adadaki sayısız kısa gagalı penguene de yer vermişler. Avcıların olmaması, uçamayan kuşların da orada yaşayabilmesi demek. Ulaşılmaz Ada'da, dünyanın en küçük uçamayan kuş türü yaşıyor.

Uzak bir adada yaşamak, izole olmanızı kolaylaştırıyor. Coğrafya bunu sizin yerinize yapıyor çünkü. Adada yaşayan Fiona Kilpatrick, "Koronavirüs vakasının olmaması, salgından etkilenmediğimiz anlamına gelmiyor" diyor. Güney Afrika'daki kısıtlamalar nedeniyle, Cape Town'dan adaya ürün taşıyan gemiler limandan ayrılamamış.
Alasdair, "Zaten çoğu zaman kırılgan olan tedarik zinciri, ciddi şekilde etkilendi" diyor. Adada taze sebze ve meyve bir süreliğine bitmiş. Bu nadir rastlanan bir durum değil ancak salgın nedeniyle yeni tedariğin ne zaman gerçekleşeceği kimi zaman bilinemiyor.

Hiçbir zaman bulmakta zorluk yaşamadıkları şey ise Tristan Istakozu. Adaya özgü ıstakozlar yakalanarak donduruluyor ve ihraç edilebiliyor. Istakoz, adanın gelirinin yüzde 70'ini oluşturuyor.

Koronavirüs salgınının ada üzerindeki beklenmeyen etkilerinden birisi, yıllar sonra ilk kez bir bebeğin doğmasıyla yaşanmış. Alasdair, "Normalde, herhangi bir risk yaşanmaması için kadınlar doğum için Güney Afrika'ya giderlerdi. Ancak Güney Afrika'daki kısıtlamalar ve iletişimin durması nedeniyle bebek Tristan'da dünyaya geldi" diyor.
Anne ve bebeğin durumu gayet iyi ve ada sakinleri yeni bir adalıya merhaba demekten hoşnut. Tristan'a ilk yerleşimciler 1800'lerin başında geldi. O zamandan bu yana adanın nüfusu iniş çıkış göstermiş olsa da, son yıllarda hep azalmış. Alasdair'in orada olduğu süre boyunca 15 yaşlı ölmüş ancak yalnızca 2 kez doğum yaşanmış.

Ada için sevindirici bir haber, İngiltere'ye lise öğrenimi için gönderilen üç kız öğrenciden birinin, üniversite eğitimine devam edecek olması.Böylece ilk kez, adadan bir genç kadın üniversiteye gitmiş olacak.Eğer uzaklarda yaşamayı istiyor ve oraya göçmeyi düşünürseniz, bunu başarmanızın çok zor olduğunu aklınızdan çıkarmayın.

Kısa süreli ziyaretlere açık olan adaya kalıcı olarak yerleşmenin tek yolu, aile bağlarına sahip olmanız. Adada yabancılar için birkaç iş pozisyonu olsa da bunlar için katı kriterler uygulanıyor.

Dünyada Tristan da Cunha gibi ulaşıması güç ve ilginç hikayeleri barındıran adalar bulunuyor. İşte onlardan bazıları...

PİTCAİRN ADASI
Pasifik Okyanusu’nun ıssız adası Pitcairn'de, ne yerel halk, ne de araştırmacı bulunmuyor. Batısında kalan en yakın komşuları Gambier Adaları ve Tahiti, Pitcairn Adası'ndan yüzlerce kilometre ötede bulunuyor.

Pitcairn, 1784'de denize indirilen ünlü İngiliz kargo gemisi HMS Bounty'nin öyküsünü taşıyor. 1789'da adaya uğrayan gemide çıkan ayaklanmada kaptanlarını deviren 50 denizcinin adaya yerleştiği biliniyor. Günümüzde adada yaşayan ve çiftçilikle geçinen yaklaşık 100 insanın, ayaklanmacı denizcilerin soyundan geldiğine inanılıyor.

Güney Pasifiğin orta yerindeki, dünyanın en ücra köşesindeki bu adanın tarihi ise ilginç… 1790 yılında İngiliz donanmasına ait Bounty adlı gemide bir isyan çıkar. Denizciler gemiyi ele geçirir. İsyan başarıya ulaşmıştır ama artık dönecek bir ev yoktur. İngilizlerin gazabından, idamdan kaçmak için haritada bile görünmeyen bu adaya çıkan denizciler oraya vardıklarında ülkelerine bir daha dönememek için gemilerini yakarlar.

Adaya çıkan denizci sayısı sekizdir. Mürettebatın geri kalanı adayı bulana kadar kendi içlerindeki kavgalarda telef olmuştur. 1838 yılında bir İngiliz kolonisine dönüşen ada 1952’de bir diğer İngiliz kolonisine, Fiji’ye bağlanır. Fiji’nin 1970’te bağımsızlığını kazanması üzerine, Yeni Zelanda’daki İngiliz büyükelçisi Pitcairn Valisi sıfatıyla adanın yönetimini üstlenir.

KERGUELEN ADALARI
Hint Okyanusu'nda bulunan küçük bir takımada olan Kerguelen Adaları ‘Issızlık Adaları’ olarak da biliniyor.

Hava yoluyla ulaşımın mümkün olmadığı adalara gitmek için, Madagaskar'da bulunan Reunion Adası'ndan altı günlük bir tekne yolculuğu yapmanız gerekiyor. Ada'da tıpkı yüzlerce kilometre güneyindeki Antarktika gibi yerel halk değil ancak Fransa'dan gelen araştırmacılar bulunuyor.

1776 yılında ünlü kaşif James Cook'un ayak bastığı takımadalar, bugün bir uydusu bulunan Fransa'nın füze savunma sisteminin bir parçası...

ITTOQQORTOORMİİT
Yaklaşık iki milyon 200 bin metrekarelik yüzölçümüyle dünyanın en büyük adası olmasına rağmen Grönland'da sadece 57 bin insan yaşıyor.

Adanın en ıssız ve bilinmeyen kasabası ise, İzlanda'nın kuzeyinde kalan, adanın doğu ucundaki balıkçılık ve avcılıkla geçinilen Ittoqqortoormiit. Kasaba, Grönland'ın İngiltere büyüklüğündeki bir ilinde yer alıyor. 500 kişinin yaşadığı kasabada, kişi başına 388 kilometre kare alan düşüyor.

PASKALYA ADASI
Şili kıyılarından 6 bin 500 km mesafede bulunan Paskalya Adası, nam-ı diğer Rapa Nui, uçsuz bucaksız Pasifik Okyanusu'nun en ıssız yerlerinden biri.

Yaklaşık 180 kilometre kare büyüklüğündeki adada günümüzde sadece 4 bin kişi yaşıyor. 1722 yılında Holladalı kaşif Jacob Roggeveen tarafından bulunan Paskalya Adasının, çeşitli yerlerinde, bin 500 yıl önce yerli halk tarafından dev kayalardan oyulduğu düşünülen 887 tane heykel bulunuyor. Motai adındaki bu heykellerin nasıl yapıldıkları halen tam olarak anlaşılamadı.