Dublin’in festival mevsimi
İrlanda’nın edebiyatçıları, Guinness birası, dost canlısı halkıyla ünlü başkentinde temmuz ayında festivaller birbirini izliyor. Yaz ortasında Akdeniz ülkeleri sıcaktan bunalırken Dublin baharı yaşıyor. Nobelli yazarlara ilham veren şehri keşfetmek için en uygun dönemdeyiz.
Yemyeşil bir doğa, ortaçağ kaleleri, Taş Devri mezarları, U2, Aziz Patrick ve Guinness birası, İngiltere ile yaşanan problemler İrlanda deyince akla ilk gelenlerden. Ülkenin kuzeyi İngiltere’ye ait ve başkenti Belfast. Güneyde ise Dublin’in başkent olduğu, yıllarca İngilizler tarafından sömürülen İrlanda Cumhuriyeti var. Yıllarca işgal, açlık ve göç problemleriyle boğuşan İrlandalılar dost canlısı insanlar. “Kelt Kaplanı” olarak geçen ülke güçlü ekonomisiyle AB’nin de en zengin üyelerinden biri olmaya aday.
Kelt savaşçılar MÖ 300 yıllarında İrlanda’ya gelmiş, ülkenin azizi St. Patrick ise 400’lü yıllarda yaşamış. 8’inci yüzyılda Vikingler dehşet saçmış, 1500’lerde de I. Elizabeth bugünün bölünmüş İrlandası’nın temellerini atıp Protestan İngilizleri ülkeye yerleştirmiş. Katolik İrlandalılar özellikle 1845-1851 arasında çok acılar çekmiş. Açlık ve salgın hastalıklar bir milyon kişi hayatını kaybetmiş, bir milyon kişi de başta ABD olmak üzere değişik ülkelere göç etmiş. İngiliz asilzadeler ve yönetim kadrosundakiler artan yiyecek fiyatları sayesinde zengin olmuş. İrlanda Cumhuriyeti’nde yaşayanların yüzde 90’ı Katolik, İngiltere’ye bağlı olan kuzeyde ise yüzde 53 Protestan nüfusa karşılık, yüzde 44 Katolik var.
1918 seçimlerinde İrlandalılar çoğunluğu ele geçirmiş. 1948’de İrlanda Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan etmiş ama özellikle 1970’lerden sonra problemler artmış. 2005’den beri IRA (İrlanda Cumhuriyet Ordusu) silahlı eylemlerine son vermiş, Kuzey İrlanda beklenen barışa kavuşmuştu. Ancak sorunlar geçen haftalarda yine su yuzüne çıktı.
GECE HAYATININ MERKEZİ TEMPLE BAR
İrlanda turizminde öne çıkan Dublin, yeşilden biraz uzak olsa da, kültürü, müziği ve birasıyla cazibe merkezi. Liffey Nehri şehri ikiye ayırıyor: Zengin güney ve orta halli kuzey. Dublin’de görülecek yerlerin çoğu O’Connell Köprüsü yakınlarında.
Trinity Üniversitesi 1592’de, İngilizler tarafından İrlandalıları “medenileştirmek” için bir Protestan okulu olarak inşa edilmiş. Katolik Kilisesi ise 1960’lara kadar bu okula gitmeyi günah saymış. Üniversitenin bahçeleri çok güzel, girip dolaşabilirsiniz. Eski kütüphanesinde çok değerli el yazması kitaplar bulunuyor, İrlanda demir paralarının üzerinde görebileceğiniz, ülkenin en eski arpı da bu kütüphanede. Üniversite yakınlarındaki Grafton Caddesi yayalara ayrılmış, ayrıca sokak sanatçılarının gösteri alanı.
Kildare Caddesi’nde Milli Tarih Müzesi (National History Museum) ve girişin ücretsiz olduğu Milli Galeri (National Gallery) bulunuyor. Galeride aralarında Brueghel, Goya, Rembrandt ve Caravaggio’nun eserlerinin de olduğu, 2 bin 500’ün üzerinde tablo var. Milli Arkeoloji ve Tarih Müzesi (National Museum of Archaeology and History) Dublin’deki en büyük koleksiyona sahip müze ve son iki bin yıla ait eserleri bünyesinde bulunduruyor. Temple Bar bölgesi Dublin’deki gece hayatının merkezi. Hükümet 40 milyon Euro harcayarak burasının bir cazibe merkezi olmasını sağlamış. Sanat filmlerinin gösterildiği İrlanda Film Enstitüsü (The Irish Film Institute), İrlanda’nın tek fotoğraf galerisi (Gallery of Photography) ve Temple Bar Müzik Merkezi (Music Centre) gece hayatından zaman kaldığında, bu bölgede görebileceğiniz yerlerden.
Meşhur koyu renkli Guinness biraları, Dublin’deki Guiness Storehouse’ın yanında üretiliyor. Yedi katlı binayı gezip, ardından biralarının tadına bakabilirsiniz. Gezinin en ilginç tarafı, en üst kattaki Gravity Bar’da bir içki içmek.
İrlanda’da 1792-1921 yılları arasındaki bütün bağımsızlık isyanlarını çıkaranlar Kilmainham Gaol isimli hapishanede vakit geçirmişler; siz de bir turist olarak vakit geçirebilirsiniz.
Kral John’un 1204’de inşa ettiği Dublin Kalesi (Castle), 700 yıl boyunca İngiltere’nin İrlanda’daki merkezi olmuş. 1938’dan sonra ise İrlanda cumhurbaşkanlarının yemin töreni burada yapılmış. Kalenin arkasındaki Chester Beatty Kütüphanesi’nde (Library), binaya adını veren Amerikalı maden zengininin bağışladığı koleksiyon sergileniyor. Eski krallardan Sitric Silkenbeard’ın ahşaptan yaptırdığı Hz. İsa Katedrali (Christ Church Cathedral), 1169’da yeniden ve taş bir yapı olarak inşa edilmiş. 12’nci yüzyıldan kalma St. Patrick’s Katedrali ise İrlanda’nın en büyüğü ve ülkenin azizinin adını taşıyor. Binanın büyük bir kısmı Sir Benjamin Guinness tarafından 1864’te yeniden yapılmış.
İSYAN MERKEZİ PARNELL MEYDANI
Daniel O’Connell, James Larkin ve Charles Parnell gibi İrlandalı liderlerin heykellerini Parnell Meydanı ve O’Connell Caddesi civarında görebilirsiniz. 1916’da, İngilizlere karşı gerçekleştirilen Paskalya Ayaklanması’nın merkezi ise buradaki postane binası olmuş. İngiliz Amiral Nelson’a ait olan sütun, 1966’da, isyanın 50. yıldönümünde IRA tarafından bombalanmış. İrlanda Bağımsızlık Bildirisi’ni Padraig Pearse, postanenin basamaklarında okumuş. İrlanda edebiyatçılarıyla ön plana çıkan bir ülke, bu bölgedeki Dublin Yazarlar Müzesi’nde (Writer’s Museum) Samuel Beckett, Brendan Behan, William Butler Yeats ve Oscar Wilde’ın nadir, el yazması eserlerini ve şahsi eşyalarını bulabilirsiniz. James Joyce Kültür Merkezi’nde ise yazarın ilham kaynağı olan kişilerin portreleri dahil çok sayıda ilginç şey görebilirsiniz.
ALIŞVERİŞ
Alışveriş için Grafton Caddesi ve civarı ideal. O’Connell eskiden Avrupa’nın en geniş caddesiyken, günümüzde Dublin’in alışveriş merkezi haline dönüşmüş. Mücevher ve şık butikler için doğru adres Temple Bar bölgesi; alışverişten arta kalan zamanda buradaki bir pubda, sıcakkanlı İrlandalılar’la sohbet edebilirsiniz. Yerel ürünler için Dawson ve Nassau caddelerinde vakit geçirebilirsiniz. Brown Thomas (Tel: 605 66 66) çok sayıda markayı bulabileceğiniz büyük bir mağaza, İrlanda’nın en iyilerinden. Powerscourt Town House Shopping Centre (Tel: 679 41 44) şık mağazalar ve barların olduğu bir alışveriş merkezi.
NEREDE YENİR?
İrlanda’da en ucuz karın doyurma yolu “chippers” dedikleri restoranlarda balık ve patates kızartması (fish’n’chips) yemek. Pubların çoğunda, mönüde İrlanda Güveci (Stew), hamburger, çorba ve sandviç bulmak mümkün. Soda dedikleri ekmekleri ve İrlanda peynirleri çok güzel. Guinness biraları dünyaca meşhur. Kraliçe Elizabeth’in “Tek gerçek İrlandalı dostum” dediği viskileri ise gerçekten lezzetli. Publara grup halinde gidilirse, sırayla herkes kalkıp tüm grubun içkilerini bardan alıp masaya getiriyor.
* Patrick Guilbaud: Michelin yıldızlarına meraklıysanız, şehrin en iyilerinden biri. (www.restaurantpatrickguilbaud.ie)
* Chapter One: Dublin Yazarlar Müzesi’nin içindeki restoran, şehirdeki en şık adreslerden. (www.chapteronerestaurant.com)
* The Porter House Pub: Hem pub ortamı hem de güzel yemek için tercih edebilirsiniz.(www.porterhousebrewco.com)
* Unicorn Cafe: Şehrin en iyi İtalyan restoranlarından. (Tel: 676 21 82)
* Tante Zoe’s: Şık bir ambiyans ve New Orleans Mutfağı’ndan lezzetli yemekler. (Tel: 679 44 07)
NEREDE EĞLENİLİR?
İrlandalı yazar James Joyce, “Dublin’de bir pub önünden geçmeden dolaşmak, iyi bir bulmaca çözmek gibidir” demiş, sonra da bir radyo programı bunu gerçekleştirene ödül vaat etmiş! The Stag’s Head (Tel: 679 37 01), Whelan’s (www.whelanslive.com), McDaid’s ve The Porter House şehrin en iyilerinden. Cafe en Seine Paris esintileri taşıyan dört katlı bir gece kulübü. The Pod ve Gaiety ise Dublin’in diğer gözde kulüplerinden.
TEMMUZ FESTİVALLERİ
* Oxegen (7-10 Temmuz): Punchestown Hipodromu’nda yapılan festivalde Coldplay, Black Eyed Peas, Foo Fighters, Arctic Monkeys, The Strokes başta pek çok topluluk konser veriyor. (www.oxegen.ie)
* Dun Laoghaire Regatta (7-10 Temmuz): İrlanda’nın en büyük deniz şenliğinde 500 teknenin, yaklaşık 3 bin denizcinin katıldığı dev yarışlar düzenleniyor. (www.diregatta.org)
* Temple Bar (15-24 Temmuz) : Müzikten plastik sanatlara her daldan yaratıcı sanatçıları buluşturan etkinlik bu yıl 20’nci yılını görkemli bir programla kutluyor. İrlanda’nın 20 kültür komşusundan sanatçılar tiyatro oyunları, açıkhavada film, enstalasyonlar sahneleyecek, Grammy’li sanatçılar konser verecek. (www.templebar.ie)
* Komedi Festivali (21-24 Temmuz): İrlanda ve dünyadan 65 komedyen Iveagh Parkı’nda gösteri yapacak. (www.vodafonecomedy.com)
* Kings of Concrete (23-24 Temmuz): Tüm dünyadan skateboard, paten, bmx, break dance ustası gençler müzik eşliğinde soluk kesici gösteriler yapacak. (www.kingsofconcrete.com)
* Dublin Super Cup (30-31 Temmuz): Celtic FC, Manchester City, Inter Milan gibi takımların katılacağı futbol zirvesinde futbolseverler dünyanın en iyi oyuncularını izleyecek. (www.dublinsupercup.com)
www.ireland.ie, www.cie.ie, www.entertainmentireland.ie, www.hini.org.uk