Sedef Batı
Erdal Fernergiz
Elif Zorlu Tapan
Ömür AVCI, Hakan KABAHASANOĞLU, Muhammet KAÇAR, Hayati YALÇIN, Hakan AYDIN (DHA)
Son Güncelleme:
Doğu Karadeniz’de bu yaz
YAYLALAR
Trabzon’un Honofter Yaylası şenliği perşembe günü başlıyor
Doğu Karadeniz’de yazın tadı, sahillerden çok yaylalarda çıkarılıyor. Artvin’in en ünlü yaylası Maçahel, Gürcistan sınırında. Merkezi Borçka İlçesi’ne bağlı Camili Köyü. UNESCO’nun Dünya Biyosfer Rezervi ilan ettiği doğal yaşlı ormanları, yaylalarıyla son yıllarda bölge turizminde ön plana çıkmaya başladı. Çevre koruma projesinin bir parçası olarak, pansiyonculuk teşvik edilince, yerel dokuyu koruyan, kaliteli konaklama mekânları oluştu. Maçahel’de turlar ağustosta yoğunlaşıyor. Ancak, hava koşullarının en uygun olduğu zaman temmuz öncesi, ağustos sonrası. Şavşat’ta ise Karagöl Milli Parkı, göz alabildiğine uzanan ladin, göknar ormanlarıyla yürüyüşçülerin gözdesi. Festivali, boğa güreşleriyle dikkat çeken Kafkasör Yaylası’nda sezon eylül ortalarına kadar sürüyor.
Rize’nin Çamlıhemşin yaylaları bölge turizminde her yıl biraz daha önem kazanıyor. Ayder Yaylası’nda yapılaşmanın kontrol altına alınması, binaların ağaçla kaplanması, planlı turizm hamlesinin başlatılması son yılların en önemli gelişmesi. Kaçkar Milli Parkı doğa meraklılarını, termal tesisler ise sağlık arayanları bölgeye çekiyor. Zilkale yönünden ulaşılan, geçmişte yolu bozuk olduğu için tur firmalarının rağbet etmediği Çat ve çevresindeki yaylalar da son yıllarda turizm hareketinden önemli pay almaya başladı. Rize’nin İkizdere İlçesi’ne bağlı Anzer Yaylası, birçok endemik bitkinin bulunduğu muhteşem doğası ve dünyaca ünlü Anzer balıyla kendisinden söz ettiriyor.
GÜMÜŞHANE YAYLA ZENGİNİ
Trabzon’da öne çıkan yaylalar, Akçaabat İlçesi’nden ulaşılan Hıdırnebi ve Kayabaşı. Buradaki yayla tatil köylerinde bungalovlarda konaklayabilir, yerel lezzetleri tadabilirsiniz. Trabzon-Gümüşhane karayolundaki Zigana Yayla Tatil Köyü de serin tatilden hoşlananlara hitap ediyor. Hızlı yapılaşmanın kurbanı olan Uzungöl, doğal özelliğini gittikçe yitiriyor. Ancak üst kısımlarında yer alan Haldızen Yaylası henüz bozulmadı. Buradaki yedi buzul gölü görülmeye değer. Trabzon’da geçen ay başlayan yayla şenlikleri henüz bitmedi. 20 Ağustos’ta Düzköy Honofter Yaylası Şenliği, 30 Ağustos’ta Tonya, Beşikdüzü, Şalpazarı ilçelerinin birleştiği noktada İzmiş Şenliği ve eylülün ilk hafta sonunda Tonya Kadıralak Şenliği ile Vakfıkebir-Tonya Sivri şenliği düzenlenecek.
Giresun’da doğası korunan yaylalar, Dereli Kulakkaya, Bulancak Paşakonağı, Yağlıdere Gölyanı, Karagöl, Çakrak Yaylası. Özellikle Çakrak, üç kemer köprü, iki kilise kalıntısı ile yedi kilometrelik Hacı Abdullah Duvarı’yla görülmeye değer. Sis Dağı Yaylası’nda kar temmuz başına kadar erimiyor. Giresun’a yolunuz düşerse, ünlü krater göllerini görmenizi öneririz. Karagöl, Sağrak ve Ördek Gölleri, Pınarlar Şelalesi, Gölyanı Obası, Çiğseli Gölü, Geçilmez Vadisi, Karasay Şelalesi doğaseverleri bekliyor.
İrili ufaklı 384 yaylanın bulunduğu Gümüşhane’de, Zigana, Kazıkbeli, Kadırga, Taşköprü, Altıntaşlar, Güvende, Camiboğazı, Erikbeli, Kelkit ve Şiran ilçesine bağlı Çimen Dağları yaylalarında çim kayağı yapabilir, bölgenin ve özellikle Örümcek Ormanları’nın zengin botanik yapısını inceleyebilirsiniz. Şiran İlçesi Seydi Baba Köyü’ndeki Tomara Şelalesi, Karaca Mağarası, Artabel Gölleri Tabiat Parkı mutlaka görülmesi gereken yerlerin başında gelir.
SAHİLLER - PLAJLAR
Plajlar tünellerin ardında
Karadeniz Sahil Yolu’yla neredeyse tüm plajlarını kaybeden Doğu Karadenizliler, şimdi çoğunlukla otoyolun kayalık dalgakıranlarından denize giriyor. Karayolunun hışmından sadece tünellerle geçilen sarp kayalık bölümlerdeki plajlar kurtuldu. Artvin sahilinin en gözde plajları, Kemalpaşa Beldesi’nde. Ancak çakıllı plajlarda, su aniden derinleştiği için dikkatli olmak gerekiyor. Rize’nin 72 kilometrelik sahil şeridinde yegâne plajlar, tünelle geçilen güzergâhlarındaki İyidere-Saraköy, Çayeli Tünel, Pazar Tünel ile Fındıklı Kıyıcık’ta. Çayeli Belediyesi’nin Limanköy’e açtığı plajda rafting ve dalış eğitimi veriliyor. Mavi bayraklı Çamburnu Plajı’nın üstünden otoyol geçince Trabzon’un gurur duyacağı plajı kalmadı. Sağlık İl Müdürlüğü’nün yaptığı ölçümler sonucunda 22 plaj bölgesi belirlendi. Denize girmek isteyenler çoğunlukla Çarşıbaşı Belediye Plajı, Akçaabat’ın batısındaki Salacık, Mersin ve Darıca beldelerindeki plajları tercih ediyor. Kentin doğusunda ise Çamburnu plajı mavi bayrağını kaybetmiş olsa da vatandaşların tercihinde ilk sıradaki yerini koruyor. Ayrıca Araklı ilçesi Konakönü Beldesi, Kalecik Plajı ve Of İlçesi kıyılarındaki küçük koylarda da denize girmek mümkün. Giresun sahilinde yaklaşık 30 plaj bulunuyor. Merkezdeki Jandarma ve Belediye Plajı, Piraziz ilçesinde Eğrice Plajı, Burunucu Ofran Plajı, Keşap Düzköy Plajı, Tirebolu Yılgın Plajı, Küçükçay Koyu kentin gözde plajları. Dalışla ilgilenenler Espiye Uluburun’u tercih ediyor. Samsun’un 35 kilometrelik sahil şeridinin neredeyse tümünde denize girilebiliyor. Atakum, Kurupelit, Atakent, Çatalçam, İncesu, Dereköy, Taflan, Erenköy, Muşta, Engiz’de özel plajlar, kamp alanları bulunuyor. Tekkeköy-Terme arasındaki Costal mevkiinde halk plajları bulunuyor. 19 Mayıs İlçesi’nin merkezine belediyenin yaptırdığı Karadeniz’in en büyük su oyunları parkında dev havuzu 600 kişi aynı anda kullanabiliyor. Belediyenin Samsun merkezinde iki yıl önce açtığı Mert plajı, Atakum yakınlarındaki Fener Plajı popülerliğini koruyor.
LEZZETLER
Tirebolu’da çaylı pastayı tadın Fevzi Hoca’da balığa limon sıkmayın
Artvin’den meşhur dönerini tatmadan geçmeyin. Rize’de son yılların modası kenti tepelerden kuşbakışı gören restoranlar. Bunlarda yerel mutfağın tüm çeşitlerini tatmak mümkün. Kent merkezindeki en popüler yerel restoran Evvelzaman. Asırlık ahşap köşkte sarma, lahana, ekşili, hamsikoli, mıhlama ve laz böreğini bulabilirsiniz. Balık restoranlarının da sayısı artıyor. Kıyıdaki Yakamoz, mezgit, somon gibi balıkların yanı sıra et çeşitleriyle de iddialı. Çayeli’nin klasik lezzet mekânı ünlü kurufasulyeci Hüsrev ile Lale. Izgara köfte ve tereyağlı pilavları da fasulye kadar leziz. Giresun’da yerel lezzetleri Fiskobirlik EFİT, Tibor ve Kulak restoranlarında tadabilirsiniz. Tirebolu Çay Fabrikası yanındaki 42 Cafe’de çaylı pasta yapılıyor.
PAZARKAPI’NIN ASIRLIK KALKANOĞLU PİLAVCISI
Trabzon’da meşhur Akçaabat köftesinin adresi, ilçe sahilindeki parkta yer alan restoranlar. Özellikle de Nihat Usta ve Cemil Usta. Zamanınız varsa Akçaabat Çarşısı’ndaki Pirali Usta’yı tavsiye ederiz. Balık pişirmenin kitabını yazan Fevzi Hoca, Trabzon merkezindeki İpekyolu İşhanı’nda iki restoranıyla hizmet veriyor. Mutlaka balık çorbasını tadın, ızgara ya da tava balığın üstüne sakın limon sıkmayın! Fevzi Hoca’dan “Mahvettin balığı” uyarısı alabilirsiniz. Gazipaşa Caddesi’ndeki balık restoranı Kılçık, esnaf lokantası gibi çalışıyor. Her iki restoran da içkisiz. Şehir merkezi dışındaki en ünlü balık restoranı ise Sürmene’ye bağlı Çamburnu Beldesi’ndeki Morina Restoran. Asmalı bahçesinde sunduğu balıklar kadar, tatlılarıyla da ünlü. Trabzon ve çevresinde içkili balık restoranları bir elin parmaklarını geçmiyor. Kentin batı çıkışındaki Balıkçı Dede Restoran, deniz kıyısında. Salataları bahçede yetişiyor. Fakat meze çeşiti az. Kişi başına 40-60 TL’ye Balıkçı Dede’den çıkabilirsiniz. Pideye meraklıysanız Trabzon merkezindeki Uzunsokak’ta Çardak Pide, Atatürk Alanı’ndaki Ertuğrul Pide, Kahramanmaraş Caddesi’ndeki Sürmene Pidecisi ve Pazarkapı Mahallesi’ndeki Akın Fırını’nı öneririz. Sürmene ilçesinin Çarşı Mahallesi’ndeki Bozo da ünü Türkiye’ye yayılmış pidecilerden. Trabzon’un diğer vazgeçilmez lezzeti kalkanoğlu pilavı. Pazarkapı Mahallesi’ndeki küçük bir dükkânda bir asrı aşkın süredir hizmet veren Kalkanoğlu, tereyağıyla yaptığı pilavı kavurma ve kuru fasulyeyle sunuyor. Masa camlarının altında, burada pilav tadan ünlülerin notlarını okuyacak, tercihiniz nedeniyle mutlu olacaksınız.
PİDENİN ADRESLERİ
Giresun pidesi için önerilen adresler, İkram Pide, Espiye Park Pide, Çağla Pide. Balık tercih edenlerin uğrak yeri Şoray Balık, Balık Restoran, Kulak Restoran, Kerasus Bahçe. Alabalık seviyorsanız, Akçalı Köyü’ndeki Kökevi’ne uğrayabilirsiniz. Gümüşhane’nin yerel lezzetleri, restore edilen konaklarda sunuluyor. Kent girişindeki Balyemez Konağı, Özdenoğlu Konağı ve Ataç Konağı en iddialı tesisler.
Trabzon’un Honofter Yaylası şenliği perşembe günü başlıyor
Doğu Karadeniz’de yazın tadı, sahillerden çok yaylalarda çıkarılıyor. Artvin’in en ünlü yaylası Maçahel, Gürcistan sınırında. Merkezi Borçka İlçesi’ne bağlı Camili Köyü. UNESCO’nun Dünya Biyosfer Rezervi ilan ettiği doğal yaşlı ormanları, yaylalarıyla son yıllarda bölge turizminde ön plana çıkmaya başladı. Çevre koruma projesinin bir parçası olarak, pansiyonculuk teşvik edilince, yerel dokuyu koruyan, kaliteli konaklama mekânları oluştu. Maçahel’de turlar ağustosta yoğunlaşıyor. Ancak, hava koşullarının en uygun olduğu zaman temmuz öncesi, ağustos sonrası. Şavşat’ta ise Karagöl Milli Parkı, göz alabildiğine uzanan ladin, göknar ormanlarıyla yürüyüşçülerin gözdesi. Festivali, boğa güreşleriyle dikkat çeken Kafkasör Yaylası’nda sezon eylül ortalarına kadar sürüyor.
Rize’nin Çamlıhemşin yaylaları bölge turizminde her yıl biraz daha önem kazanıyor. Ayder Yaylası’nda yapılaşmanın kontrol altına alınması, binaların ağaçla kaplanması, planlı turizm hamlesinin başlatılması son yılların en önemli gelişmesi. Kaçkar Milli Parkı doğa meraklılarını, termal tesisler ise sağlık arayanları bölgeye çekiyor. Zilkale yönünden ulaşılan, geçmişte yolu bozuk olduğu için tur firmalarının rağbet etmediği Çat ve çevresindeki yaylalar da son yıllarda turizm hareketinden önemli pay almaya başladı. Rize’nin İkizdere İlçesi’ne bağlı Anzer Yaylası, birçok endemik bitkinin bulunduğu muhteşem doğası ve dünyaca ünlü Anzer balıyla kendisinden söz ettiriyor.
GÜMÜŞHANE YAYLA ZENGİNİ
Trabzon’da öne çıkan yaylalar, Akçaabat İlçesi’nden ulaşılan Hıdırnebi ve Kayabaşı. Buradaki yayla tatil köylerinde bungalovlarda konaklayabilir, yerel lezzetleri tadabilirsiniz. Trabzon-Gümüşhane karayolundaki Zigana Yayla Tatil Köyü de serin tatilden hoşlananlara hitap ediyor. Hızlı yapılaşmanın kurbanı olan Uzungöl, doğal özelliğini gittikçe yitiriyor. Ancak üst kısımlarında yer alan Haldızen Yaylası henüz bozulmadı. Buradaki yedi buzul gölü görülmeye değer. Trabzon’da geçen ay başlayan yayla şenlikleri henüz bitmedi. 20 Ağustos’ta Düzköy Honofter Yaylası Şenliği, 30 Ağustos’ta Tonya, Beşikdüzü, Şalpazarı ilçelerinin birleştiği noktada İzmiş Şenliği ve eylülün ilk hafta sonunda Tonya Kadıralak Şenliği ile Vakfıkebir-Tonya Sivri şenliği düzenlenecek.
Giresun’da doğası korunan yaylalar, Dereli Kulakkaya, Bulancak Paşakonağı, Yağlıdere Gölyanı, Karagöl, Çakrak Yaylası. Özellikle Çakrak, üç kemer köprü, iki kilise kalıntısı ile yedi kilometrelik Hacı Abdullah Duvarı’yla görülmeye değer. Sis Dağı Yaylası’nda kar temmuz başına kadar erimiyor. Giresun’a yolunuz düşerse, ünlü krater göllerini görmenizi öneririz. Karagöl, Sağrak ve Ördek Gölleri, Pınarlar Şelalesi, Gölyanı Obası, Çiğseli Gölü, Geçilmez Vadisi, Karasay Şelalesi doğaseverleri bekliyor.
İrili ufaklı 384 yaylanın bulunduğu Gümüşhane’de, Zigana, Kazıkbeli, Kadırga, Taşköprü, Altıntaşlar, Güvende, Camiboğazı, Erikbeli, Kelkit ve Şiran ilçesine bağlı Çimen Dağları yaylalarında çim kayağı yapabilir, bölgenin ve özellikle Örümcek Ormanları’nın zengin botanik yapısını inceleyebilirsiniz. Şiran İlçesi Seydi Baba Köyü’ndeki Tomara Şelalesi, Karaca Mağarası, Artabel Gölleri Tabiat Parkı mutlaka görülmesi gereken yerlerin başında gelir.
SAHİLLER - PLAJLAR
Plajlar tünellerin ardında
Karadeniz Sahil Yolu’yla neredeyse tüm plajlarını kaybeden Doğu Karadenizliler, şimdi çoğunlukla otoyolun kayalık dalgakıranlarından denize giriyor. Karayolunun hışmından sadece tünellerle geçilen sarp kayalık bölümlerdeki plajlar kurtuldu. Artvin sahilinin en gözde plajları, Kemalpaşa Beldesi’nde. Ancak çakıllı plajlarda, su aniden derinleştiği için dikkatli olmak gerekiyor. Rize’nin 72 kilometrelik sahil şeridinde yegâne plajlar, tünelle geçilen güzergâhlarındaki İyidere-Saraköy, Çayeli Tünel, Pazar Tünel ile Fındıklı Kıyıcık’ta. Çayeli Belediyesi’nin Limanköy’e açtığı plajda rafting ve dalış eğitimi veriliyor. Mavi bayraklı Çamburnu Plajı’nın üstünden otoyol geçince Trabzon’un gurur duyacağı plajı kalmadı. Sağlık İl Müdürlüğü’nün yaptığı ölçümler sonucunda 22 plaj bölgesi belirlendi. Denize girmek isteyenler çoğunlukla Çarşıbaşı Belediye Plajı, Akçaabat’ın batısındaki Salacık, Mersin ve Darıca beldelerindeki plajları tercih ediyor. Kentin doğusunda ise Çamburnu plajı mavi bayrağını kaybetmiş olsa da vatandaşların tercihinde ilk sıradaki yerini koruyor. Ayrıca Araklı ilçesi Konakönü Beldesi, Kalecik Plajı ve Of İlçesi kıyılarındaki küçük koylarda da denize girmek mümkün. Giresun sahilinde yaklaşık 30 plaj bulunuyor. Merkezdeki Jandarma ve Belediye Plajı, Piraziz ilçesinde Eğrice Plajı, Burunucu Ofran Plajı, Keşap Düzköy Plajı, Tirebolu Yılgın Plajı, Küçükçay Koyu kentin gözde plajları. Dalışla ilgilenenler Espiye Uluburun’u tercih ediyor. Samsun’un 35 kilometrelik sahil şeridinin neredeyse tümünde denize girilebiliyor. Atakum, Kurupelit, Atakent, Çatalçam, İncesu, Dereköy, Taflan, Erenköy, Muşta, Engiz’de özel plajlar, kamp alanları bulunuyor. Tekkeköy-Terme arasındaki Costal mevkiinde halk plajları bulunuyor. 19 Mayıs İlçesi’nin merkezine belediyenin yaptırdığı Karadeniz’in en büyük su oyunları parkında dev havuzu 600 kişi aynı anda kullanabiliyor. Belediyenin Samsun merkezinde iki yıl önce açtığı Mert plajı, Atakum yakınlarındaki Fener Plajı popülerliğini koruyor.
LEZZETLER
Tirebolu’da çaylı pastayı tadın Fevzi Hoca’da balığa limon sıkmayın
Artvin’den meşhur dönerini tatmadan geçmeyin. Rize’de son yılların modası kenti tepelerden kuşbakışı gören restoranlar. Bunlarda yerel mutfağın tüm çeşitlerini tatmak mümkün. Kent merkezindeki en popüler yerel restoran Evvelzaman. Asırlık ahşap köşkte sarma, lahana, ekşili, hamsikoli, mıhlama ve laz böreğini bulabilirsiniz. Balık restoranlarının da sayısı artıyor. Kıyıdaki Yakamoz, mezgit, somon gibi balıkların yanı sıra et çeşitleriyle de iddialı. Çayeli’nin klasik lezzet mekânı ünlü kurufasulyeci Hüsrev ile Lale. Izgara köfte ve tereyağlı pilavları da fasulye kadar leziz. Giresun’da yerel lezzetleri Fiskobirlik EFİT, Tibor ve Kulak restoranlarında tadabilirsiniz. Tirebolu Çay Fabrikası yanındaki 42 Cafe’de çaylı pasta yapılıyor.
PAZARKAPI’NIN ASIRLIK KALKANOĞLU PİLAVCISI
Trabzon’da meşhur Akçaabat köftesinin adresi, ilçe sahilindeki parkta yer alan restoranlar. Özellikle de Nihat Usta ve Cemil Usta. Zamanınız varsa Akçaabat Çarşısı’ndaki Pirali Usta’yı tavsiye ederiz. Balık pişirmenin kitabını yazan Fevzi Hoca, Trabzon merkezindeki İpekyolu İşhanı’nda iki restoranıyla hizmet veriyor. Mutlaka balık çorbasını tadın, ızgara ya da tava balığın üstüne sakın limon sıkmayın! Fevzi Hoca’dan “Mahvettin balığı” uyarısı alabilirsiniz. Gazipaşa Caddesi’ndeki balık restoranı Kılçık, esnaf lokantası gibi çalışıyor. Her iki restoran da içkisiz. Şehir merkezi dışındaki en ünlü balık restoranı ise Sürmene’ye bağlı Çamburnu Beldesi’ndeki Morina Restoran. Asmalı bahçesinde sunduğu balıklar kadar, tatlılarıyla da ünlü. Trabzon ve çevresinde içkili balık restoranları bir elin parmaklarını geçmiyor. Kentin batı çıkışındaki Balıkçı Dede Restoran, deniz kıyısında. Salataları bahçede yetişiyor. Fakat meze çeşiti az. Kişi başına 40-60 TL’ye Balıkçı Dede’den çıkabilirsiniz. Pideye meraklıysanız Trabzon merkezindeki Uzunsokak’ta Çardak Pide, Atatürk Alanı’ndaki Ertuğrul Pide, Kahramanmaraş Caddesi’ndeki Sürmene Pidecisi ve Pazarkapı Mahallesi’ndeki Akın Fırını’nı öneririz. Sürmene ilçesinin Çarşı Mahallesi’ndeki Bozo da ünü Türkiye’ye yayılmış pidecilerden. Trabzon’un diğer vazgeçilmez lezzeti kalkanoğlu pilavı. Pazarkapı Mahallesi’ndeki küçük bir dükkânda bir asrı aşkın süredir hizmet veren Kalkanoğlu, tereyağıyla yaptığı pilavı kavurma ve kuru fasulyeyle sunuyor. Masa camlarının altında, burada pilav tadan ünlülerin notlarını okuyacak, tercihiniz nedeniyle mutlu olacaksınız.
PİDENİN ADRESLERİ
Giresun pidesi için önerilen adresler, İkram Pide, Espiye Park Pide, Çağla Pide. Balık tercih edenlerin uğrak yeri Şoray Balık, Balık Restoran, Kulak Restoran, Kerasus Bahçe. Alabalık seviyorsanız, Akçalı Köyü’ndeki Kökevi’ne uğrayabilirsiniz. Gümüşhane’nin yerel lezzetleri, restore edilen konaklarda sunuluyor. Kent girişindeki Balyemez Konağı, Özdenoğlu Konağı ve Ataç Konağı en iddialı tesisler.