Caretta carettalara teÅŸekkür borçlu

KurbaÄŸa ve su seslerini, yaprakların hışırtısını duyabilenler, caretta carettalara teÅŸekkür borçluDALYANGüney Ege’nin sakin yerleÅŸimi Dalyan, 1986’da uluslararası bir tartışma konusuna sahne olduÄŸunda, turizmle henüz tanışmamıştı. Zaten böylesine gözlerden uzak olduÄŸu için, Caretta Carettalar burayı seçmiÅŸlerdi. Dalyan’ın 5.5 kilometre uzunluÄŸundaki Ä°ztuzu Plajı, nesli tükenmekte olan bu kaplumbaÄŸaların üreme yeriydi ve o yıllarda bu bakir kumsal yakınında inÅŸasına baÅŸlanan otel, dünyanın dikkatini buraya çekti. DoÄŸaya inananlar savaşı kazandı, tesis yıkıldı ve kaplumbaÄŸalar milyonlarca yıldır yaptıkları gibi, huzur içinde plaja yumurtalarını bırakmayı sürdürdüler. Bu kampanya, halkı bilinçlendirdi, Dalyan turizmle birlikte geliÅŸti, Caretta Caretta buranın sembolü ve hediyelik eÅŸyası oldu. Yakın bir zamana kadar, restoran, bar ve diskoların neden olduÄŸu gürültü kirliliÄŸi, halkın verdiÄŸi inatçı mücadeleyle en aza indirgendi. Burada yaÅŸayanlar ÅŸunu anladılar; Dalyan ne kadar turistikleÅŸse, yatak kapasitesi boyunu aÅŸsa ve halkı turizme bel baÄŸlasa da kaplumbaÄŸaların buranın insanına öğrettiÄŸi ders, etkisini kaybetmeyecek. Burası hiçbir zaman semerinden boÅŸanmış bir tatil bölgesi olmayacak. Pansiyon ve otelleri iÅŸleten Dalyan halkı, müşterilerinin, onları esir alan kötü müziÄŸi deÄŸil, kurbaÄŸa seslerini, yaprakların hışırtısını ve suyun sesini duymasını istiyor. GeliÅŸen Dalyan, bu nedenle insanın içine su serpiyor.Ä°ztuzu PlajıCaretta Carettalar sayesinde, bu kadar bakir kalabildiyse, onlara teÅŸekkür etmek gerekiyor sanırım. 5.5 kilometre uzunluÄŸundaki Ä°ztuzu Kumsalı, incecik, sarı kumu, bir kıyısında Akdeniz, diÄŸer kıyısında tatlı suyun bulunduÄŸu konumu bir yana, ününü büyük ölçüde yumurtlamak için burayı seçen, dev Caretta Caretta kaplumbaÄŸalara borçlu. Ä°ztuzu, doÄŸallığıyla, ender rastlanan türde kumsallardan biri. En dar yeri 50 metre olan kumsal, denize dik inen daÄŸların dibinden baÅŸlıyor, Dalyan deltasının aÄŸzını kapatıyor ve en uçta Akdeniz’e doÄŸru kıvrılarak sona eriyor. Ä°ztuzu’nun, antikçaÄŸda Kaunoslular tarafından kullanılan bir liman olduÄŸu biliniyor. Ä°ztuzu adı, antik devirlerde buradan tuz elde edilmesinden geliyor. Plajda, sazlıklarla örtülü çatılarıyla, küçük ahÅŸap bir kafeterya ile soyunma kabinlerinden baÅŸka hiçbir yapılaÅŸmaya izin verilmemiÅŸ. KaplumbaÄŸaların yumurtalarına zarar vermemeleri için, plaja kedi ve köpek gibi evcil hayvanların girmesi de yasak. Ayrıca, ÅŸemsiyelerin yuvaların üzerine dikilme tehlikesi göz önüne alınarak, bunun için sınırlı bir alan belirlenmiÅŸ. Mayıs-ekim döneminde, plaja akÅŸam 20.00 ile sabah 08.00 arası girilemiyor. Kimyasal maddelerin ve su birikintilerinin de zarar verebileceÄŸi düşünülerek, plajda duÅŸ konmamış. Kumsalın Dalyan tarafındaki tatlı su, duÅŸ iÅŸlevini görüyor. Özellikle haziran ve temmuz aylarında, kaplumbaÄŸaların bıraktıkları izlere rastlamak kolay. Plaj ve arkasındaki sazlıklarda, kertenkele, yılan, yengeç ve su kaplumbaÄŸası gibi canlıların da görüldüğü zengin bir doÄŸal yaÅŸam var. Plajın deniz tarafı birden derinleÅŸmediÄŸinden, çocuklar için ideal. Göl tarafıysa yüzmeyi sevenler için, derin bir havuz gibi. Gölün Akdeniz’le birleÅŸtiÄŸi, yani tatlı su ile tuzlu suyun karıştığı bu bölgede ciddi akıntılar meydana geldiÄŸinden, bu aralıkta yüzmek son derece tehlikeli.KANALIN Ä°KÄ° YAKASIDalyan’da hayat, KöyceÄŸiz Gölü’nü Akdeniz’e baÄŸlayan kanalın iki yakasında sürüyor. Sazlıkların arasından süzülerek, nehirde gezen renk renk tekneler ziyaret edilecek noktalara en keyifli ulaşım ÅŸekli. Tekneyle gezerken, daÄŸların yamaçlarındaki M.Ö. 4. yüzyıla ait kaya mezarları da Dalyan’ın, özellikle geceleri aydınlatılıp suya yansıdıklarında, doyum olmayan bir görüntüsü. Burası bugün Özel Çevre Koruma Bölgesi. Sazlıklarıyla birlikte doÄŸal bir labirente benziyor ve deltayı bir dantel gibi oyuyor. Bu deltada bir tekne gezintisi yaparken, kanalın bazen bir boÄŸaza, bazen de göle dönüştüğünü görebilirsiniz. Kanalın uzunluÄŸu 7.5 kilometre, derinliÄŸi ise 2.5- 3 metre. Kanalın kıyıları sazlıklarla ve doÄŸal yaÅŸamla dolu. Sazlıklar, suyu temizliyor, balıklara barınak saÄŸlıyor, aynı zamanda erozyon ve kötü kokuları engelliyor. 12 metreden uzun teknelerin ve sürat motorlarının kanala girmesi yasak. Tekne turu keyifli ancak klasik turun (Kaunos antik kenti- Ä°ztuzu Plajı- KöyceÄŸiz Gölü- Ekincik Koyu) dışına çıkıp, kendi programınızı çizmek isterseniz, özel tekne tutmalısınız. Dalyan’a hangi yönden varırsanız varın, bu güzergahların Türkiye’nin en güzel manzaraları arasında olduÄŸunu fark edeceksiniz. Dalyan, bugün dünyanın her yerinden gelen doÄŸa bilimcilerin, doÄŸal yaÅŸamını ÅŸaÅŸkınlıkla inceledikleri bir yer. Dalyan’da olta balıkçılığının ayrı bir yeri var. Kanalda olta attığınızda hem tatlı hem de tuzlu su balıklarını tutmak mümkün. Kefal, çipura, mırmır, levrek, barbun, yılan balığı ve mavi yengeç bunların bazıları. Oltanıza kiloluk bir levrek geldiÄŸinde ÅŸaşırmayın. Ayrıca bölgede yaklaşık 154 kuÅŸ çeÅŸidi saptanmış. KAUNOSCoÄŸrafyacı Strabon’un, ‘kent kapatılabilen bir limana ve tersanelere sahiptir’ diye bahsettiÄŸi Kaunos antik kentinde kazılar, 1967’de Baki Öğün baÅŸkanlığında baÅŸlamıştı. Bugün, her aÄŸustosta yeni kazılar yapılıyor. Harabelerin, çok etkileyici olmamalarının yanında, baÅŸka antik kentlerle karşılaÅŸtırıldığında, tabelalar da oldukça özensiz. Ancak buraya tekneyle ya da orman içinden yürüyerek varmak ve Dalyan’ın manzarasını Akropol’den seyretmek, kaçırılmayacak bir Dalyan deneyimi. KöyceÄŸiz’in Çandır Köyü sınırları içinde bulunan antik kentin hoÅŸ bir yanı var: Burası adeta bir sürüngenler parkı. Yarım saat içinde, sayısız kaplumbaÄŸa, yılan ve farklı türden kertenkele görmek mümkün. Turistlerin çoÄŸunu harabelerin fotoÄŸrafını çekmekten çok dürbünle kuÅŸları izlerken görebilirsinizBazı kaynaklara göre kent, ikiz kızkardeÅŸi Byblis ile yaÅŸadığı aÅŸk yüzünden ülkesinden kovulan Miletos’un oÄŸlu Kaunos tarafından kurulmuÅŸ. KızkardeÅŸ ise kendini asmış. Kaunos liman kentinin halkı, geçimini çoÄŸunlukla tuz, incir ve köle ticaretiyle saÄŸlarmış. Her ne kadar kent, MÖ 9 yüzyıla ait bir Karya yerleÅŸimiyse de özellikle kanaldan görünen ve sazlıklarla birlikte, Dalyan’ın alışıldık görüntülerine görkem katan kaya mezarları, burada Likyalılar’ın bıraktığı izin önemli bir göstergesi. Yer yer, denizden 80 derecelik bir açıyla yükselen daÄŸlara oyulan ve bazılarının yükseklikleri 9 metreye ulaÅŸan bu kaya mezarları, antik Kaunos kentinin güç ve zenginliÄŸinin belirtisiydi. Bugün, mezarlara çıkılmaması tavsiye ediliyor. Nedeni, tehlikeli olması ve zaman içinde verilen tahribat... Kaunos’ta bulunan bir yazıt, göl balığının antik çaÄŸlardan beri yendiÄŸini gösteriyor. Kaunos, balığının yanında inciriyle de ünlü bir kentti. Meyvenin, halkın gözünde önemli bir yeri vardı. Ancak yine de bu, incirin, baÅŸkaları tarafından, kentte baÅŸlayan sıtmanın nedeni olarak gösterilmesini engelleyemedi. Oysa sıtmanın baÅŸ göstermesinin asıl nedeni, 1948 yılına kadar, kent civarındaki bataklıklarda bulunan sivrisineklerdi.Kaunos antik kentinin büyük bir kısmı henüz kazılmadı. Fazla detaylı bir tabelalandırma yapılmamış olmasına karşın, bilet giÅŸesindeki görevli, görülmesi gereken noktaları önündeki makette göstererek, size yardımcı olacaktır. Bilet giÅŸesinin hemen önünde, Roma Hamamı ve Kubbeli Kilise var. Tırmanarak çıkılan Akropol’ün hemen altında, Helenistik ve OrtaçaÄŸ surlarının da çarpıcı olarak görüldüğü kısımda, MÖ 2. yüzyıla ait Tiyatro, buranın en etkileyici kalıntısı. Her ne kadar bir yamaca yaslanıyorsa da Helenistik tiyatrolarda rastlanmayan, yarım daireden büyük bir yapısı var. Tiyatro ile Bizans kilisesinin arasında, yakın bir zamanda ortaya çıkarılmış, Apollon Tapınağı’nın kalıntıları görülüyor. Antik kentin iyi korunmuÅŸ yapıları arasında, Bizans Bazilikası ve Roma Hamamları da var. Ayrıca burada kurulan platformdan manzarayı izleyebilirsiniz. Platformun hemen arkasında, MÖ 150’ye ait, kentin sokak ve caddelerinin yönlendirilmesinde dikkate alınan, rüzgar yönlerinin saptanması için kullanılmış Ölçüm Platformu bulunuyor. Hamamlardan aÅŸağıya taÅŸ bir yol, yuvarlak, Dorik tarzdaki, Teras Tapınağı ve Yuvarlak Yapı’ya gider. Sütunlarla çevrili bu alanda, büyük olasılıkla, bir sunak ya da kutsal havuz bulunuyordu. Buradan bir yol, aÅŸağıdaki Agora’ya varıyor. Burada, Vespasian’a ait bir yazıtın bulunduÄŸu, restore edilmiÅŸ bir ÇeÅŸme Binası var. Bugün, Sülüklü Göl’ün olduÄŸu yer, bir zamanlar eski limandı. Kaunos harabelerinin eteÄŸindeki bu gölete tekne giremiyor. Bazı kaynaklara göre, tehlikeli durumlarda göl, bir zincirle kapatılırmış. Kaunos antik kenti, her gün 08.30- 17.30 arası açık. Yaz saatleri için, Fethiye Müzesi’nden (0252 614 11 50) bilgi alabilirsiniz.CARETTA CARETTALARCaretta caretta, Akdeniz’de yaÅŸayan, büyük boy kaplumbaÄŸalar. 70-160 kilo ağırlığında ve 90 ya da 120 cm. boyundaki bu kaplumbaÄŸalar, tarih öncesi devirlerden beri yaşıyorlar. Artık Anadolu’nun dışında, hiçbir Akdeniz kıyısında görülmeyen ve Anamur ile Dalyan arasında yumurtalarını bırakan carettaların, en önemli çoÄŸalma yeri, Dalyan- Ä°ztuzu kıyısı. Carretaların 95 milyon yıldır süren serüveni deÄŸiÅŸmeden sürüyor. DiÅŸi carettalar, iki ya da üç yılda bir, karaya çıkıyorlar. Sakin ve bakir sahiller arıyorlar. Yumurtalarını kumsala, mayıs ve aÄŸustos aylarında bırakıyorlar. Yavrular ayışığında, içgüdüleriyle, yollarını bulup, yengeç, tilki, kurt ve kuÅŸ gibi hayvanlara yem olmadan ya da güneÅŸ doÄŸup, kumda yanmadan önce, denize ulaÅŸmak zorundalar. Bu kez denizdeki tehlikelerden kaçabilen ve dev boyutlara ulaÅŸabilen az sayıdaki kaplumbaÄŸa, yumurtlama dönemine gelince, içgüdüsüyle doÄŸduÄŸu sahile geri geliyor. DiÅŸi kaplumbaÄŸalar, kuma 40-50 cm. derinliÄŸinde bir çukur kazıyor ve buraya 100-190 kadar yumurta bırakıyorlar. Kuluçka, 50-60 gün sürüyor. Kıyıda herhangi bir tehlike hissettiklerinde, vazgeçip yumurtalarını suya, ölüme terkediyorlar. Uzmanlar, her 100 yumurtadan bir ya da ikisinin yaÅŸamasının, bu canlıların nesillerini sürdürmesi için yeterli olduÄŸunu söylüyor. Yumurtlama, haziran başından 15 temmuza kadar sürüyor. Yumurtlama zamanı, çevreciler kumsalda kamp kuruyor, yumurtaları koruyor ve bazen de yavruların denize ulaÅŸması için destek oluyorlar. Dalyan’da, Türk ve Alman üyelerden oluÅŸan ve doÄŸal hayatı korumak için kurulan, dünya çapında bir sivil toplum örgütü olan AGA var.SULTANÄ°YE KAPLICASI VE ÇAMUR BANYOLARIKöyceÄŸiz Gölü’nün ve Dalyan’ın birçok yerinden kaplıca suları çıkıyor. Yörenin en ünlü ve popüler, aynı zamanda da turistik noktaları arasında; KöyceÄŸiz Gölü’nün güney kıyısındaki Sultaniye Kaplıcası ve Dalyan kanalındaki Çamur Banyosu var... Burası, Türkiye’nin en yüksek radyoaktiviteye (98.3) sahip kaplıcası. Sırtını Ölemez Dağı’na yaslayan, yoÄŸun bir yeÅŸillik içindeki kaplıcanın yakınına karavanlarını park edenler de var, günübirlik tekne turlarıyla gelenler de. (Sultaniye Köyü, 0252 266 00 77- 78).KöyceÄŸiz Gölü’nün Dalyan Deltası’yla birleÅŸtiÄŸi noktaya yakın bir yerde, sadece tekneyle ulaşılabilen, Çamur Banyosu var. Tesis, nisandan kasıma, 10:30- 18:00 arası açık. 0252 284 20 35 KÖYCEĞİZ KöyceÄŸiz, göl kıyısında, sakin bir sahil yerleÅŸimi. Hızla geliÅŸen ve turistikleÅŸen Dalyan’ın gölgesinde kalmış olsa da müdavimleri olan bir yer. Çünkü turistik sezonda bile, dayanılmaz bir kalabalığa sahne olmuyor. Halkı, bu ÅŸirin beldenin, Dalyan kadar popüler olmadığına içerliyorsa da, pamuk, zeytin ve turunçgillerle gelen zenginlikle birlikte, saÄŸlıklı bir ekonomiye yaslanıyor olmakla da övünüyorlar. Balık, en önemli geçim kaynağı. Ana caddelerinden birinde, üzerinde 1930 ya da 1950 yazan, tek tük, güzel konaklar dikkatinizi çekecektir. Bütün turistler akın akın Dalyan’da tekne turu yapmaya giderken, bazı doÄŸa tutkunları da KöyceÄŸiz civarındaki aktivitelerle ilgilenir. 2265 metre yükseklikteki Sandras Dağı’nın karlı zirvesine tırmanırken, aynı hafta içinde ÅŸifalı kaplıcaların 40 derecedeki suyuna girmek mümkün. Sandras zirvesinin eteklerinde, yayla köyleri ve zirveye yakın Gökçeova Göleti var. Bu civarda yürüyüş yapabilir ya da bir cip safariye katılabilirsiniz. KöyceÄŸiz- Marmaris yolu üzerinde, Malatyalı Remzi Yücel’in Remo Han At ÇiftliÄŸi, gerçek anlamda at sevgisi olanlara açık. (0252 265 28 88). PALMÄ°YE MERKEZÄ°Herkese açık bu botanik bahçesinde yapılan üretimin yüzde 80’i, Türkiye’de ilk ve benzersiz. Renkli nilüferler ya da Mavi Madagaskar Palmiyesi, bu ilklerin sadece birkaçı. Burada, aynı zamanda, her tür bitkinin satışı da yapılıyor. Türkiye’de sayısı 10’u geçmeyen palmiye türleri, burada tam 110 çeÅŸit. Ayrıca 700 tür kültür bitkisi var. Türkiye’nin en iyi bitki sitesine sahip; www.palmiyemerkezi.com. Ayın bitkisine bir göz atın... 60 dönümlük arazi gezmeye deÄŸer; Japon balıklarının bulunduÄŸu Koi Havuzu, geliÅŸme seraları, yapılmakta olan Kaktüs Evi, Park (YaÅŸayan Palmiye Müzesi)... Güney Afrika ve Ä°ngiltere botanik derneklerinin üyesi olan Dr. Ragıp Esener’in, bir de ‘Palmiyeler’ kitabı var. Hamitköy yolu 1. km.’de, KöyceÄŸiz, 0252 262 28 92KAUNOS TOURSKaunos Tours, 11 yıldır, Dalyan ve civarında birçok doÄŸa sporu turları düzenliyor. Kalabalık gruplara, iki kiÅŸiye, kuşçulara, fotoÄŸrafçılara, hiçbir spordan anlamayanlara, profesyonel mountainbike’çılara, yörede kurulan pazarları merak edenlere, çocuklara... Dalaman’da rafting, cip safari, Dalyan- Ekincik arası denize paralel trekking, deniz kayağı, dalış, Fethiye’de yamaç paraşütü, kanyonla biten 25 kilometrelik bisiklet turu, Sandras Dağı’nda 1900- 2000 metrede kamp, deltayı tepeden gören mikrolight uçuÅŸu, Göcek 12 Adalar tekne turu, renkli kayalıkların ve maÄŸaraların bulunduÄŸu Ekincik Koyu’na ÅŸnorkelle dalış... 0252 284 28 16, www.kaunostours.comEKÄ°NCÄ°KKöyceÄŸiz’in 40 kilometre güneyinde, doÄŸal bir yat limanı olan Ekincik Koyu, özellikle mavi yolculukların sevilen duraklarından. Her ne kadar, turistlerin henüz tam olarak keÅŸfetmediÄŸi ve alışmadığı bir bölge olsa da Marmaris- Göcek arasında dolaÅŸan yatlar, bu sakin koya sık sık uÄŸruyorlar. Birçok yatçı Ekincik’e demirliyor ve burasını Kaunos harabelerini gezmek için bir üs olarak kullanıyor. DaÄŸlarla çevrili Ekincik Halk Plajı (0252 266 00 01), gerçekten özel bir coÄŸrafyanın içinde. Buraya karadan gitmek de tekneyle varmak da aynı derece keyifli. Konaklama ve eÄŸlence imkanları, daha turistik bölgelerle karşılaÅŸtırılmayacak kadar az ancak yapılaÅŸmanın fazla olmadığı bu bölgede yeÅŸile ve doÄŸanın kokularına doymak mümkün. Uzun kumsalın ‘bronz’ renkli kumu dikkat çekici. Bu civarda yapılabilecek aktiviteler arasında; kumsalın en doÄŸusundaki Maden Ä°skelesi’nde ÅŸnorkelle dalmak ya da muhteÅŸem manzaralardan geçerek Çandır Köyü’ne yürümek var. Aktiviteler için konakladığınız yere ya da Dalyan’daki acentalara danışabilirsiniz.KAÇINDalyan’ın Akdeniz’e açılan aÄŸzında, akıntıya karşı yüzmeye kalkışmakDalyan’da damak tadınızı tatmin edecek restoranların olduÄŸunu sanmakPencerelerinde, sivrisinek teli olmayan bir pansiyonda kalmakÄ°ztuzu Plajı’nda geçerli olan kuralların farkında olmamakYAKALAYINEkincik Koyu’nda, renkli kayalıkların ve maÄŸaraların dünyasına ÅŸnorkelle dalmak Ä°ztuzu Plajı’nda günbatımını izlemekPazartesi KöyceÄŸiz’in, cuma Ortaca’nın pazarında dolaÅŸmakDalyan’ın ünlü mavi yengecini tatmakÂ