Bunyonyi’nin Pigme adaları

Uganda, Afrika’nın incisi, Bunyonyi de bu ülkenin... Afrika fay hattındaki gölün uzunluğu 25 kilometre, en derin yeri 900 metre. Baykal (1640 metre) ve Tanganika’dan (1425 metre) sonra dünyanın en derin üçüncü gölü.

Uganda ekvatoral coğrafyanın yüksek rakımlı ülkelerinden. Toprakları 1000-1800 metre irtifada. Kuzeyden Sudan, doğudan Kenya, güneyden Tanzanya ve Ruanda, batıdan Demokratik Kongo Cumhuriyeti (Zaire) ile çevrili. Bol yağmurlu, nispeten serin (yıllık hava sıcaklığı ortalaması 21 derece), yemyeşil. Önemli bölümünü göl ve akarsular oluşturuyor. Pek çok milli parka sahip. Göllerin en ünlüsü Victoria, dünyanın en büyük üçüncü gölü. Ve tabii ki en güzeli güneybatıda, Ruanda sınırı yakınlarındaki Bunyonyi.

BALIK YAŞAMIYOR AHTAPOTU MEŞHUR         �

Enebbe’deki uluslararası havaalanından Bunyonyi’ye minibüsle 6-7 saatten önce varılamıyor. Zira yolda görecek yerler var. Havaalanından 45 dakika uzaklıktaki başkent Kampala’yı teğet geçtikten sonra Masaka, Lyandonte, Mbarara şehirleri, Mbarara Davulcu Pazarı ve sebze pazarları bunlardan bazıları. Ayrıca Güney Yarımküre’ye geçiş de var tabii. Niye minibüs ya da cip? Çünkü dar ve engebeli yollar, tepeler bizi bekliyor.
En geniş yeri 7 kilometre olan Bunyonyi’yi gördüğünüzde bütün yorgunluğunuz gidiyor. 1962 metre irtifadaki göle 500 metre yukarısındaki otelden bakmaya doyum olmuyor. Üstelik ta uzaklarda, Kongo sınırındaki Rwenzori Sıradağları 5109 metrelik zirvesiyle göz kırpıyor. Kıtanın en yüksek üç zirvesinden biri bu.
Üstündeki 29 adada Pigmeler dahil birçok kabile barındıran Bunyonyi Gölü’nde, içerdiği gaz nedeniyle birçok balık türü yaşayamıyor ama ahtapotu meşhur. Yerel içki warangi eşliğinde göl kıyısında deneyebilirsiniz. Aman dikkat! İçki çok sert.

PİGMELER UZAMIŞ

Göldeki Akampene ceza adası. Evlilik dışı ilişkiden hamile kalan genç kız, çıplak olarak bu adadaki ağaca bağlanıp kendi haline terk ediliyor. Eğer bir yiğit çıkar onunla evlenmeyi kabul ederse kurtulabilirmiş. Yoksa orada aç-susuz, kargalara, akbabalara yem oluyor.
Kısa boyları nedeniyle Batwa adını alan Orta Afrika Pigmeleri, göl çevresindeki Orugano yağmur ormanlarında yaşarmış. Sonra gölün adalarına dağılmış. Gördük ki adaya geçince kısalığıyla meşhur kabile üyeleri uzamış... Bir kısmımız onlardan kısa kalınca “bunlar bozulmuş şekerim”li homurdanmalar oluştu...

BUNYONYİ’DE MİKROP YOK

Uganda’daki bazı göller ve akarsularda Bilharzia paraziti varmış. Bu parazit ya da mikrop, damar cidarlarını ve omuriliği yiyor, ölümcül kanamalara sebep oluyormuş. İngiliz sömürge yıllarında keşfedilen bu parazit hastalığının tedavisi de ancak İngiltere’de yapılabiliyormuş. Onun da kurtulma oranı yüzde 50.
Bunyonyi Gölü, içerdiği gaz nedeniyle bu tür mikropları barındırmıyor.

10 YIL OSMANLI TOPRAĞIYDI

* 19’uncu yüzyıl sonunda 10 yıllığına Osmanlı toprağıydı, 1888’de İngiliz yönetimine girdi. * Ülkenin yüzölçümü Türkiye’nin üçte biri, nüfusu 32 milyon. * 1962’de bağımsızlığını ilan edene kadar dört krallıkla idare edildi, sonrasında darbeler birbirini izledi. Şimdilerde nüfusun yüzde 84’ü Hıristiyan, yüzde 12’si Müslüman. Başkan Yoveri Museveni, tüm inançlara karşı ılımlı. * Uganda’daki eski krallık Muganda, bugün ülkedeki halkın ismi. * Resmi dil İngilizce, en yaygını Luganda olmak üzere sekiz dil konuşuluyor. * En kalabalığı Baganda (nüfusun yüzde 16.9’u) olmak üzere 10 büyük etnik grup yaşıyor. Güney Asya ve Avrupalıların oranı yüzde 5. * 1 dolar = 2.6 Uganda Şilini * Ortalama ömür kısa, nüfusun yüzde 48’i 14 yaş altında. AIDS yaygın. * Başlıca ihraç ürünleri: kahve, balık, çay, pamuk, darı, şeker kamışı, pirinç, yer fıstığı ve altın. * Kasubi’deki Buganda Kralları Mezarları, Bwindi ve Rwenzori ulusal parkları UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde.