Bolivya cangılında sıradışı bir yolculuk

Güney Amerika’da, Peru, Brezilya, Arjantin ve Åžili’nin ortasında sıkışıp kalmış olan Bolivya, kıtanın en fakir ülkelerinden biri. Buna karşın doÄŸa güzelliÄŸi olarak en ilginç ve en iyi korunmuÅŸ alanlara sahip. 8.5 milyon kiÅŸinin yaÅŸadığı ülkede coÄŸrafi, iklim ve doÄŸa hayatı bakımından birbirinden tamamen farklı koÅŸulları olan alanlar bulunuyor. Fakir bir ülke, bu yüzden tanıtımına para harcayamıyor. Dolayısıyla Bolivya’da keÅŸfedilmeyi bekleyen birçok doÄŸa harikası var...Bolivya’nın baÅŸkenti La Paz, dünyanın en yüksek baÅŸkenti olma özelliÄŸine sahip; deniz seviyesinden 3500 metre yukarıda. La Paz Havaalanı da ÅŸehirden yaklaşık 500 metre daha yüksekte olduÄŸu için, eÄŸer deniz seviyesinde bulunan bir yerden geliyorsanız iki gün süreyle zor zamanlar yaÅŸayacaksınız demektir. La Paz Havaalanı dünya üzerinde yükseklik hastalığı tedavisi yapılabilen tek havaalanı. Hemen bir taksiye atlayıp otele doÄŸru yola koyuluyorum. Yol boyunca, bütün ÅŸehri yukarıdan seyredebiliyorsunuz.Oteldeki odamın 4. katta olduÄŸunu öğreniyorum ve yukarıya doÄŸru sırtımda çantayla yürümeye baÅŸlıyorum ama 4. kata vardığımda odaya girecek halimin kalmadığını hissediyorum. Sadece dört kat çıkmış olmama raÄŸmen, kalbim 130 atıyor. Oksijensizlik gerçekten insanı etkiliyor. Bolivya’ya gelecek olanların en az iki gün bol su veya likit almaları, hiç alkol almamaları, olabildiÄŸince koka yaprağı çiÄŸnemeleri ve fiziksel olarak zorlayıcı aktivitelerden uzak durmaları gerekiyor. Ufak bir yokuÅŸ bile nabzı 120-130’lara çıkartabiliyor. Ertesi sabah da korkunç bir baÅŸaÄŸrısıyla uyanıyorum. Yükseklik hastalığı için en iyi ilaç koka yaprağı çiÄŸnemek. Adı itibarıyla kulaÄŸa uyuÅŸturucu gibi gelse de koka bitkisiyle uyuÅŸturucu arasında bir baÄŸ yok. TAKSÄ°YE BÄ°NMEK BÄ°LE BÄ°R MACERA OLABÄ°LÄ°RLa Paz Bolivya’nın en modern ÅŸehri, zengin bölgeleri ile fakir bölgeleri arasında çok ciddi bir refah farkı var. Bir özelliÄŸi de dinamik olması. Åžehirde yürürken sakin bir alan görmenize imkan yok, sürekli bir hareket var, sokaktan yolcu toplayan dolmuÅŸların muavinleri avazları çıktığı kadar bağırıyorlar. Etrafta birçok sokak satıcısı var ve onlar da mallarını yüksek sesle pazarlıyorlar. Trafik korkunç, hiç kimse birbirine yol vermiyor ve her an bir kazanın yanından dönüyorum. Sadece taksiye binmek bile La Paz’da bir macera olabilir. Ekonomi çok kötü olduÄŸu için, yaÅŸaması son derece ucuz bir ÅŸehir La Paz. Ãœstelik her ÅŸeyi bulmak mümkün; Che Guevara bu ülkede öldüğü için üzerinde onun resmi olan her türlü eÅŸya (tişört, bardak, halı, vb.) pazarlarda satılıyor. La Paz’ın meÅŸhur ‘witch market’ine (cadı pazarı) gidiyorum. Burada aklınıza gelebilecek her türlü büyü ve adak malzemesi bulunuyor. En ilginç adak malzemesi, daha anne karnındayken alınıp kurutulan lama yavruları. Son derece korkunç görünüyorlar. Buradan ÅŸehrin daha modern bölgesi olan 16 Haziran Caddesi’ne ve Plaza del Estudiante’ye (Öğrenci Meydanı) gidiyorum; sinemalar, internet kafeler, restoranlar, bankalar, her ÅŸehirde olan normal ÅŸeyler. Ama nüfusun sadece çok az bir kısmının yararlanabildiÄŸi alanlar bunlar. Sömürge döneminden fazla bina kalmamışsa da birçok kilise var. San Francisco Meydanı’ndaki kilise (1549) özellikle çok etkileyici. Åžehirde birçok müze de bulunuyor ve bu müzelerde ülkede yapılan kazılarda bulunan eÅŸyaları ve Bolivya tarihiyle ilgili birçok eseri görmek mümkün. Gece La Paz’da tek başınıza dolaÅŸmak çok güvenli deÄŸil ama buraya kadar gelmiÅŸken geceleri görmek lazım. Pazartesi-perÅŸembe günleri arası Pena denen gösteriler var; bu gösterilerde Bolivya’nın milli danslarını deÄŸiÅŸik bir atmosferde ve lezzetli yemekler eÅŸliÄŸinde seyredebiliyorsunuz. Biz yanlış bir günde oradaydık, dolayısıyla kendimizi bir barda bulduk, bütün gece hip-hop dinledik. Bolivya’da gece içki içecekseniz, mutlaka singani içmelisiniz. Genelde asitli içeceklerle (kola, sprite, vb.) karıştırılıp içilen singani çok kuvvetli bir içki, bu yüzden dikkatli davranmakta fayda var.Pembe yunuslarla yüzebilir, arka bahçede bir timsahla uyuyabilirsinizAMAZONBolivya’nın Amazon havzasına yapacağım gezi için erkenden havaalanına gidiyorum. Rurrenebaque ÅŸehri oraya gitmek için iyi bir baÅŸlangıç noktası. Bolivya’da genel olarak yollar çok kötü ve araçlar çok eski olduÄŸu için otobüs seyahatleri çok uzun sürüyor. Pervaneli bir uçakla 50 dakika, otobüsle 18 saat. Özellikle yaÄŸmurlu sezonda bu yol tamamen kapanıyor. Kalacağım orman evine gitmek için Rurrenebaque’den önce iki buçuk saatlik bir cip yolculuÄŸu, sonra da iki saatlik bir motorlu kano yolculuÄŸu yapmam gerekiyor. Bolivya’nın tamamı için söylebileceÄŸimiz bir durum yine karşıma çıkıyor. ‘EÄŸer bir ÅŸeyin ters gitme ihtimali varsa Bolivya’da gider.’ Murphy kanunlarını anımsatan bu kural, yol boyunca lastiÄŸimizin patlaması, tekerlek makasımızın kırılması gibi durumlarla kendini gösteriyor. Sıra kano yolculuÄŸunda... Amazon havzasında kullanılan motor kanolar uzun tekneler ve her biri yaklaşık 6-7 kiÅŸiyi alabiliyor. Kıyıdan biraz uzaklaşınca Amazon’un güzellikleri baÅŸlıyor; binbir çeÅŸit kuÅŸ, maymunlar, pembe amazon yunusları. Burada muhteÅŸem bir doÄŸa hayatı bulunuyor. Amazon Nehri bu bölgeyi yılın altı ayında sel altında bırakıyor. Normalde yürünebilecek alanların tamamı su altında. Kurak mevsimde sular çekiliyor ve orman daha belirginleÅŸiyor. Özellikle bu dönemde bütün canlılar daha ufak bir alanda yaÅŸadıkları için vahÅŸi hayat çok daha canlı oluyor. Yine de iki gece üç gün boyunca kuÅŸların arasından geçiyoruz, maymunları besliyoruz, arka bahçemizde yaÅŸayan bir timsahla uyuyoruz ve pembe amazon yunuslarıyla beraber yüzüyoruz (pek arkadaÅŸ canlısı olduklarını söyleyemeyeceÄŸim, yunuslar tarafından ayağımdan ısırılmak çok da hoÅŸuma gitmedi doÄŸrusu). Geri dönüş yolculuÄŸunda, Amazon’un azizliÄŸine uÄŸruyoruz bu kez; yola çıkar çıkmaz korkunç bir yaÄŸmur baÅŸlıyor. Tamamen ıslak bir ÅŸekilde dönüyorum Rurrenebaque’ye.DÃœNYANIN GEMÄ° GÄ°DEBÄ°LEN EN YÃœKSEK GÖLÃœ: TÄ°TÄ°CACACopacapana’ya La Paz’dan dört saatlik korkunç bir yolculuk sonrası varıyorum. Bir boÄŸazdan geçiyoruz, burada otobüsler çok da modern diyemeyeceÄŸim feribotlarla karşı tarafa geçiriliyor. Yolcular ise botlarla geçiyor. Bu bölgedeki insanların birçoÄŸu Ä°spanyolca bilmiyor, sadece Keçua dili denilen eski Ä°nka zamanlarına ait bir dil konuÅŸuyorlar. La Paz-Copacapana yolu protestocular için çok popüler bir yol, bu bölgedeki insanlar hükümet aleyhine bir gösteri yapacakları zaman bu yolu kapatıyorlar. Ne yazık ki bunu bilmeyen turistler zaman zaman Copacapana’da bir hafta mahsur kalabiliyor.Ama her ÅŸey bir yana, Titicaca Gölü üzerinde günbatımı muhteÅŸem... Ertesi gün gölün üstündeki Isla del Sol’a (GüneÅŸ Adası) gidiyorum. Ä°nka uygarlığının baÅŸlangıç yeri olduÄŸuna inanılan bu ada ve bu göl, bir teoriye göre kayıp medeniyet Atlantis’in de bulunduÄŸu yerlerden biri. Adada Ä°nka döneminden kalma yapılar ve efsaneye göre kralların ve medeniyetinin doÄŸduÄŸu kutsal bir taÅŸ da bulunuyor. Burada az sayıda insan yaşıyor ve geçimlerini genelde turistlere yiyecek/içecek satarak saÄŸlıyorlar.Titicaca Gölü, etrafı And DaÄŸları’nca kuÅŸatılmış, son derece koyu mavi bir renge sahip. Dünyanın üzerinde gemi gidebilen en yüksek gölü (3825 metre) olması nedeniyle altı saatlik yürüyüş sırasında güneÅŸ zor anlar yaÅŸatabiliyor. Bu kadar yüksekte güneÅŸ ışınlarının yakıcı etkisi çok daha fazla. MUTLAKA GÖRÃœNSalar de Uyuni (Uyuni Tuz Çölü): Etrafınızda beyaz (yer) ve maviden (gökyüzü) baÅŸka hiçbir renk olmadığını düşünün. Potosi: Ä°spanyol Ä°mparatorluÄŸu’nun en önemli gümüş madenlerinden biri olan Potosi’de bugün artık gümüş çıkartılmıyor fakat o dönemlerden kalan maden ocakları turistlerin ziyaretine açılmış. Ancak klostrofobiniz varsa kesinlikle tavsiye etmem. Dünyanın En Tehlikeli Yolu: Coroico ÅŸehri ile La Paz’ı baÄŸlayan bu yol daÄŸlar üzerinde 64 kilometre giderken 3500 metre aÅŸağıya iniyor. Yol son derece sert, çamurlu ve tehlikeli. Noel Kempff Mercado Milli Parkı: Bolivya’nın doÄŸusunda yer alan ve Santa Cruz üstünden ulaÅŸabileceÄŸiniz bu park Bolivya’nın ve Güney Amerika’nın en çeÅŸitli vahÅŸi hayatı barındıran parklarından birisi olarak kabul ediliyor. Â