Bir Kitap

Ekvator HikayeleriSıfır EnlemiKuzey Kutbu (90 derece enlem) ile Ekvator çizgisi (sıfır enlem) arasındaki bölge, tarihin en çok olaylarının olduÄŸu yerdir. Hatta, tarih, bu ikisi arasında yer alan çok daha dar bir enlemde gerçekleÅŸir, veya dünyanın egemenleri bu aralıktan yeryüzüne bakar ve deÄŸerlendirirler.Dünyanın keÅŸif tarihi çok ilginç servenlere tanıklık eder. Hele kutupların keÅŸif öykülerini çoÄŸumuz heyecanla okumuÅŸtur. Dünyanın bu iki damı her zaman büyük ilgi çekerken, Ekvator hikayeleri, daha bölük pörçük hayatımıza girer.Bu arada bizler için Ekvator deninc e belki hemen akla öncelikle Afrika gelebilir. Ama unutmayalım ki, Ekvator bütün dünyayı göbeÄŸinden çevreler...GüneÅŸ hep tepedeEkvator’un önemli bir özelliÄŸi, üzerinden geçen hayali sıfır enleminin, bütün diÄŸer enlemlere kıyasla daha uzun olmasıdır. Burasıyeryüzünün en hızlı hareket eden yeridir aynı zamanda.Sadece bu kadar deÄŸil, yeryüzünde en çok güneÅŸ alan yeridir.Bu nedenle Ekvaton güneÅŸi hep tam tepededir.Bunların yanısıra, Ekvatorun denizleri ve rüzgarları da ilginçtir. Güney Ekvatoral akıntı ile Ekvatoral karşı akıntı sınırdaÅŸtır. Ayrıca, KuzeydoÄŸu ve GüneydoÄŸu Ticaret Rüzgarları arasındaki sınır da buradadır. Egemen rüzgarların hepsi Ekvator üzerinde bölünür.Öfke NöbetiDaha bitmedi: Coriolis etkisi nedeniyle Ekvator’un kuzeyinde sular, saat kadranı yönünde gırdap yaparak dibe inerken, Ekvator’un güneyinde ise saat kadranının tam tersi yönünde hareket ettikleri üzerinde tartışma vardır.Ekvator denizcilik bakımından dünyanın ölüm kuÅŸağıdır, yani hem Pasifik hem Atlas okyanuslarındaki durgun ve çok hafif ezen esrarlı rüzgarlar kuÅŸağı olan doldrumlar buradadır! Bu sözcük ‘öfke nöbeti’ anlamını taşır. Bu rüzgarlar arasındaki ‘kimsenin olmadığı yerler’ eski denizciler için ölüm demekti!Son bir özellik daha: Kuzey Güney akıntıları Ekvator hattı boyunca buluÅŸur. El Nino, Ekvator rüzgarlarını da etkiler.Bir noktayı daha anımsatalım: ‘Ekvator’un yukarı doÄŸru kazandırdığı hız’ nedeniyle, Avrupa Uzay Ajansı tüm uydularını uzaya Fransız Guyanasından fırlatır. Burası da Ekvator kuÅŸağıdır. Tabi sadece bunlarla sınırlı deÄŸil Ekvator.. Elimizdeki kitabın önsözünde daha bir çok ilginç özelliÄŸini okuyoruz Ekvator’un.Åžaşırtıcı öykülerBaktığınızda Ekvator çok ilginç olayların merkezi durumundadır. Ekvator hattı boyunca ‘kumda ve suda, daÄŸların arasından, nehir ve göllerin üzerinden, bazı büyük kaÅŸifler, hayalperestler, sanatçılar, tarih çılgınlar gelip geçtiler’.Butün bunlar arkalarında ÅŸaşırtıcı, ilginç, kimi çok açık kimi karanlık tonlarca öykü bıraktı.Ekvatorun dar ÅŸeridi içine sıkışıp kalmış olaÄŸanüstü öykülerdir bunlar!Öykülerin bir kısmı mitolojik karakterdedir. ÖrneÄŸin kuÅŸlar, çocuklarını beslemek için filleri havalandırır!Ancak öykülerin çoÄŸu, Avruplı KeÅŸifler Çağı’nı izleyen 400 yılın ÅŸan ÅŸeref, zenginlik arayışlarınınn ürünüdür.Emin PaÅŸaÖykülerde Macellan’ın yolculuÄŸundan tutun, Amazonlarda cbaımsız cumhuriyet kuran çılgınlara, gazetecilere, Ä°ngiliz asılzadelerine kadar onlarca kiÅŸi boy gösterir.Hatta aralarında, Sudan’daki Mehdi taraftarlarıyla savaÅŸ sırasında Ekvatorya’da vali olan böcekbilimci Emin PaÅŸa da yer alır.Öykülerde, Livingstone kaybolur, Peru’da altın ÅŸehirler bulunur. Öyküler arasında, Avusturya- Macaristan aristokratı Çıplak Barones de vardır. Baronesin tek amacı, Ekvator’da serbest bir aÅŸk ütopyası kurmaktır.Kutsal Kitap öyküsü gibiBu kitabı kaçırmayın derken ‘Ekvatorya’nın Belálıları’ baÅŸlıklı öyküden bir pasajı sunuyoruz size:‘Durmadan dolanan güzergah boyunca sonsuz bir sıra halinde yürüdüler. Heyetten otuz ya da kırk kadar adama hizmetleri karşılığında, ÅŸenlik giysisine dönüştürülmüş parlak kırmızı battaniyeler verilmiÅŸti. Stanley’in kendisi ise, kırmızı türban takmış kırmızı bir pantolan ve kırmızı bir gömlek giymiÅŸ genç bir adam tarafından çekilen yakışıklı bir eÅŸeÄŸe binmiÅŸti... Arkadan, baÅŸlarının üzerinde sandıklar, çadırlar ve baÅŸka nesneler taşıyan büyük kaÅŸifin özel kuvvetleri geliyordu. Bu adamlar, topuklarına kadar inen kırmızı battaniyeler sarılmışlardı.‘Avrupalılardan Emin PaÅŸa, Kaptan Casati, Jephson ve Bonny eÅŸeÄŸe binmiÅŸlerdi, yüremli cerrah doktor Parke tüm yol boyunca bir metre olsun herhangi bir hayvanın sırtına binmemiÅŸti. Ä°ki güçlü uÅŸak Emin PaÅŸa’nın küçük kızını tahteravan üzerinde taşıyorlardı...’Çok ilginç öyküler arasında bir yolculuÄŸa çıkacaksınız kitapla birlikte.Â