Beş kafadarın zeytin aşkı

Zeytinin anavatanı olan ve altı bin yıldır zeytinyağı üretilen Türkiye nihayet bir Zeytinyağı Müzesi'ne kavuÅŸtu. Müze okumuÅŸ, meraklı, zevk sahibi beÅŸ insanın giriÅŸimleriyle ortaya çıktı. Birkaç aylık ömründe binlerce ziyaretçiyi ağırladı. Aynı zamanda fabrika olarak da kullanılan müzede üretilen sabun ve zeytinyaÄŸları dünyanın her yanında alıcı buluyor. Herbiri ayrı alanlarda kariyer yapmış, iÅŸ güç sahibi bu beÅŸ insan hobi olarak el attıkları bir alanda mucizeler yarattı. Mahmut Åž. Boynudelik, Erhan Åžengel ve Haluk Yurkuran üç eski arkadaÅŸ. Ä°stanbul Fatih'te büyümüşler. Haluk ve Mahmut Robert Kolej ve SBF'ye birlikte devam etmiÅŸler. Mahmut Bey'in eÅŸi Zerrin Hanım bir akademisyen, çok baÅŸarılı bir sanat tarihçisi, Haluk Bey'in eÅŸi SerdaÄŸ Hanım Türkiye'nin ilk natürel (hormon ve kimyasal gübre kullanılmayan) gıda ürünlerinin yapıldığı lokantanın kurucusu. Natürel gıda konusundaki bilginin ve zevkin ülkemizde yayılmasına öncülük edenlerden biri. Erhan Bey ise ÅŸimdilik bekar ama Eylül sonuna kadar ‘kafa dengi’ birini bulmaya kararlı!Fikrin ve eylemin öncüsü Mahmut Bey, bir yandan turizm iÅŸini yürütürken diÄŸer yandan dolaÅŸtığı tüm ülkelerde doÄŸal ürünler ve özellikle de zeytinyağı üzerine araÅŸtırmalar yapıyor, durmadan okuyor. Öğrendiklerini arkadaÅŸlarına anlatıyor, onları aşılıyor.Tabii önceleri elde yok avuçta yok, fikirler boÅŸlukta geziniyor. Sonra her biri iÅŸlerinde bir noktaya gelince fikirler projeye dönüşüyor. Bundan beÅŸ yıl kadar önce Erhan Åžengel, Adatepe köyüne geldiÄŸinde projelerin hayata geçmesi için ilk adım da atılmış oluyor. Edremit Küçükkkuyu'ya baÄŸlı Adatepe köyünün geçmiÅŸi bin yıl öncesine kadar uzanıyor. Bir zamanlar Rum ve Türklerin birlikte yaÅŸadığı bir barış ve uygarlık beldesi. Kaz DaÄŸları'na yaslanmış, ormanlar içinde, ışıklarla oynaÅŸan mücevher gibi bir cennet mekan. Mübadeleden sonra ıssızlaÅŸmış, yarı harabeye dönüşmüş.Erhan Bey buraya gelince büyülenmiÅŸ. Yıkıntılarında incirler büyüyen evler, eski havuzlarında nilüferler yetiÅŸen bahçeler, sessizliÄŸin o gizemli müziÄŸi... Karar vermiÅŸ ve ilk gördüğü evi alarak hemen tamire baÅŸlamış. Sonra arkadaÅŸlarını çağırmış. Onlar da birer ev alarak emekliliklerinde buraya yerleÅŸmeye karar vermiÅŸler. Günler geçtikçe bu kayıp cennetin hülyalarını gerçekleÅŸtirmek için biçilmiÅŸ kaftan olduÄŸunu anlamışlar. Tepelerden ovalara doÄŸru akan asırlık zeytin aÄŸaçları, çok eski fabrikalar, oraya buraya atılmış, terkedilmiÅŸ granit deÄŸirmen taÅŸları, eski presler...Karar vermiÅŸler. imkanlarını birleÅŸtirip ovada, Çanakkale-Ä°zmir yolu üzerinde kurulmuÅŸ bir eski zaman fabrikasını satın almışlar. Fazla teknoloji ve kimyasallarla kirlenmiÅŸ olan fabrikayı şöyle bir silkeleyip temizlemiÅŸler. Granit taÅŸ ustalarını bulup devasa deÄŸirmen taÅŸları yontturmuÅŸ, hindistan cevizi liflerinden çuvallar ördürmüşler. Tıpkı yüzlerce yıl önce olduÄŸu gibi. Aynı teknikle, aynı ustalık ve hassasiyetle, aynı zevkle.Bir yandan üretim sürerken diÄŸer yandan çevreden eski malzemeleri toplamaya baÅŸlamışlar. Bunları temizleyip, biriktirerek fabrikanın bir yerine koymuÅŸlar. Sonra da müzeyi kurmuÅŸlar. Yöredeki bazı fabrika sahipleri müzeye eski parçaları gönüllü olarak verirken bazıları da hurdaya çıkmış malzemelerine fahiÅŸ paralar istemeye baÅŸlamış. Adatepe ekibi müzeye katkıda bulunmak isteyen herkese kapılarının açık olduÄŸunu söylüyor. Maksat bu kültürün tarihini zenginleÅŸtirmek. ‘‘Kim gelecek, kim ilgilenecek böyle boÅŸ iÅŸlerle’’ diyenlere kulaklarını tıkamışlar, iyi de yapmışlar çünkü açıldığı günden itibaren yerli yabancı binlerce ziyaretçi doldurmuÅŸ müzeyi. ADATEPE SABUNU JAPONYA'DA 16 DOLARBir gün ülkesinde marketler zinciri temsilcisi bir Japon müzeyi ziyaret ediyor, giderken de birkaç ÅŸiÅŸe zeytinyağı alıyor. Birkaç ay sonra Japonya'dan davet alıyorlar ve gidiyorlar. Japonlar neden bu kadar etkilendi diye soruyoruz, Erhan Åžengel yanıtlıyor: ‘‘Özellikle ürettiÄŸimiz sabunun kalitesinden. Sabunlar genellikle 15-16 asitlik ve ıskartalık zeytinyağından imal edilir. Bu sadece Türkiye'de deÄŸil Ä°talya ve Ä°spanya'da da böyledir. Ama biz böyle önemli bir kozmetik ürününün o denli asit taşımasının insan cildine zarar vereceÄŸini bildiÄŸimiz için içme kıvamındaki bir zeytinyağından üretiyoruz. 0.7 asitlik sızma zeytinyağından üretilen bu sabun insan tenini kadife gibi yapıyor. Hepimiz evlerimizde kullanıyoruz. Japonlar önce sabunu istediler ÅŸimdi de zeytinyağı (Adatepe ZeytinyaÄŸları Adatepe Köyü ve civarındaki zeytinlerden üretiliyor) gönderiyoruz. Ä°talyanlar dünyanın en büyük üreticileri ama biz bu günlerde Ä°talyan piyasasına da girdik. Bu artık birçok ÅŸeyi aÅŸtığımız anlamına geliyor.’’Zeytin ve zeytinyağı özdeyiÅŸleriZeytinyağı eski çaÄŸlardan beri tüm dinlerce kutsal addedildi. Tevrat ve Ä°ncil'de zeytinyağına dair 140, zeytin aÄŸacına dair 100 deÄŸinme var. Vaktiyle aÄŸaçlar kendilerine kral meshetmek için gittiler ve zeytin aÄŸacına dediler: Bize Kral ol. Ve Zeytin AÄŸacı onlara dedi: Allah'ın ve insanın bende sena ettikleri yağımı bırakayım da aÄŸaçlar üzerine sallanmaya mı gideyim?'' Hakimler Kitabı. Allah yeryüzü ve gökyüzünün nuru olandır. Sanki minber üzerine konmuÅŸ çeraÄŸdır. Billur bir kandil içinde yıldız gibi parlamaktadır. O çerağın yağı mübarek bir aÄŸaçtan çıkar. O mübarek aÄŸaç, öyle bir zeytin aÄŸacıdır ki ne doÄŸuda ve ne batıda bulunur. Kuran-ı Kerim, Nur SuresiBütün Akdeniz, heykeller, palmiyeler, altın kolyeler, sakallı kahramanlar, ÅŸarap, fikirler, gemiler, ayışığı, kanatlı gorgonlar, bronz adamlar, filozoflar, tüm bunlar diÅŸlerin arasındaki kara zeytinin ekÅŸi, sert tadından çıkmış gibi. Etten ve ÅŸaraptan daha eski bir tattan. SoÄŸuk su kadar eski bir tattan. Lawrence Durrell Zeytin aÄŸacı kuÅŸku yok ki Tanrının en deÄŸerli hediyesidir. Thomas JeffersonZeytin aÄŸaçları çok karakteristik ve ben bu özellikleri yakalamaya çalışıyorum. Gümüş rengindeler, bazen mavimsi, bazen yeÅŸile çalan, bazen sarı üzerine düşen parlak bir aÄŸartı, pembe, mor, yer turuncusu, demir kırmızısı. Fakat zor, gerçekten çok zor. Ama bunu seviyorum ve altın ve gümüş rengiyle çalışma fikri beni çekiyor. Van GoghKÄ°M ONLAR? Mahmut Åž. BoynudelikRobert Kolej ve A.Ãœ. SBF mezunu. Oasis Turizm'in ortaklarından. Profesyonel rehberlik ve tur operatörlüğü yaptı. 1994'ten sonra kendini zeytin ve zeytinyağı araÅŸtırmalarına adadı, en büyük hayali olan Adatepe zeytinyağının yaratılmasını baÅŸardı. Adatepe'de yaşıyor, fabrikanın üretim ve Adatepe Müzesi sorumlusu olarak çalışıyor.Erhan ÅžengelPertevniyal Lisesi ve Ä°.Ãœ. Gazetecilik Fakültesi mezunu. Reklamcılık yaÅŸamını ‘‘Adatepe zeytininin cazibesine dayanamayarak’’ askıya aldı. Adatepe TaÅŸ Mektep kurucusu ve Yorum Ajans’ın yönetim kurulu üyesi. Adatepe ürünlerinin estetik görüntü ve pazarlamasından sorumlu.Haluk YurtkuranRobert Kolej ve A.Ãœ. Siyasal Bilgiler mezunu. Oasis'in kurucularından. Profesyonel turist rehberliÄŸi ve seyahat acentası yöneticiliÄŸi yaptı. Turizm iÅŸletmeciliÄŸi konusunda BoÄŸaziçi’nde dersler verdi. Ekoturizm sevdası yakın arkadaşı Mahmut'un hayalleriyle birleÅŸince zeytinin gizemini keÅŸfetti. Oasis Turizm genel müdürlüğünün yanı sıra Adatepe ürünlerinin yurtiçi ve yurtdışı pazarlaması ve satışıyla ilgileniyor.Dr. Zerrin Ä°ren BoynudelikODTÃœ Felsefe ve Mimar Sinan Ãœniversitesi Sanat Tarihi Bölümü'nü bitirdi. Halen Yıldız Ãœniversitesi Sanat Tarihi Bölümü'nde öğretim üyesi. Adatepe TaÅŸ Mektep kurucusu ve aynı kurumun akademik kurul koordinatörlüğünü ve öğretim üyeliÄŸini de sürdürüyor. Adatepe Zeytinyağı Müzesi'ne zeytin tarihine iliÅŸkin akademik araÅŸtırmaları ile katkıda bulunuyor.SerdaÄŸ YurtkuranHacettepe Ãœniversitesi Ev Ekonomisi mezunu. Zencefil DoÄŸal Gıda Ãœrünleri Lokantası'nın kurucusu ve yöneticisi. Adatepe ZeytinyaÄŸlarının nefasetinin denetlenmesi ve saÄŸlıklı mutfak denemelerinden sorumlu olarak Adatepe ZeytinyaÄŸlarının tanıtımına ve uygulama alanlarının geniÅŸletilmesine katkıda bulunuyor.Müzeye giriÅŸ ücretsiz. Ana binanın yanında bir satış yeri var, aynı binada üretilen Adatepe markalı zeytin, zeytinyağı ve sabunları özel satıyorlar. Yakında satış yerinin bitiÅŸiÄŸinde bir zeytinyaÄŸlılar lokantası da açacaklar. Bir de siteleri var, Türkçe ve Ä°ngilizce. www.adatepe.com. Bu siteden sanal alışveriÅŸ de çok yakında gerçekleÅŸecek.Â