Ayastefanos’tan YeÅŸilköy’e bir kültür gezisi

Bu haftasonu YeÅŸilköy sokaklarında geziyoruz. Rehberimiz, Bir Zamanlar Bakırköy Kitabı’nın yazarı Turgay Tuna. Aynı zamanda YeÅŸilköy tarihine de hakim. GeçmiÅŸte azınlıkların ağırlıklı olarak yaÅŸadığı YeÅŸilköy’de pek çok tarihi yapı ve kilise bulunduÄŸundan rotamızı bu doÄŸrultuda düzenliyoruz.YeÅŸilköy Tren Ä°stasyonu’ndan baÅŸlayıp, Ä°stasyon Caddesi boyuncu sahile kadar yürüyeceÄŸiz. Kısa bir güzergah gibi gözükse de, yolumuzun üstünde birçok tarihi yapı bize eÅŸlik edecek. Gezmekten yorulup acıktığımız zaman, iki ünlü lokantada mola vereceÄŸiz. EÄŸer Ä°stanbul’da yaÅŸayıp da hálá YeÅŸilköy’le tanışmayanlardansanız, haftasonu gezi planınıza bu tarihi semti ekleyin. Gezimize YeÅŸilköy Tren Ä°stasyonu önünden baÅŸlıyoruz. 1871 yılında açılan istasyonu, 1909’da hareket ordusuyla beraber YeÅŸilköy’e gelen Atatürk de kullanmış. Açıldığı yıllarda burası yerleÅŸim merkezine uzaktı. Eski yol toprak olduÄŸundan, yaÄŸmurlu günlerde gidip gelenler çamur içinde kalıyordu. O zamanın ÅŸehir planlamacısı Salih Efendi, Ä°stasyon Caddesi’ni yaptırdı da halk bu dertten kurtuldu. Bugün bile yol kenarındaki aÄŸaç düzeni o zamanlardan kalma. Åžu an tren istasyonunun en eski yapısı, dışardan da görülebilen eski su deposu. Ä°stasyon Caddesi boyunca birçok tarihi ev var. Bunlardan ilki tren istasyonuna bakan Hatboyu Caddesi’ndeki Pamukçıyan ailesinin evi. 1900’lü yılların başında yapılan evde, Ä°stanbul tarihçisi Ermeni asıllı yazar Pamukçıyan da bir dönem kalmış. Yapı ÅŸu anda boÅŸ ve harap durumda. Biraz ileride Semprini’nin evleri var. Ä°talyan asıllı levanten mimar Semprini, 1900’lü yıllarda yol boyuncu yan yana duran üç evi yaptı. Semprini’nin önemi, o tarihlerde Ä°stanbul’da birçok esere imza atmış olmasından kaynaklanıyor. En bilinen eseri ise Taksim Tepebaşı’ndaki Büyük Londra Oteli. KONAKTAN GERÄ°YE MERDÄ°VENÄ° KALMIÅžCaddenin YeÅŸil Zeytin Sokak ile birleÅŸtiÄŸi yerde, yine 1900’lü yılların başında yapılan Vartanyanların evi bulunmakta. Åžimdi kullanılmayan bu yapının sahipleri, o zamanın ünlü bir doktor ailesi. YeÅŸilköy’ün en ünlü yapıları arasında Abdülmecit ÇeÅŸmesi ile Barutçu Başı Konağı’nın kalıntıları bulunuyor. Karşılıklı olarak görebileceÄŸiniz bu yapıların ikisinin de durumu kötü. Konağın sahipleri eski Bakırköy bölgesi baruthanesinden sorumlu Dadyan ailesi idi. Bugün konaktan geriye sadece merdiven kısmının alt bölümü kalmış. YEŞİLKÖY’ÜN EN ESKÄ° BALIKÇISIÄ°stasyon Caddesi’nden sola, YeÅŸilköy ÇeÅŸme Sokak’a sapıyoruz. Ä°ncir ÇiçeÄŸi sokaÄŸa geldiÄŸimizde karşımıza Surp Stepanos Ermeni Kilisesi çıkıyor. Bu yapı 1844 yılında inÅŸa edildi. Çok güzel bir kapısı var. Yanınıza fotoÄŸraf makinenizi alırsanız, kaçırmayın hemen fotoÄŸrafını çekin. Ancak içine girebilmek için önceden izin almak veya kültür turlarından birine katılmak gerekiyor. Rehberimiz Turgay Tuna, bize sürpriz yapıp, aynı sokaktaki bir evin kapısını çalıyor. Karşımıza YeÅŸilköy’ün en eski isimlerinden Balıkçı Bedros çıkıyor. Nisan aylarında teknesiyle balığa çıkan Bedros tam 85 yaşında.BÖLGEYE Ä°SMÄ°NÄ° VEREN AZÄ°ZYolumuza devam edip Mirasyedi sokaÄŸa geldiÄŸimizde, YeÅŸilköy’e adını veren Aziz Stefanos’a ithafen yapılmış kiliseye rastlıyoruz. Kilisenin giriÅŸinde azizin küçük bir resmi bulunuyor. Avlusunu rahatça gezebilir, mum yakabilirsiniz. Kilisenin hikayesi şöyle: Dördüncü yüzyılda Bizans Ä°mparatorluÄŸu, Filistin’den Aziz Stefanos’un kemiklerini Ä°stanbul’a getirtir. Daha sonra bu kemikler Ä°talya’ya gönderilmek üzere yola çıkar. Fakat bugünkü YeÅŸilköy açıklarında, gemi fırtınaya yakalanır ve karaya çıkmak zorunda kalırlar. Çıkılan yerde bir çadır kurulur. Ä°ÅŸte bu çadırın olduÄŸu yere Aziz Stefonos’a ithafen bir kilise yapılır. Zamanla bu bölgede bu kilisenin adıyla Ayastefanos olarak anılmaya baÅŸlar. Kiliseye çok yakın bir baÅŸka tarihi yapı, Aya Fotini Ayazması. Ayazma’da mum yakıp, dilek dileyebilirsiniz. Mekan çok küçük ama, çok güzel düzenlenmiÅŸ. Aya Fotini Ayazması’yla gezimizin tarihi kısmını bitiriyoruz. Temiz hava almak ve manzaranın tadını çıkarmak için sahilde yürüyüş yapabilirsiniz. Fest Travel’dan YeÅŸilköy GezisiYeÅŸilköy gezisini Turfay Tuna rehberliÄŸinde Fest Turizm ile de yapabilirsiniz. Ä°lk gezi 12 Åžubat Cumartesi günü yapılacak. Havacılık Müzesi, Ä°stasyon Caddesi, Rum Ä°lkokulu, Abdülmecit ÇeÅŸmesi, Dadyan PaÅŸa Konağı kalıntıları, Surp Stefan Ermeni Kilisesi, Ayios Stefanos Rum Kilisesi, St. Stefano Latin Kilisesi, Latin Mezarlığı, Kont Amadeo Preziosi Av Köşkü, Mecidiye Camisi, YeÅŸilköy Feneri, eski evler ve sokaklar gezilecek. KiÅŸi başı gezi fiyatı 47 YTL. Tel: 0212-216 10 36-37NEREDE YENÄ°RYeÅŸilköy’e kadar gelip, deniz mahsulleri yemeden dönmek olmaz. Hasan Restoran YeÅŸilköy’de 40 yıldır hezmet veriyor. Başında Melike Diridiri var. EÅŸinin vefatından sonra baÅŸa geçen Diridiri, eski müdavimleri beklediÄŸini söylüyor. Sanatçılar ve politikacılar Hasan Restoran’ı sıkı sık tercih ediyor. Kapasitesi 250 kiÅŸilik. Lakerda, kalamar, karidesli peynirli çoban salata ve karides güveci denemeden ayrılmayın. Haftanın her günü 12.00-24.00 arası açık. Rezervasyon var. KiÅŸi başı ortalama 50-60 YTL ödeniyor. Tel: 0212-573 83 00. Ogün Restoran 16 yıllık. Sahibi Ogün Nergis. Kapasitesi kış aylarında 60 kiÅŸi. Daha çok tiyatro ve sinema oyuncuları gidiyor. Her gün 12.00-24.00 arası açık. Lakerda, ahtopot ızgara, füme balık ve topik mekanın önerisi. Kredi kartı geçiyor. Rezervasyon yaptırsanız iyi olur. Fiyatlar ortalama 40-50 YTL arasında. Tel: 0212-573 41 33. NASIL GÄ°DÄ°LÄ°RYeÅŸilköy’e, Taksim’den dolmuÅŸ ve otobüs kalkıyor. EÄŸer Anadolu yakasından gidecekseniz, Bostancı-Bakırköy Deniz Otobüsü’nü kullanmanızı tavsiye ederiz. Bakırköy’e ulaÅŸtıktan sonra tren veya YeÅŸilköy dolmuÅŸlarıyla rahatça gidebilirsiniz. Â