Atatürk’ün yurt gezilerinde kullandığı vagonu: Beyaz Tren

Ankara Gar kompleksi içinde yer alan “Kurtuluş Savaşında Atatürk Konutu ve Demiryolları Müzesi", 1920 yılında Atatürk’ün konutu ve Başkomutanlık Karargahı olarak en önemli iç ve dış kararlara tanıklık eden alanda yer alıyor. Müze binasının yanındaysa, Atatürk’ün yurt içi gezilerinde kullandığı vagon olan 'Beyaz Tren' sergileniyor.

Atatürk’ün son yolculuğuna da ev sahipliği yapan vagon, Ulu Önder'in 1935 – 1938 yılları arasında yurt gezilerinde kullanılmıştı. Beyaz Tren, 1991 yılında Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğünce, “Atatürk’e ait korunması gerekli kültür varlığı” olarak tescil edilmişti.

Vagon, 1935 yılında Almanya’da yaptırılmış, zamanın en modern cihaz ve kullanım eşyalarıyla donatılmış. Salon iç duvarları ceviz, tavanlar abanoz ağacı ile kaplı, ayrıca salonda abanoz kaplı bir masa, epengle kaplı koltuklar, pencere perdeleri enine kalın çizgili kırmızı-sarı tafta kullanılarak hazırlanmış. Yemek salonu 8 metre uzunluğunda, ayrıca gardrop odası, tam ve yarım iki kompartman ve banyo- tuvalet mevcut. Salonda bir radyo ve telefon ile iki elektrik pirizi ile çağırma zil butonu bulunmakta.

Son yolculuğunu da Beyaz Tren’ le yapmış olan Atatürk’ün naaşı 19 Kasım 1938 cumartesi günü Dolmabahçe Sarayı’ndan alınarak önce Sarayburnu’nda bekleyen Yavuz Zırhlısına sonra İzmit’te bekleyen “Beyaz Tren”in bu vagonundaki salonun ortasında bulunan masa üstüne törenle konulmuştu.

Naaşın çevresinde altı subay kılıçlarıyla saygı nöbetine başlamış, tümen bandosunun matem marşı ve garda toplanan İstanbul halkının gözyaşları arasında Beyaz Tren saat 20.32’de Son kez Ankara’ya hareket etmişti. 20 Kasım 1938 Pazar günü Ankara Garı’nda İsmet İnönü ve Ankara halkı tarafından karşılanan trenin vagon penceresinden alınan Ata’nın tabutu, top arabasıyla “Direksiyon Binası” önünden ayrılmıştı.