'Anka Kuşu'nun ülkesi: Svaneti

Hani çocukluğumuzdaki masallarda hep ulaşılmaya çalışılan bir Kaf Dağı vardır ya, işte o Kaf Dağı aslında Kafkaslarmış. Yine o masallardaki Anka Kuşu da bu dağlarda yaşarmış… Pek azımızın adını duyduğu, daha azımızın ise seyahat planları arasında yer alan Gürcistan’ın masallarda geçen bölgesi Svaneti’ye masal gibi bir yolculuk yaptım.

Svaneti hakkında

Gürcistan’ın en az bilinen bölgesi Svaneti, etnik grup Svanların yüzyıllardır yaşadığı bölgeye verilen ad. Bölgenin kuzeyi sarp Kafkas Dağları ile sınırlanmış durumda, bu dağlar aynı zamanda Rusya ile de sınır görevi görüyor. Kendi dilleri ve kültürleri olan Svanlar, ulaşılması zor bölgelerde yaşadıklarından dolayı kültürlerini korumayı başarabilmişler. Ancak artık yollar, köprüler inşa ediliyor, yakın zamanda buralar da eski otantikliğini kaybedecek.

Svan kuleleri

Savaşçı bir topluluk olarak bilinen Svanlar, 1000 yıllık kültürlerini korumaya devam ediyorlar. Bu bölgeye özgü Svan Kuleleri ise en dikkat çekici mimari yapıları. Evlerin yanında savunma amaçlı olarak yapılmış 20-25 metre yükseklikteki bu kulelere 4 ila 7 kat arası katmandan çıkılıyor. Her katmana çıkan merdiven yukarı kata çekilip merdiven girişi taş bir kapakla kapatılıyor, böylece düşmanların üst katlara ilerlemesi engelleniyor. Kuleler sadece dışarıdan gelen düşmanlardan korunmak için yapılmamış, bu bölgede kan davası çok yaygınmış ve kendi kan davalılarından korunmak için de bu kuleler kullanılmış. Yukarı Svaneti’nin en büyük şehri olan Mestia’ya geliş yolu üzerinde de bu kulelerden tek tük görmek mümkün olsa da çoğu yıkılmış veya bakımsız durumda.

Svan başkenti: Mestia

Yukarı Svaneti’deki en büyük şehir Mestia olduğundan, şehir şu an aslında daha çok bu bölgenin turizm başkenti. Burası Svaneti Bölgesi’ni görmeye gelenler için önemli bir durak, havaalanı bile yapılmış buraya ki ulaşım kolay olsun, hedef burayı doğa sporları merkezi haline getirmek. Şehir merkezindeki binaların hemen hepsi restore edilmiş, çok sayıda restorant, otel, turizm acentesi, guesthouse (bizdeki pansiyona eş gibi düşünebilirsiniz) bu bölgeye hem kuleleri hem de doğayı görmeye gelen yabancıları ağırlamak için hazır durumda.

Svaneti Bölgesi'nde gezilecek ve görülecek yerler

Kafkasların pek çok zirvesini arkasına almış Mestia ve çevresi; yemyeşil ormanları, pırıl pırıl buzul gölleri, şelaleleri, çoşkun akan dereleri ve Ortaçağ kültürünü yaşatan kasabaları ile çocukken resmettiğimiz Kaf Dağı’nı andırıyor. Mestia’yı bir merkez olarak alıp buradan günübirlik çevre gezileri yapabilirsiniz. Bu bölgede en çok ziyaret edilen yerler;

Ushguli: Buraların en eski ve en yüksek yerleşimi olan Ushguli, Unesco korumasında. Mestia’dan 46km mesafede ancak yol bozuk olduğu için 2-2,5 saat civarı sürüyor imiş. Mestia’dan 4 günlük bir doğa yürüyüşü rotası da var, yabancıların pek çoğu bu rotayı yürümek için geliyor.

Koruldi Buzul Gölleri ve Haç (Cross): Koruldi Buzul Gölleri’nin olduğu yere Mestia merkezden çıkılan bir yürüyüş rotası var, ancak çok dik bir çıkış. Biz araçla göllere çıkıp, inerken yürümeyi tercih ettik. Daha kısa mesafe yürümek isteyenler ise, Mestia merkezden de görülebilen bir haç var, oraya kadar çıkıp iniyorlar. Koruldi Gölleri’nden iniş 15km civarı sürüyor ancak dik iniş nedeniyle mutlaka bilekli yürüyüş botunuz olması lazım. Oldukça zorlu bir iniş, özellikle son bölümü.

Chalaadi Buzulu: Burası Mestia merkeze 12 km civarında. Araçla gidilen son noktadan sonra 2km kadar bir yürüyüş rotası buzulun içine girmenizi sağlıyor. Ancak taksi ile gitmek isterseniz, pazarlık gücünüze göre 60-80 Lari’ye sizi götürüp getiriyor, bir grup oluşturup öyle gidebilirsiniz.

Mazeri Köyü ve Shdugra Şelalesi: Mazeri Köyü Mestia’dan 22 km mesafede. Ondan sonra şelale yürüyüşü 9km sürüyor, yine zor denebilecek bir çıkış rotası. Patikada kendi yürüyen veya köyden/Mestia’dan kılavuz alarak yürüyen gruplara sık sık rastladık. Şelale gerçekten görmeye değer, ancak gidiş-dönüş 18km yürüyüş için uygun malzeme ve kondisyonunuz olduğundan emin olun...

Teleferik (Ushguli yolu üzerinde panoramik olarak bölgeyi görebilirsiniz): Teleferik başlangıcı şehir merkezinden 6km yukarıda, buraya da taksi ile çıkıp inebilirsiniz. Teleferik 2 katmanlı, 10 Lari’ye bilet alarak her iki katmana da bu bilet ile çıkabiliyorsunuz. Ushguli rotasını yürüyecek olanlar dik çıkıştan kurtulmak için teleferiği tercih ediyorlar.

Svaneti Müzesi: Svaneti Müzesi Mestia şehir merkezinde ve çok güzel bir Mestia manzarası var. Aynı zamanda Svan tarih ve kültürünü öğrenmek için vaktiniz olursa uğrayabilirsiniz.

Svan Kuleleri: Svan Kuleleri’nin bazıları ziyarete açık. Benim çıktığım Khergiani Kulesi şehrin yukarı bölümünde, kulenin girişi 2 Lari idi. Ücretsiz kuleler de varmış eskiden ama ben denk gelmedim. Kule çıkışını mutlaka deneyimlemenizi öneririm. Ushguli’de de kulelerden biri müze haline getirilmiş, ona da çıkabilirsiniz.

Svaneti bölgesine gelmeyi planlıyorsanız en az 4-5 gün ayırmanızı öneririm. Batum’dan 5 saatte Mestia’ya ulaşabilir, Mestia’da konaklayarak çevredeki yerlere günübirlik geziler düzenleyebilirsiniz.