Afrika’yı tursuz gezebileceğiniz ulaşım alternatifleri

Tüylerinizi diken diken eden anıları, gerçekten yaşadığınızı hissettiren duyguları, durup durup yüzünüze gülümseme katan olayları

çoğu zaman bedavaya yaşıyorsunuz. İşte tüm bunların başlangıç noktası ve olmazsa olmazı benim için yerel ulaşım araçlarıyla seyahat etmek. Tanzanya’da minibüste arkamda çiftleşmeye çalışan keçiler, Malavi’de dolmuşta selfie çekerken kareye giren yaklaşık on kişinin de gülümsemesi, dolmuşa binmeden şoförlerin, beyaz turist olan benden iki kuruş daha fazla kazanmak için saatlerce kavga etmeleri, eğer araçta çocuk varsa hiç gözünü kırmadan beni incelemesi, Fas’ta egzozlu otobüste duman altında kalmam, Zanzibar’da bindiğim minibüste yerellerin göz göze gelince gülme krizine girmesi bu anılardan sadece bir kaçı. Siz de benim gibi seyahati maceraya dönüştürmek istiyorsanız turist otobüslerinden inip, bir an önce yerellerin arasına karışın. 

Minibüs/ Dala Dala/ Matatu
Benim gibi Afrika’da yerel toplu taşıma araçları ile ülkeyi dolaşmak ya da ülke değiştirmek istiyorsanız, en çok kullanacağınız taşıt minibüsler olacak. Bu minibüslere çeşitli ülkelerde farklı isimler kullanılıyor. İster dala dala densin, ister matatu yerellerle yanyana olma imkanı veren bu minibüsler, Afrika’da olduğunuzu iliklerinize kadar hissettirecek bir deneyim. Yolcu taşıma kapasitesi yaklaşık 15 kişi olan bu minibüslere, Afrika’da yaklaşık 40 kişi bindiriliyor. Kimi zaman kucak kucağa, kimi zaman araka bagaja konan keçilerle ve kucakta tavukla yolculuk ediyorsunuz. Şansınız varsa en öne, şoförün yanına oturmaya özen göstermelisiniz.

Bagaj kısmında hayvan taşınmıyorsa, genelde sırtçantaları konuyor. Özel eşyalarınızı taşıdığınız çantanızı sakın ama sakın en arkaya vermemelisiniz. Minibüs fiyatları her yerde, her mesafeye göre değişmekte. Yolculuğa çıkmadan mutlaka ortalama  rakamları öğrenmeniz ve araca binmeden önce pazarlık yapmalısınız. Fiyatlar 0,30- 10 dolar arası değişiyor. Afrika’nın diğer yerlerinden farklı olarak Kenya’da ise her matatunun kendi kişiliği bulunuyor. Minibüs sahibi, en sevdiği sanatçıların posterlerini otobüsün her yerine asıyor ve istediği şekilde son ses rap ya da pop şarkılar çalıyor. Yine Kenya’da bu otobüslere binmeden dedektörle üstünüz aranıyor. 

Yerel otobüsler
Afrika’nın her yerinde bulamayacağınız otobüsler, kimi zaman pencereleri açık olsa da kimi zamanda son sistem klimasıyla sizi şaşırtacak. Genel olarak uzun yolculuklarda bulabileceğiniz bu otobüslerde yeme içme molası verilmiyor. Üç saat içinde sadece on dakika tuvalet molası veriliyor. Araç durakladığında yerel satıcılar pencerelere uzanarak yiyecek ve içecek satmaya çalışıyor. Tabiki otobüs sizin para üstünüz için beklemiyor. Parayı uzatmadan para üstünün olup olmadığını sorarak ben de patates kızartması, patlamış mısır, köz mısır, meyve alıyorum. Otobüs fiyatları 3- 30 dolar arası değişiyor. Afrika’nın güneyinde işleyen en popüler şirket Intercape, Malavi, Zambiya, Botsvana, Zimbabve, Güney Afrika ve Namibya’da işliyor.

Fas’da CTM ve  Supratour, iki büyük otobüs şirketi. Bayram ya da tatil nedeniyle yer bulamazsanız üçüncü seçenek benim yaptığım gibi yerel otobüsleri kullanmak olmalı. Fakat bu otobüslerin koltuk arası genişliği çok darken, yolculuk süresi uzun ve kullandıkları egzoz ile duman altında kalmak garanti. Zambiya’da; çok fazla sayıda büyük otobüs firması bulunsa da yerellerin güvenerek kullandığı şirket Mazhandu Family Bus. Botsvana’da Intercape Mainliner ve Seabalo otobüs şirketleri büyük şehirler arası işlese de kısa mesafelerde ortak taksiler kullanılıyor. Tanzanya’da; Tahmeed Buses, Royal Coach, Dar Express,Kilimanjaro Express ve lonely planetin önermediği Sumry gibi şirketler bulunuyor. Kenya’da uzak misafelerde Kampala Coach, Easy Coach, Crown Buses, Modern Coast, Mash gibi şirketler kullanılıyor. Güney Afrika; Greyhound, Intercape gibi şirketler klimalı otobüslere sahip. Malavi’de AXA otobüsleri, Malavinin zenginlerinin kullandığı lüks otobüs şirketi. Kalkış varış zamanları çok belli olmayan diğer otobüs şirketleri ise; National Bus Company ve Restoration Express.

Motorsiklet taksiler/ Picki Picki
Afrika’nın bir çok yerinde kullandığım motorsiklet taksiler, çok güvenilir olmasa da yoğun trafik bulunan büyük şehirlerde kullanım için ideal. Yereller ve turistler de en kısa mesafelerde bile bu motorsikletleri kullanıyor ancak yoğun talep sonucu Afrikalılar bu işi motorsiklet ehliyeti olmadan da yapmaya başlamış. Özellikle Nairobi’de arkadaşlarımdan kaza yapan bir çok kişinin hikayesini duyuyorum. Dikkat etmeniz gereken nokta, binmeden ortalama fiyatları öğrenmeniz ve pazarlık yapmanız. Bir de tabiki ikinci kaskı taşımayan motorsikletlere binmemelisiniz.

Baz Bus
Güney Afrika’da işleyen bu otobüsler, araç kiralamayan ve diğer insanlarla tanışmak isteyen sırtçantalıların kullandığı indi bindi otobüsleri. Bu otobüsler Güney Afrika’nın her yerine gidemese de ve fiyatlar araç kiralama kadar ucuz olmasa da araç kullanmayı bilmeyen yalnız bir sırtçantalı için çok güzel bir seçenek. Baz bus otobüs biletlerini tek yön, çift yön alabileceğiniz gibi biletinize indirimli safari ve turistik aktivite turları da ekleyebilirsiniz. Ya da 7, 14, 21 günlük sınırsız seyahat biletleri de alabilirsiniz. Fiyatlar genel olarak Jburg- Cape Town arası tek yön 5400 rand yani 390 dolar, gidiş- dönüş 8100 rand yani 588 dolar.

Tren
Afrika’nın her yerinde bulamasanız da, tren hatlarını içeren noktalar, size başka yerde bulamayacağınız manzaralar sunuyor. Güney Afrika Cumhuriyeti için; Shosholoza Meyl treni; Cape Town, Port Elizabeth, Bloemfontein, Durban, East London, Johannesburg, Queenstown ve East London arası işlemekte. Biraz daha lüks isteyenler; ünlü Blue Train’i deneyebilir. Namibya için; Trans Namib kullanılıyor. Tanzanya’da en ünlü tren rotası olan Dar Es Salaam- Mbeya  trenini Christmas’a denk geldiğimiz için kaçırıyoruz ama fiyatlar yaklaşık 2. Sınıfta 25 dolar, 1. Sınıfta 65 dolar. Fas için; normal sınıfta tren seyahatinin saatlik ücreti yaklaşık 30 dirhem, birinci sınıfta  45 dirhem.

Gemi
Malavi’de Malavi gölü içerisinde işleyen tarihi ilala gemisi benim favorilerimden. 30 saatlik gemi yolculuğunda birinci sınıf diye aldığım biletin boş güverte olduğunu anlayınca, güverteye çadır açıyorum. Tanzanya  Darüsselam’dan Zanzibar’a yavaş feribotlar (azize); 20 dolar iken, Azam Marinadaki Kilimanjaro hızlı tekneler ise, 35-40 dolar arası değişiyor. Bunun dışında Fas- İspanya arasında da kullanılan en popüler ulaşım seçenekleri arasında gemiler bulunuyor.

Araba kiralama
Güney Afrika’da ve Namibya’da araç kiralama otobüse binmekten çok daha ucuza geliyor. Güney Afrika’da Thrifthy şirketi ile günlük 10 dolara klimalı araç kiralarken, Namibya’da Avis şirketi aracıyla bu fiyat 25 dolara çıkıyor. Afrika’nın gördüğüm geri kalan yerlerinde fiyatlar 75-100 dolara arası değişiyor. Araçla seyahat etme her ne kadar güvenli ve konforlu olup size büyük bir özgürlük verse de, yerellerin kültürlerinden uzaklaşma açısından tercih ettiğim bir seçenek değil. 

www.evdenuzakta.net