Mehmet Üstündağ
Arda Sayıner 
Nil KARAİBRAHİMGİL
23 adımda Beşiktaş
Beşiktaş, Bizans dönemine uzanan yerleşimi ile Boğaziçi’nin en eski köylerinden. Sarayları, parkları, köklü okulları, kozmopolit yaşamı, çok katmanlı kültürel mirası bu semtle ilgili aklımıza ilk gelenler. Genç, dinamik nüfusu, aktif kültür hayatı ve ÇARŞI’sıyla gönlümüzde ayrı bir yeri var. Beşiktaş’ın semt kimliğine eşlik eden güçlü aidiyet duygusunun bir nedeni de kuşkusuz bu semtte kurulan Beşiktaş Jimnastik Kulübü. BJK, taraftar kitlesini oluşturan semt sakinleriyle birlikte varlığını sürdüren şanslı kulüplerden. Barbaros Hayrettin Paşa’nın heykelinin altında, aylarca çalışarak turu hazırlayan Beşiktaş JK Müzesi Müdürü Canan Cürgen ve 1001 İstanbul rehberi Nihan Vural ile buluşuyoruz. Vural anlatmaya, Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk kaptan-ı deryası, Akdeniz’i bir ‘Türk Gölü’ haline getiren Barbaros Hayrettin Paşa’dan başlayarak Beşiktaş’ın kaptan-ı deryalar semti olduğunu vurguluyor. “Dünyada donanması olan tek takımın Beşiktaş olması hiç de tesadüf değil” diye araya giriyor Beşiktaş JK Müze Müdürü Canan Cürgen. Aklıma şampiyonluk kutlamaları sırasında Boğaz’ı dolduran ve ‘Beşiktaş Donanması’ denilen irili ufaklı yüzlerce tekneden oluşan konvoy geliyor. Hepimiz gülüyoruz ve turumuz başlıyor.
1-Yıldız Parkı:
Yıldız Parkı, Osmanlı’nın son sarayı Yıldız Sarayı’nın dış bahçesinin kamuya açılarak parka dönüştürülmesiyle kazanılan, Beşiktaş’ın en yeşil alanı.
2-Yıldız Sarayı:
İsmini, 3. Selim’in, annesi için yaptırmış olduğu Yıldız Köşkü’nden alan saray, en kapsamlı haline Sultan Abdülhamid döneminde gelmiş. Romantik bahçe peyzajı, hâlâ üretime devam eden Porselen Fabrikası ve günümüze yadigâr tek Osmanlı saray tiyatrosu, Balyan ve D’aronco tasarımı köşkleri ile dikkat çekiyor.
3-Küçük Mecidiye Camii:
Sultan Abdülmecid zamanında (1848) Balyan ailesi tarafından yapılarak İstanbul’un zenginlikleri arasında yer almış.
4-Çırağan Sarayı:
Balyan ailesinin imzasını taşıyan yapı, 1871 yılında Sultan Abdülaziz tarafından yaptırıldı. Atlattığı badirelere rağmen hanedan görkemini Boğaz kıyısında bir otel olarak misafirlerine yaşatmaya devam ediyor.
5-Çırağan Sarayı’nın bahçesi ve Şeref Stadı:
Bugün Alman otel zinciri Kempinski’nin modern binasının bulunduğu yerde Beşiktaş JK’nın ilk gerçek stadı Şeref Stadı yer alıyordu; yani harabe halindeki Çırağan Sarayı’nın bahçesi düzenlenerek futbol sahası haline getirilmişti (1932). BJK Onursal Başkanı Şeref Bey’in anısını yaşatmak üzere Şeref ismi verilen stat, sadece Beşiktaşlıların değil, tüm İstanbullu sporseverlerin hafızalarında güçlü anılarla yer alıyor. Kara Kartal efsanesinin doğum yeri olan Şeref Stadı, aynı zamanda havuzu ile bir dönem İstanbul’un sosyal yaşamında iz bırakmış eğlenme mekânlarından.
6-Feriye Sarayları:
Çırağan Sarayı ana binasının kuzeyinde ve güneyinde yer alan yapılar topluluğu, Feriye Sarayları olarak adlandırılan ikincil dereceden önemli hizmet ve idari binalarını kapsıyor. Bu yapılardan biri olan Kabataş Erkek Lisesi, Sultan Abdülaziz’in şaibeli ölümü ile hatırlanıyor.
7-Serencebey Yokuşu:
Kulübün kurucularından Medine muhafızı Osman Ferit Paşa’nın oğullarının yaşadığı ve bahçesinde spor yaptığı, top koşturduğu konak günümüze kadar ulaşamamış olsa dahi, 75. yıl kutlamaları esnasında bahçesinden İnönü Stadı’na toprak getirilmesi, mekânın bugüne değin uzanan önemine işaret ediyor.
8-Barbaros Bulvarı:
Lütfi Kırdar döneminde bugünkü haline gelen bulvar, 100. yıl kutlamaları esnasında Beşiktaş taraftarının 2 km’lik bayrağını yüklenerek coşku ile yürüdüğü bulvar.
9-Beşiktaş Arkeolojik Kazı Alanı:
Kabataş-Mahmutbey metro hattı inşası sırasında bulunan mezar alanı, Beşiktaş’ın tarihini Tunç Çağı’na işaretliyor.
10-Beşiktaş İskele Meydanı:
Osmanlı denizciliği teması çerçevesinde projelendirilmiş meydan Deniz Müzesi’nin koleksiyonundaki menzil topları, Barbaros Anıtı, Deniz Müzesi, Mimar Sinan eseri olan Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi ile İstanbul’un en güzel meydanlarından.
11-Barbaros Anıtı:
Ali Hadi Bara ve Zühtü Müridoğlu tarafından tasarlanmış anıtın arka yüzünde Yahya Kemal’in büyük Osmanlı Kaptan-ı Deryası Barbaros’a övgü dizeleri yer alıyor.
12-Sinan Paşa Camii:
Rüstem Paşa’nın erkek kardeşi Kaptan-ı Derya Sinan Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılan bu ufak külliye 500 yıldan uzun bir süredir meydana damgasını vuruyor.
13-Deniz Müzesi:
Mevcut koleksiyonunu en iyi şekilde değerlendirecek biçimde projelendirilen ve Ekim 2013’te yenilenerek açılan Deniz Müzesi’nin kuruluşu 1897 yılına dayanıyor.
14-Köyiçi’nde Kara Kartal Heykeli:
Kulübün doğmuş olduğu semtte hâlâ yaşadığını her daim hissettiren yer Köyiçi. Esnafı, çarşısı, kartal heykelleri, binaların arasına gerilmiş bayrakları, siyah beyaz grafitileri ile Beşiktaş, çocuklarından ve kulübünden uzağa düşmez.
15-Şair Nedim Caddesi:
Lale Devri’nin ünlü şairi Nedim’in de bir Beşiktaşlı olmasından dolayı, bu ana artere ismi verilerek anısı hâlâ yaşatılıyor.
16-Akaretler Sıraevler:
Sarkis Balyan tarafından Sultan Abdülaziz’in Aziziye Camii’ne kira geliri getirmesi amacıyla yaptırmış olduğu Sıraevler, Serdar Bilgili’nin bu blokları kiralamasıyla geçirdiği restorasyondan sonra Beşiktaş’ın çehresini yeniledi ve gençleştirdi. Sultan Abdülhamid’in saray ressamı Zonaro’nun bir zamanlar yaşadığı daire, hâlâ Sıraevler’in en görkemli dairesi.
17-Akaretler Mustafa Kemal Müzesi:
Akaretler Sıraevler’in en meşhur ve değerli kiracısı elbette ki Mustafa Kemal Atatürk. Selanik’ten gelen ailesini yerleştirdiği bu evin arka tarafında yer alan 56 sahasında spor yapan Beşiktaşlı gençleri seyreder; yeri gelir onlara spor yapmayı teşvik eden konuşmalar yapar.
18-BJK Plaza:
BJK’nın ilk kulüp binasına ve meşhur 56 sahasına ev sahipliği yapan mekân, semtte kurulan futbol takımlarının BJK çatısı altında birleşmesinin hikâyesini de canlı tutuyor.
19-Şairler Sofası Parkı’nda Süleyman Seba Heykeli:
Beşiktaş ilçesinde yaşamış şairlerin anısına düzenlenmiş heykel parkı, aynı zamanda kulübün onursal başkanı Süleyman Seba’nın heykeline de ev sahipliği yapıyor.
20-Süleyman Seba Caddesi:
2000 yılında görevinden ayrılan başkan Seba’nın ismi ‘Spor Caddesi’ne verilerek onurlandırıldı.
21-Dolmabahçe Caddesi:
Beşiktaşlı taraftar için bambaşka bir anlamı olan ‘Ağaçlı Yol’ her maç öncesi yaşanan coşkuya bizzat şahit oluyor. Beşiktaş’ta çeşitli toplanma noktalarında bir araya gelen taraftar bu yolda hep beraber yürüyerek, tezahüratlarla stada ulaşıyor.
22-Dolmabahçe Sarayı ve Has Ahırlar:
İnönü Stadı, Osmanlı tarihinin olduğu kadar Cumhuriyet döneminin de önemli olaylarının şahidi. Yine bir Balyan mirası Dolmabahçe Sarayı’nın bugüne erişemeyen Has Ahırlarının üzerine inşa edilen stat, 1947 yılından bu yana Beşiktaşlılar için mabet görevi görüyor.
23-Vodafone Park - Beşiktaş JK Müzesi:
2016 yılında yenilenerek açılan ve modern zamanların her türlü gereksinimini karşılayan Vodafone Park, Beşiktaş JK Müzesi’ni bünyesinde barındırıyor. 2017 yılında Sevgililer Günü’nde yenilenerek açılan müze yüzlerce kupa, obje, görsel vs. aracılığı ile 1650 metrekarelik bir alanda BJK’nın 115 yıllık hikâyesini ve Türkiye spor tarihi içerisindeki önemini ve yerini aktarıyor.
