Sağlık

Dr. Gündüz TEZMEN

Dış gebelik nedir?

A. Saygıner / Ankara

Herkesin bildiği gibi gebelik, döllenen yumurta hücresinin rahim içine yerleşip gelişmesi demektir. Eğer döllenmiş yumurta rahim dışında bir yere yerleşip büyümesini sürdürürse, buna dış gebelik adı verilir.

Dış gebeliği tam olarak anlayabilmek için önce kadındaki üreme sistemi hakkında biraz bilgi vermek istiyorum.

Kadında cinsel birleşmenin yapıldığı vulva ve vajinanın ardında, tıp dilinde uterus olarak da adlandırılan rahim yer alır. Rahmin iki yanında tüpler yer alır. Tüpler, rahimden yumurtalıklara doğru uzanan kanallardır. Yumurtalıklara doğru uzanan ağız kısmı çan gibi genişler. Karnın alt kısımlarında ve rahimin iki yanında iki adet yumurtalık yer alır.

Her ay iki yumurtalıktan biri genellikle bir yumurta üretir. Yumurtalıktan çıkan bu yumurta hücresi, tüplerdeki titrek tüylerin yardımıyla yakalanarak rahime doğru iletilir. Cinsel birleşme yapıldığında vajina ya boşalan sperm hücreleri, hareketli kuyrukları yardımıyla, büyük bir hızla rahime, tüplere ve yumurtalıklara doğru ilerler. Eğer bu sırada bir yumurta hücresi bulurlarsa, yumurtaya ilk ulaşan sperm hücresi bu yumurtayı döller. Bir sperm hücresi ile döllenen yumurta, daha sonra kendini korumaya alarak başka spermin girişine izin vermez.

Döllenmiş yumurta, tüplerdeki titrek tüylerle rahime doğru iletilir. Hormonların etkisi ile her ay gebelik oluşmasına uygun hale gelmiş olan rahim iç zarına yerleşen döllenmiş yumurta burada bölünerek bebek halinde gelişmeye başlar. Yumurtalıktan çıkan yumurta döllendikten sonra rahime ulaşamaz ve tüplere, yumurtalığa veya karın içinde bir yere yerleşirse buna dış gebelik adı verilir.

Dış gebelikte döllenmiş yumurtanın yerleştiği kısım, normal bir gebeliğin sürdürülmesine uygun olmadığı için, tüplerin yırtılması ile iç kanama gibi bir çok riski de beraberinde taşır.

Oluşum mekanizmasını incelediğinizde, erkeğin bu konuda bir rolünün olmadığını görmüş olmalısınız. Oluşumunda en büyük etken, tüplerin, daha önce geçirilmiş olan iltihap gibi nedenlere bağlı olarak, döllenmiş yumurtayı rahim içine iletme görevini yeterince yapamamasıdır.

Eşinizin dış gebelik riskini tekrar yaşamaması için, daha önceki olayda tetkik ve tedavisini sürdüren doktorla görüşmesinde yarar var. Gerekli tetkikleri yaparak üreme sisteminin yapısı hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olunabilir. Böylece yeni gebelikte risk olup olmadığı anlaşılabilir. Ayrıca gebeliğin başlangıç döneminde ultrasonla tetkik yaparak döllenmiş yumurtanın nereye yerleştiğinin belirlenmesinde yarar var.

---