Fotoğraf: Alamy, Ajanslar
Bu elma sadece Türkiye'de yetişiyor!
Tatlı çorbadan peynire ülkenin dört bir yanından tescilli lezzetleri sizler için derledik. Kimi için bitmeyen tescil tartışmaları yaşanırken, güzel haber bir bir geliyor. İşte tescilli bazı lezzetlerimiz...
Ülkemizin sayısız tescilli lezzetlerinin yanı sıra hala çok sayıda tescil bekleyen lezzetleri de mevcut. Liste her geçen gün artarken, şehirler arası tescil tartışmaları da son buluyor.
Giresun'un Görele ilçesinin meşhur dondurması da yakın zamanda coğrafi işaret tescilli lezzetlerimiz arasına girdi. Süt, şeker, salep ve meyan kökü ile doğal olarak hazırlanan ve 200 yıllık geçmişe sahip olan Görele dondurması özellikle bayram ve düğünlerde misafirlere ikram ediliyor. Diğer dondurma çeşitlerine göre oldukça yumuşak krema kıvamında olan Görele dondurmasının ardından Giresun simidi, Alucra oğlak kebabı, Giresun tel kadayıfı ve Şebinkarahisar karadutu da coğrafi işaret tescilini bekleyen yöresel Giresun lezzetlerinden.
Bolu’ya tescillenen kızılcık tarhanası, kızılcık meyvesinin püresi, kırmızı ekmeklik buğday unu ve yemeklik iyotlu tuzun belli oranlarda karıştırılıp yoğrulması ile üretilir. Üretiminde yörede yetişen kızılcık meyvesi kullanılmalıdır. Tarhananın renginin kırmızıya yakın pembe olması için güneş görmeyen bir ortamda bez üstünde kurutulmalıdır.
Afyonkarahisar ilimizin ilk akla gelen ürünlerinden Afyon sucuğu Türkiye’nin ilk coğrafi işaret tescilli ürünlerindendir. Afyon Ticaret odası Afyon sucuğu için tescil başvurusunu 2003 yılında yaptı, süreç 2004’te sonuçlandı.
Bursa'nın meşhur siyah inciri "Bursa siyahı" da tescilli ürünler arasına girdi. İngiltere Kraliyet Ailesi üyesi Düşes Kate Middleton'ın hamileliği sırasında bulantılara karşı yemesiyle bir anda dünyanın dikkatini çeken Bursa siyahı, dünyanın dört bir yanına ihraç ediliyor.
Tadı ve köpüğü ile ünlü Susurluk ayranının Balıkesir’e tescillenmesini sağlayan mayalanmış yoğurt ve az miktarda kullanılan tuzun uygun oranlarda karışımıdır. İki farklı yolla karıştırılır. İnsan gücü ile yüksekten kovayla dökülür veya bir makine yardımı ile hızlı bir şekilde yukarıdan aşağıya karıştırılır. Ayranın yoğurdun kendi yağı ve kaymağı ile yapılması köpük oluşmasında çok önemlidir.
Manisa’nın Kula ilçesinin meşhur lezzetlerinden biri olan ve geçmişi bir asırdan fazlaya dayanan Kula leblebisi de Salihli Ticaret ve Sanayi Odası’nın (STSO) girişimleriyle Coğrafi İşaret Belgesi almaya hak kazanmıştı.
Kerebiçten önce mart ayında Rize simidi için yapılan coğrafi işaret başvurusu kabul edildi. Susamsız olduğu için, ’kel simit’ adıyla da anılan Rize simidinin yapımında un, su, tuz ve çok az miktarda maya ile hazırlanan hamur, 20 dakika dinlendirildikten sonra sıcak suya batırılıp 1 dakika bekletiliyor. Daha sonra renk ve tat alması için kaynar haldeki siyah üzüm pekmezine bandırılan simit, 60’ar gramlık parçalar halinde fırına veriliyor. Yaklaşık 30 dakika odun ateşi ile pişirilen simit hazır hale geliyor.
Aydın’a has olan Nazilli kar helvasının ana maddesi olan karlar, Nazilli’ye bağlı yüksek dağ köylerinden doğal yollarla elde edilir. Bu karların vişne şurubu ile birleşmesiyle kar helvası oluşur.
Denizli’ye tescillenmiş olan Tavas baklavası özel günlerde imece usulü ile yapılarak kendine has geleneksel bir durum oluşturmuştur. Bu şerbetli hamur tatlısının el ile yenmesi tavsiye edilir.
Zile pekmezini diğer pekmezlerden ayıran içine yumurta, süt, yoğurt gibi malzemeler eklenerek kıvamının koyulaştırılması renginin ise beyaza yakın hale getirilmesidir. Zile pekmezi tadıyla ve adıyla Tokat’a tescillenmiştir.
Kastamonu’ya tescillenen Daday etli ekmeği, fırıncıların kendileri ve arkadaşları için, simit hamurunun içine kıyma, baharat ve soğan koyup ve köy ekmeği yapılan fırınlarında pişirmesiyle ortaya çıkan bir lezzet. Daday etli ekmeğinin farkı Kastamonu yaylalarında yetişen, doğal besinlerle beslenen büyük baş hayvanların etlerinden yapılması.
Adını Ağrı Doğubayazıt’ta bulunan İshakpaşa Sarayı’nı yaptıran İshak Paşa'nın babası Çolak Abdi Paşa’dan alan Abdigör köftesi, mideyi rahatsız etmeme özelliğiyle "Anadolu'nun ilk diyet yemeği" olarak biliniyor. Doğubayazıt Abdigör Köftesinin diğer köftelerden farkı ve tescillenmesinin sebebi, sinirleri alınmış etlerin taş tezgahlarda macun hale gelene kadar saatlerce dövülerek şekillendirilmesidir.
Gaziantep Ticaret Borsası, Gaziantep ramazan sofralarının vazgeçilmez içeceği ‘meyan şerbetinin’ coğrafi işaret tescil belgesini aldı. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde özellikle yaz aylarında sıklıkla tüketilen ve ramazan sofralarının vazgeçilmezi olan meyan şerbeti Gaziantep’in genel toplamda 24’üncü tescilli ürünü oldu.