Hedef, Amerikan enternasyonalizmi

Bu soruların yanıtı için, geçen hafta açıklanan ABD'nin yeni ulusal güvenlik belgesini okumak gerekiyor.

Belge, Amerika'nın güvenlik öncelikleri ve dış politikasında yeni bir dönemin habercisi.

Amerikan ulusal güvenlik stratejisi, ‘‘Amerikan enternasyonalizmi’’ temeline dayanıyor.

Komünist enternasyonalizm umudu yenilgiyle sonuçlandı.

Artık zafer Amerikan enternasyonalizmi'nin.

Yeni belge bir zafer ilanı.

Komünizmi yıktık, şimdi dünya Amerikan değerlerine ve ulusal çıkarlarına uygun yeni bir düzene göre biçimlendirilmeli!

Amerikan enternasyonalizminin amacı, ''dünyayı sadece daha güvenli bir yer haline getirmek değil ama daha iyi bir yer olmasını da sağlamak.''

Bu yeni çerçeve içinde, Amerika'nın ulusal çıkarları ve güvenliği açısından nasıl bir dünya için nelerin yapılması gerektiği vurgulanıyor.

İnsan hakları, demokrasi, barış, refah toplumlarının yaratılması, Amerikan yaşam biçiminin tüm dünyaya yayılması hedefleniyor.

‘‘Amerika Birleşik Devletleri, dünyanın önceden tahmin edilemeyen ve eşidi olmayan tek gücü haline gelmiştir’’ cümlesiyle başlıyor yeni belge.

* * *

YENİ doktrin, Amerikan dış politikası ve güvenliğini, iki kutuplu dünyada caydırıcı güç olmaya dayandıran Truman doktrinini tamamen rafa kaldırıyor.

Amerika'nın baş düşmanı, eskisi gibi güçlü rakipler değil diktatörlükler ve terör.

‘‘Caydırıcılık ve düşmanı denetim altında tutarak etkisizleştirmek’’ kavramları terk ediliyor. Bunun yerine ilk vuruş hakkının meşruiyeti savunuluyor.

ABD, gerekli gördüğü durumlarda tek başına ve önceden bildirmeden herhangi bir hedefi vurabilir.

Bir başka önemli durum ise yeni belgeye göre, bundan sonra dünyada hiçbir ülkenin ABD'nin sahip olduğu silahlanma düzeyine ulaşmaya çalışmasına izin verilmeyeceği.

‘‘Başkan, hiçbir yabancı gücün, Sovyetler Birliği'nin 10 yıl önce yıkılmasından sonra arayı çok büyük bir biçimde açan ABD'yi yakalamasına izin vermeyecektir.

‘‘Bizim kuvvetlerimiz, Amerika'nın gücü ile eşit duruma gelmeyi ya da onu geçmeyi ümit eden potansiyel rakipleri, silahlanma kararından vazgeçirecek güçtedir.’’ Böyle deniyor belgede.

* * *

AMERİKAN enternasyonalizmi dünyada barış, özgürlük ve refah düzenini hedefliyor. Diktatörler ve terör bu hedefin önünde bir numaralı düşman, o yüzden dünyayı bunlardan kurtarmak gerekiyor.

İlk sırada Irak var.

Kurtarıcılık rolünde, müttefiklerle birlikte hareket önemli ama şart değil. ABD'nin gerekli gördüğü durumlarda tek başına da harekete geçeceği vurgulanıyor.

Belge çok geniş inceleme gerektiriyor, ama Kuzey Irak ile ilgili Amerikan tavrını daha iyi anlamak ve Kıbrıs'ı tahmin edebilmek için iki noktaya dikkat çekmek istiyorum.

Bölgesel çatışmalara mutlaka çözüm gerekiyor. Bir de şiddete baş vurmayan özgürlük hareketlerinden söz ediliyor. Bu hareketlere de ‘‘yardım’’ edileceği söyleniyor.

Amerikan enternasyonalizmi bunu gerektiriyor.