İnternet çağındayız. Her şey günden güne hızlı bir değişime uğruyor. Değişmeyecek ancak hayatımıza etkileri gün geçtikçe daha da artacak olan tek şey ‘internet’. Hem biz yetişkinlerin hem de her yaş grubu çocuğun vazgeçilmez bir yaşam parçası artık. Özellikle pandemi süreci ve getirdiği mecburu kısıtlamalar çocuklar için internet kullanım süresini çokça uzattı. Süre uzadıkça çocukların bağımlılığı artıyor, ebeveynlerin çocuklar üzerindeki kontrolü ne yazıkki zayıflıyor.
#ÇocukGoogle ve diğer arama motorları üzerinden yapılan sorgular, çevrimiçi ortamda en güvenli eylemlerden biri gibi görünse de, siber güvenlik uzmanları bazı aramaların ciddi tehditlerle sonuçlanabileceği konusunda uyarıyor. Peki, asla aranmaması gereken kelimeler ve ifadeler neler? Siber korsanlar bu konuda nasıl bir strateji izliyor? Kullanıcıları bekleyen tehlikeler neler? Prof. Dr. Ali Murat Kırık, hurriyet.com.tr’ye yanıtladı.
#Siber GüvenlikDijital teknolojilerin yükselişi, yapay zeka ve deepfake gibi araçların kötüye kullanımıyla birlikte ciddi etik sorunlar ortaya çıkarıyor. Artık herkes, rızası dışında bu tür içeriklerle hedef alınabiliyor ve kadınlarla çocuklar, bu teknolojinin en savunmasız hedefleri arasında yer alıyor. Günümüzde tehlike gittikçe büyüyor çünkü çevrimiçi sohbet robotları, insanların çıplak fotoğraflarını üretebiliyor! Yapılan araştırmalar ise ayda yaklaşık 4 milyon kullanıcının deepfake uygulamalarından yararlandığını ortaya koyuyor. Peki, hangi uygulamalar en çok tehlike barındırıyor ve bu tehlikeleri önlemek için neler yapılmalı? Prof. Dr. Ali Murat Kırık ile mercek altına aldık.
#Siber GüvenlikUlaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, dijital dünyada da çocukların kontrolsüz bir şekilde bırakılmasının oldukça tehlikeli sonuçlar doğurabileceğini belirterek, “Tüm anne babalara sesleniyorum; lütfen çocuklarımızı, gençlerimizi başıboş ve uçsuz bucaksız bir ortam olan internet dünyasında yalnız bırakmayın. Çok farklı koruma ve güvenlik yöntemleriyle onları dijital alemin kötülüklerinden uzak tutun.” dedi.
#Ulaştırma Ve Altyapı BakanlığıDolandırıcılar her geçen gün yeni bir yöntemle vatandaşı ağlarına düşürüyor. Son olarak İSPARK logolu sahte etiketle araç sürücülerini hedef aldılar. İstanbul'da birçok noktada park halindeki araçların üzerine İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İSPARK logoları bulunan 'Park borcunuzu ödemek için QR kodu taratınız' yazılı ve 24 saat içerisinde borcun ödenmesi gerektiğini belirten etiketler yapıştırıldı. QR kodu taratanlar ödeme sayfasına yönlendirilirken tuzağa düşenlerin kredi kartından para çekildiği öğrenildi. İSPARK'ın böyle bir uygulaması olmadığı öğrenilirken uyarıda bulunuldu. Adli Bilişim Uzmanı İsa Altun ise QR kodların dolandırıcıların yeni yöntemi olduğunu belirterek dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.
#İstanbulDilimize Arapçadan geçen emniyet kelimesi ''emin'' sözcüğünden türetilmiştir. Emin, kendisine güvenilen ve inanılan anlamına gelirken, emniyet de kişinin kendisini güvende ve huzurlu hissetmesi demektir. Bu sözcük farklı kelimelerle bir araya gelerek terim anlamında da kullanılır. Örnekler: 1- Emniyet Amiri 2- Emniyet Genel Müdürlüğü 3- Emniyet Kemeri. Emniyet kelimesinin eş anlamlısı nedir? Emniyet kelimesiyle eş anlamlı olan sözcükleri örnek cümlelerle birlikte derledik.
#TDKYapay zekâ destekli sohbet bot'ları ve arama motorları, insanın aklını başından alan yetenekleriyle günden güne popülerleşiyor. Her soruya çok büyük bir "özgüvenle" gerçekçi ve inandırıcı yanıtlar verebilen bu yazılımlar, gerektiğinde var olmayan kanıtları yaratıp ortaya koyabilecek kadar becerikli. Geçen hafta yaşanan bir olay ise teknoloji dostlarına bile "Ne olacak bu işin sonu?" diye sorduracak kadar ürkütücü... İşte yaşananlar...
#Yapay Zeka"Lassie bize bir şey anlatmaya çalışıyor" cümlesi bir nesil için çok şey ifade ediyor. Peki tüm köpekler ve hatta kediler tıpkı Lassie gibi çok şey anlatabilseler nasıl olurdu? Son dönemde oldukça popüler olan köpek butonları, bu ihtimali gerçek kılmayı vadediyor. Bu ne kadar mümkün? Bilim insanları bu işe ne diyor?
#Köpekİnsanları birbirleriyle tanıştırmaya ve sevgili olmalarına yardımcı olan çevrimiçi arkadaşlık siteleri bazı insanların vazgeçilmezi. Bazıları ise bu şekilde yaşanan ilişkilere oldukça mesafeli. Ama bu siteler aracılığıyla başlayan ve kalpleri ısıtan pek çok hikâye de var. Bir Sorudan Fazlası'nda bu kez çağımızın en popüler tartışmalarından birini masaya yatırdık.
#İlişkiDüzce'nin Gölyaka ilçesinde meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki depremin ardından bir çok kişinin bugün internette en çok aradığı konular arasında yer aldı. e-Devlet üzerinden evinin altından fay hattı geçip geçmediğini sorgulamak isteyen vatandaşlar, bu işlemin nasıl yapıldığını merak etti. İşte AFAD ve E-Devlet fay hattı sorgulama detayları
#Fay Hattı Sorgulama EkranıHiç düşündünüz mü neden bazı insanlar hayaletleri, yaratıkları ve tüyler ürperten cinayetleri konu olan korku filmlerini anlam veremediğimiz bir şekilde tutkuyla izler ve bundan zevk alır? Biz merak ettik ve hem konunun uzmanları ile hem de bu korkusuzlarla konuştuk.
#Korku FilmiZonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, vatandaşın, AFAD'ın yayımladığı 'Türkiye Deprem Tehlike Haritası'nı inceleyerek, bölgelerindeki deprem zemin büyütme değerlerini görebileceklerini belirtip, verilere göre binalarını inceletmelerini tavsiye etti. Kutoğlu, "Bu haritada deprem zemin büyütme değeri 0.5g'nin üzerindeyse sarsıntı, binalarda hasar vermeye başlıyor. Kendi seçtiğiniz bölge 0.5g'nin üzerindeyse binanızın depreme ne kadar dayanıklı olduğunu inceletmenizde fayda var" dedi.
#Prof. Dr. Şenol Hakan KutoğluZonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, vatandaşın, AFAD'ın yayımladığı 'Türkiye Deprem Tehlike Haritası'nı inceleyerek, bölgelerindeki deprem zemin büyütme değerlerini görebileceklerini belirtip, verilere göre binalarını inceletmelerini tavsiye etti. Kutoğlu, "Bu haritada deprem zemin büyütme değeri 0.5g'nin üzerindeyse sarsıntı, binalarda hasar vermeye başlıyor. Kendi seçtiğiniz bölge 0.5g'nin üzerindeyse binanızın depreme ne kadar dayanıklı olduğunu inceletmenizde fayda var" dedi.
#Deprem HaritasıSon dönemde korsan yayın yapan site ve uygulamaların sayısı bir hayli arttı. Futbol müsabakaları, dizi ve filmler ücretsiz bir şekilde kullanıcılara sunuluyor. Fakat yeni bir araştırma kaçak yayın yapan sitelerin kötü amaçlı yazımlarla dolu olduğunu ortaya çıkardı. Peki kullanıcıları bekleyen tehlikeler neler?
#Korsan YayınBeypazarı’naki Karasu Mesire Alanı’na, ailesiyle pikniğe giden Birsen Acar’ın(13) serinlemek için girdiği gölette boğulması, gözleri bir kez daha Ankara’daki baraj, göl, gölet, akarsulara çevirdi. Kentteki tüm akarsuların yüzme veya serinleme için uygun olmadığına dikkat çeken ABB İtfaiye Daire Başkanı Salih Kurumlu, “Çocuklarınızın suya girmesine kesinlikle izin vermeyin” diyerek aileleri uyardı.
#Murat YILMAZFacebook, Instagram, Twitter, Snapchat, TikTok... 7’den 70’e hepimiz her gün, günün belli bir bölümünü bu sosyal medya uygulamalarında geçiriyoruz. Gündemi, trendleri, yakınlarımızı, ünlü isimleri bu mecralar aracılığıyla takip ediyoruz. Bu uygulamalar sayesinde yeni şeyler öğreniyor, eğleniyoruz. Öte yandan kimi uzmanlar ‘fazla’ sosyal medyanın çocuklar ve gençler üzerinde olumsuz etkileri olduğundan söz ediyor. Twitter’da olan biteni kaçırmak istemediğinden uyumayan ya da TikTok’ta gördüğü cilde zararlı bakım önerilerini uygulayan gençlere sıkça rastlıyoruz. Bunların nedeni ne? Önlemenin yolu var mı? Uzmanlara sorduk, önerilerini aldık.
#Sosyal MedyaGoogle Play Store’daki farklı uygulamalar üzerinden yayılan tehlike, cihazları tehdit etmeye başladı. Daha önce 20 bankayı taklit ederek saldırı gerçekleştiren siber korsanlar şimdi de kullanıcıları hedef alıyor. Peki kullanıcıları hangi tehlikeler bekliyor? Uzmanlar hurriyet.com.tr’ye anlattı.
#TeknolojiTwitter, Facebook, Tiktok... Cep telefonu, akıllı saat, tablet... Her geçen gün daha fazla vakit geçirdiğimiz sosyal medya platformları ve teknolojik araçlar, adına 'dijital çağ hastalıkları' denilen bir sürü rahatsızlığı da ortaya çıkardı. İşte “Bundan 30 yıl önce obezite bir hastalık dediğimizde 'yiyen insansan zarar gelmez' diye karşı çıkılıyordu. Bugün ise Hikikomori, WhatsAppitis dediğimizde uzaydan gelmişiz gibi bakıyorlar ama durum ciddi" diyen uzmanların ışığında yeni çağın hastalıkları ve uzmanlardan önemli uyarılar...
#Dijital HastalıklarTüm Eczacı İşverenler Sendikası Başkanı Nurten Saydan, ambalajı açılmış, az kullanılmış ikinci el ilaç satışı yapılmasının yanı sıra şimdi de karekodlu ve reçeteli satılması gereken ilaçların yasal olmayan şekilde internette satılmaya başlandığını söyledi. Saydan, “İnternet üzerinden satılan ilaçlar halk sağlığına ciddi bir tehdit oluşturuyor” şeklinde konuştu.
#İlaçKendilerini, 200 bin müşterisi olan Londra merkezli bir yatırım firmasının Türkiye temsilcileri olarak tanıtan bir grup, onlarca kişiyi dolandırmakla suçlanıyor. Israrlı gelen telefonlar sonrası gruba 800 bin lirasını kaptırdığını iddia eden mühendis H. S.. hesabındaki paranın 30 saniye içinde yok olduğu ileri sürdü. H.S. savcılığa suç duyurusunda bulundu. H.S.’nin para yatırdığı grubun merkezinin de Londra’da değil Silivri’de olduğu kaydedildi.
#DolandırıcılıkParis’te düzenlenen OECD Çevre Bakanları Toplantısı’na katılan Bakan Murat Kurum, “İklim değişikliğiyle mücadele çalışmalarında doğru ve gerçekçi bir hedef için yakında İklim Kanunu’nu çıkaracağız. Bu kanunda iklim değişikliğiyle mücadelede bütün sektörlere yönelik hükümler yer alacak” şeklinde konuştu.
#Murat Kurum