Elçiler için yol haritası
Güncelleme Tarihi:
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 10 Batılı büyükelçinin istenmeyen adam (persona non grata) ilan edilmesi için Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na talimat verdiğini söylemesinden sonra gözler bugünkü Kabine toplantısına çevrildi. Büyükelçiliklere henüz bir bildirim gitmedi.
BEŞTEPE’de bugün toplanacak Cumhurbaşkanlığı Kabine toplantısında gözler, Güney Kore’ye yaptığı ziyareti tamamlayıp Türkiye’ye geri dönen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun üzerinde olacak. Erdoğan’ın daha Afrika gezisi sırasında Çavuşoğlu’na istenmeyen adam talimatını verdiği ancak Çavuşoğlu’nun “Daha sakin ve soğukkanlı olmakta fayda var” görüşünü benimsediği iddia ediliyor.
ARKA KAPI DİPLOMASİSİ
Dışişleri’nden konuyla ilgili şu ana kadar yapılan tek değerlendirme, önceki akşam sosyal medyada dolaşan Hollanda Büyükelçisi’nin Ankara’dan gönderildiğine dair iddiaların doğru olmadığına dair perde arkası bilgi paylaşmak oldu. Dışişleri Bakanlığı ile söz konusu büyükelçilikler arasında arka kapı diplomasisinin yürütüldüğü de ortaya atılan iddialar arasında. Erdoğan’ın açıklamasından sonra Ankara’daki 10 büyükelçinin kendi aralarında görüşmeler yaptığı da biliniyor.
MİSİLLEME ENDİŞESİ
Türkiye’nin, “Osman Kavala” bırakılsın açıklaması yapan Almanya, ABD, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda büyükelçilerini istenmeyen adam ilan etmesi durumunda, bu ülkelerden anında misilleme geleceği vurgulanıyor. ABD büyükelçisinin de gönderilecekler arasında yer almasının, son dönemde pamuk ipliğine bağlı Türkiye-ABD ilişkilerine çok büyük darbe vuracağı değerlendiriliyor. Emekli bir büyükelçinin, “Ankara-Washington hattının kopması kimseye fayda sağlamaz” sözleri dikkat çekici.
‘SON UYARI’ FORMÜLÜ
Ankara’daki iyimser bakışa göre, bugün yapılacak Kabine toplantısında soruna “Eskişehir’deki açıklama, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın büyükelçilere yönelik son uyarısıydı. Bir daha olursa, istenmeyen adam süreci hemen başlar” şeklinde bir çözüm bulunacak.
SÜREÇ BAŞLAYABİLİR
Ancak başkentte istenmeyen adam sürecinin başlatılabileceğini düşünenler de var. Bu durumda büyükelçilerin Dışişleri’ne topluca mı, yoksa tek tek çağrılarak mı kendilerinden ülkeyi terk etmelerinin (genelde 48 saat) isteneceği hem Dışişleri’nin hem de söz konusu büyükelçiliklerin yapacakları bilgilendirmeden belli olacak.
8 YIL ÖNCE YAPILDI
Hatırlatmakta fayda var, Türkiye son olarak 8 yıl önce Mısır’ın o zamanki Ankara Büyükelçisi Abderahman Salaheldin’i istenmeyen adam ilan etmişti. Ankara’nın bu tepkisi Sisi yönetiminin o zamanki Kahire Büyükelçisi Hüseyin Avni Botsalı’yı istenmeyen adam ilan etmesi üzerine gelmişti.
DÜNYADA YANKILANDI
CUMHURBAŞKANI Tayyip Erdoğan’ın, yaptıkları Osman Kavala açıklaması nedeniyle 10 büyükelçinin “istenmeyen kişi” ilan edilmesi talimatı uluslararası basında geniş yankı buldu.
Amerikan AP haber ajansı, 10 kişi arasında ABD Büyükelçisi’nin de olduğuna dikkat çektiği haberinde, 2019’da atanan mevcut Büyükelçi David Satterfield’in görevinin sona yaklaştığını, yerine geçecek olan Jeff Flake’in adaylığının Senato Dış İlişkiler Komitesi’nde onaylandığını hatırlattı. Haberde, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, “Durumdan haberdarız, Türk Dışişleri Bakanlığı’nın konuyu netleştirmesini bekliyoruz” açıklamasına da yer verildi.
Amerikan New York Times gazetesi gelişmeyi, “Sayın Erdoğan’ın, ülkesinin zor durumdaki ekonomisine dair kaygılarından kaynaklanan kısa yumuşamasının ardından Batı ile soğuk ilişkilere dönüş” yorumuyla aktardı.
Alman kamu yayıncısı Deutsche Welle, Alman hükümetinin durumu diğer 9 ülke ile müzakere ettiğini duyurdu.
İngiliz kamu yayıncısı BBC, Erdoğan’ın hedefindeki ülkelerin Türkiye’nin en büyük ticari partnerleri olduğunu hatırlattığı haberinde, “Bu çok cesur bir hareket. Muhtemelen iç politikaya yönelik bir güç gösterisi” dedi.
AP RAPORTÖRÜ: HATIRLATMA
AVRUPA Parlamentosu Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor, “Kavala’nın serbest bırakılmasını talep eden yok. Onlar (büyükelçiler), sadece Türkiye’nin yargı yetkisini gönüllü olarak kabul ettiği AİHM kararlarını hatırlattı” diye tweet attı.