Sonbaharda Karadeniz bambaşka bir güzelliğe kavuşuyor. Bölge ile özdeşleşen yeşilin binbir tonu yerini sarı, turuncu, kırmızı ve kahverengiye bıraktığında ortaya adeta bir görsel şölen çıkıyor. Bu renk cümbüşüne güz mevsiminin yağmuru da en tatlı haliyle eşlik ediyor.
Böylesi bir sonbahar tablosu içinde; Doğu Karadeniz’in gölleri ve şelalelerinde, Orta Karadeniz'in eski sokakları ve kanyonlarında ya da Batı Karadeniz’in tabiat parkları, köyleri ve kasabalarında yola çıkmanın tam zamanı…
Peki listeye nereleri eklemeli?
Bu soruyu gezgin ve seyahat yazarları Nurgül Büyükkalay, Bahar Gündoğdu, Özlem Köseoğlu, Didem Mutçalıoğlu ve Erdoğan Gümüş’e sordum. Bolu'dan başlayıp Artvin'e kadar uzanan coğrafyada 10 noktayı önerdiler.
Doğa harikası: Yedigöller Milli Parkı / BOLU
Büyükşehirlerin keşmekeşinden kaçmak isteyenler için tam bir doğa harikası olan Yedigöller, sonbaharda muhteşem manzarasıyla ziyaretçilerini bekliyor.
“Yedigöller, yılın 365 günü olağanüstü bir güzellik sergiliyor. Sonbaharda renk cümbüşünün yaşandığı en güzel aylar ise Ekim ve Kasım…” diyen Erdoğan Gümüş, “Milli parkta 1500 metrede sıralanmış irili ufaklı 7 göl bulunuyor. Bu göller aralarında 100 metre yükselti farkı bulunan iki plato üzerinde yer alıyor” dedi.
YedigöllerMilli parkın sessiz ve sakin ortamı, doğa yürüyüşü yapmaya elverişli arazi yapısı, şelaleleri ve piknik alanlarıyla huzur verici bir yer olduğunun altını çizen Gümüş, “Milli park içerisindeki
Kapankaya Manzara Seyir Yeri’ne çıkarak gölleri ve manzarayı seyredebilirsiniz. Alan içindeki
geyik üretme istasyonu, anıt ağaç, dilek çeşmesi, gülen kayalar ise ziyaret edebileceğiniz yerlerden bazıları” ifadelerini kullandı.
Milli park bünyesinde Büyükgöl, Seringöl, Deringöl, Nazlıgöl, Küçükgöl, İncegöl ve Sazlıgöl olarak 7 göl bulunuyor.Avrupa’nın en değerli 100 ormanından biri: Yenice Ormanları / KARABÜKYenice, Türkiye’nin en büyük blok ormanlarına sahip. Hatta Avrupa’nın biyolojik çeşitlilik açısından en değerli ve korunması gereken 100 ormanından biri olarak gösteriliyor. Alan içinde 5 kamp alanı ile 15 yürüyüş ve 7 bisiklet rotası bulunuyor.
Erdoğan Gümüş, “İster Ankara’dan, isterseniz İstanbul’dan yola çıkın, Gerede’den itibaren yollar kesişiyor. Mengen-Devrek üzerinden Yenice’ye doğru yol aldığınızda renklerin değiştiğini, çok daha farklı bir iklime sahip bölgeye girdiğinizi ve Karadeniz’in sıcak atmosferinin sizi sarıp sarmaladığını hissedeceksiniz” dedi. Gümüş, şu önerilerin altını çizdi:
“Yenice Ormanları içindeki yürüyüş yolları 396 kilometreye kadar ulaşıyor. Bu rotaların 210 kilometresinin kırmızı-beyaz boya ile işaretlenmiş olması yürüyüş severler için avantaj. 'Yenice Evi' olarak da bilinen Şeker Kanyonu piknik alanında parkurları gösteren bir tabela bulunuyor. Burada parkurları inceleyip ister günübirlik isterseniz de kamplı yürüyüş yapabilirsiniz. Bu arada Yenice’nin yanı başında bulunan Ihlamur Teras’a da uğramayı ihmal etmeyin…”
Yenice Ormanları / Fotoğraf: İHAEn iyi korunan kentler arasında: Safranbolu / KARABÜKUNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Safranbolu, ‘En iyi korunan kentler’ arasında gösteriliyor. Kent dokusunun bozulmamış hali ve konakların birbirine yakın çatı örtüleri sonbaharda iç ısıtan bir görüntü sunuyor.
Safranbolu’da gezilecek ilk adresin Hıdırlık Tepesi olduğunu söyleyen Erdoğan Gümüş, “Burası kenti izleyeceğiniz harika bir tepe… Güzel Safranbolu evlerinin fotoğraflarını çekebilirsiniz. Daha sonra Yemeniciler Arastası’nda dolaşıp sevdiklerinize hediye alabilirsiniz. Kent Tarihi Müzesi, Cinci Hanı ve Cinci Hamamı, Saat Kulesi ise kent merkezinde gezilebilecek yerlerden bazıları...” dedi.
SafranboluSonbahar yürüyüşü: Horma Kanyonu / KASTAMONU
Kastamonu’nun Pınarbaşı ilçesinde bulunan Horma Kanyonu, ilçe merkezine 3 kilometre uzaklıkta yer alıyor. Sahip olduğu doğal zenginlikleriyle Batı Karadeniz’in görülmesi gereken yerlerinden biri olan kanyon, son yıllarda Pınarbaşı'ndaki turizmi büyük ölçüde canlandırdı.
Bunun oluşmasında yapılan yeni düzenlemeler ve yürüyüş platformlarının etkisi oldukça büyük. Bu yenilemelerle teknik bir kanyon olan Horma, baştan sona yürüyerek gezilebilen bir yer halini aldı.
Horma Kanyonu“Horma Kanyonu, sonbaharda yürüdüğünüz en zevkli rotalardan biri olacak” diyen Bahar Gündoğdu,
“Pınarbaşı tarafından başlayıp 3 kilometrelik bir yürüyüşle kanyonun bitiş noktası olan Ilıca Şelalesi’ne gidiliyor. Burada doğanın ve suyun gücüne şahitlik edeceksiniz. Çevrede kamp yapacak çok güzel yerler bulunuyor. Fakat sonbahar kampı biraz deneyim ister. Eğer çok tecrübeli değilseniz, konaklamak için bungalov evleri tercih edebilirsiniz” dedi.
Ilıca Şelalesiİrili ufaklı 28 şelale: Erfelek Tatlıca Şelaleleri / SİNOPÜlkemizin kuzey ucunda yer alan Sinop, yıllardır Türkiye’nin en mutlu kentleri arasında başı çekiyor. Şehrin neşeli insanlarını tanıdıkça bunun tesadüf olmadığını hemen anlıyorsunuz. Sinop'un doğasının, tarihinin, denizinin ve tertemiz havasının da bunda payı oldukça yüksek.
Nurgül Büyükkalay, “Sinop’un görülmeye değer çok sayıda yeri var. En popüleri olan Erfelek Tatlıca Şelaleleri, irili ufaklı 28 şelaleden oluşuyor.
En büyük şelalenin yanından başlayan patika yolda yürüdükçe diğer şelaleler çıkıyor karşınıza. Bir noktadan sonra yol zorlaşmaya başlıyor. Doğa yürüyüşü ve doğa fotoğrafçılığını seviyorsanız burası mutlaka listenizde olmalı. Şelalelerin olduğu yerde piknik yapılabilen büyük bir mesire alanı da bulunuyor. Sonbahar için keyifli bir adres…” dedi.
Gezilecek diğer yerlerle ilgili de öneriler paylaşan Büyükkalay, “Sinop’ta kaçırılmaması gereken bir diğer nokta Hamsilos Koyu. Burası Kuzey Avrupa ülkelerinde görülen fiyort oluşumunun ülkemizdeki tek örneği. Hamsilos Koyu birinci derece sit alanı ilan edilerek koruma altına alındı. Türkiye’nin en kuzey noktası İnceburun, kale surlarının arasında yer alan Sinop Tarihi Cezaevi, piknik ve yürüyüş yapabileceğiniz Ayancık Akgöl Tabiat Parkı da gezilecek yerlerden bazıları...” ifadelerini kullandı.
Erfelek ŞelaleleriUluslararası Turizm Bölgesi: Şahinkaya Kanyonu / SAMSUNKanyon, 2015’te Tabiat Parkı ilan edilerek turizme açıldı. Şehir merkezine 127, Vezirköprü ilçesine ise 18 kilometre uzaklıkta yer alıyor. Heybetli kayaların arasında baraj gölü üzerinde 2,5 kilometre boyunca uzanıyor. Bölgeyi besleyen Kızılırmak Nehri’nin en dar ve en uzun geçidi olarak da biliniyor.
“Sarp kayaların arasından akan Kızılırmak’ın turkuaza dönüşen rengi büyüleyici bir görüntü veriyor” diyen Nurgül Büyükkalay,
“Birçok doğal güzellik sunan kanyonu gezmenin en güzel yollarından biri tekne turu… Dik yamaçların arasından geçmek çok heyecanlı" dedi.
‘Uluslararası Turizm Bölgesi’ unvanına sahip olan bölgede su altı dalış, yamaç paraşütü, trekking, dağcılık, tırmanma, balıkçılık ve kano gibi aktivitelerin yapıldığına dikkat çeken Büyükkalay,
"Samsun’a gelmişken Bafra pidesi, şehrin meşhur döneri, Karadeniz yemek kültürünün parçası olan hamsili ekmek ve mısır ekmeği yemeden sakın dönmeyin” önerisinde bulundu.
Şahinkaya KanyonuTürkiye’nin en fotojenik göllerinden biri: Ulugöl / ORDU Gölköy’de Ulugöl Tabiat Parkı içinde yer alan Ulugöl, Çambaşı Yaylası’nda, 1200 metre rakımda yer alıyor ve Türkiye’nin en fotojenik göllerinden biri olarak biliniyor.
“Ordu’nun en büyük göllerinden olmasına rağmen aslında küçük bir göl. Küçük olması onu çok daha güzel yapıyor” diyen Didem Mutçalıoğlu, “Hele bir de çevresini çepeçevre saran kayın, kızılağaç, gürgen, akçaağaç gibi yapraklı ağaçlar sonbahar renklerine bürününce, ortaya harika bir manzara çıkıyor” dedi.
Mutçalıoğlu,
“Gölün çevresinde yürüyüş yapıp doğanın tadını çıkarabilirsiniz. Gölün yanı başında bir şeyler yiyip içebileceğiniz bir tesis de bulunuyor. Bu arada bakmayın Ordu’da olmasına, Ordu merkeze arabayla iki saat uzaklıkta… Ama kesinlikle bu yolu gelip görmeye değer. Zaten yol da size muhteşem manzaralar sunuyor” ifadelerini kullandı.
Kale ve yaylalarıyla ünlü: Tirebolu / GİRESUN
Doğu Karadeniz kıyısında yer alan Giresun’un ilçelerinden biri olan Tirebolu, birçok kale ve yaylaya ev sahipliği yapıyor.
“Rüya gibi bir manzaraya sahip olan Tirebolu, Karadeniz’de mutlaka gezilmesi gereken bir yer” diyen Özlem Köseoğlu, “Tam bir Karadeniz sahil kasabası havasına sahip olan yörede yetiştirilen fındık, dünyanın en kaliteli fındık çeşitlerinden biri olarak biliniyor. Osmanlı dönemine kadar uzanan Tirebolu Kalesi ile Bedrama Kalesi Tirebolu’da görülmesi gereken yerlerin başında geliyor. Sonbaharla birlikle görsel şölene dönüşen Yaşmaklı Ağaçbaşı Yaylası ile Böğürtlenbükü Yaylası ise harika fotoğraflar sunuyor” dedi.
TireboluTirebolu’nun damak çatlatan lezzetlerine de değinen Köseoğlu,
“Karadeniz’in meşhur mısır ekmeği, turşu kavurması, tadı damağınızda kalacak hamsi böreği, fasulye turşusu kavurması, ısırgan otu yemeği, muhteşem Tirebolu usulü hazırlanan pide çeşitleri ve pancar (karalahana) diblesi mutlaka tatmanız lezzetler” dedi.
Mısır ekmeğiFotoğraf tutkunlarının adresi: Deliklikaya Şelalesi / ARTVİNMurgul ilçe sınırında Başköy köyünde yer alan Deliklikaya Şelalesi, kayanın içinden akan su ile oluşmuş… Çevre düzenlemesinin tamamlanmasıyla turizme kazandırılan şelale, sonbaharda fotoğraf tutkunları ve doğa severlerin ilgisini çekiyor.
Deliklikaya ŞelalesiBahar Gündoğdu, “Deliklikaya, tortul kayaç üzerindeki 7 metre yükseklikten kireç ve kil taşının suyu zamanla aşındırmasıyla, 4 metre çapındaki doğal bir delikten aşağıya düşüyor. Adeta masal kitaplarından fırlamış gibi… Harika fotoğraflar çekeceğinizi garanti ederim.
Herhangi bir giriş ücreti bulunmayan şelalenin mesire alanında kullanımınıza açık masalar bulunuyor. Burada ailece zaman geçirip, sonbaharın tadını çıkarabilirsiniz” dedi.
Dört metre çapındaki doğal bir delikten aşağıya düşen sular, adeta masal kitaplarından fırlamış gibi bir görüntü ortaya çıkarıyorSonbaharda bir başka güzel: Borçka / ARTVİN
Artvin’e bağlı bir ilçe olan Borçka, konumu itibariyle Hopa ile Artvin arasında yer alıyor. Şehir merkezine yaklaşık 30 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Toplamda 36 köyü bulunan ilçe, son yıllarda her mevsim turist alan bir yer haline geldi. Bu popülerliğin oluşmasında Maçahel Vadisi ve Karagöl’ün payı oldukça büyük.
KaragölÖzlem Köseoğlu, “Borçka deyince, doğa harikası bir yer aklıma geliyor. Özellikle Borçka Karagöl Tabiat Parkı, sonbaharda öyle güzel oluyor ki hayran olmamak elde değil. İlçede gezilecek pek çok yer bulunuyor. Karçal Dağları’nın tepesinde yaz mevsiminde bile kar alan
Yıldız Gölü, el değmemiş
Maçahel Bölgesi, doğa harikası
Maral Şelalesi ve romatizmaya iyi gelen
Otingo Kaplıcası bunlardan sadece birkaçı” dedi.
Karalahana sarmasıTürk ve Gürcü lezzetlerinin ön plana çıktığı Borçka’da, tadılması gereken birbirinden özel yemekler olduğunun altını çizen Köseoğlu,
“Karalahana sarması, tereyağında alabalık ve benekli balığı yemeden sakın dönmeyin” ifadelerini kullandı.
Fotoğraflar: iStock