Evlendikten sonra babanın aldığı ev kadının

"Ben bir şirkette muhasebe servisinde çalışıyorum. Kendi maaşım var. Eşimle mal rejimi sözleşmesi yapmadık. Evlendikten sonra kredi çekerek, yazlık aldık, eşimin üzerine tapulu. Babam da bana evlendikten sonra bana Çankaya’da bir ev aldı. Ev benim üzerime ve şu anda kirada. Bu eve eşim de ortak mı. Düğünde kendi ailem bana çok sayıda altın ve mücevher taktı. Bunlar bana ait mi sayılır. Kişisel mallarımızla, ortak mallarımız hangileri acaba?"

"Aile konutu şerhi"

Melda Hanım’ın, bu sorularını da ben de Yargıtay yetkilileriyle konuşup araştırdım. Bakın yanıtları şöyle:

Medeni Kanun’un yeni hükümlerinden yararlanıp, Bahçelievlerde oturduğunuz eve "aile konutu" şerhini tapu dairesinde düşürmeniz mümkün. Tapu dairesi bu şerhi koymak zorunda. Tapu dairesine, evliliği kanıtlayan belge ve yerleşim belgesi verilmesi bunun için yeterli oluyor.

Bu şerhi koyduğunuz zaman kocanızın sizin izniniz olmadan evi satması, devretmesi ya da ipotek yaptırması mümkün değil. Ev kiralıksa, kira sözleşmesini feshetmesi de mümkün değil. Türkiye’deki tapu kayıtlarının yüzde 90’ı kocalar üzerine olduğu için kanun koyucu kadınların sokakta kalmaması için böyle bir tedbire başvurmuş durumda. Aile konutunu düzenleyen Medeni Kanun’un 194. maddesi de bakın şöyle:

"Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulumadıkça aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzekrindeki haklarını sınırlayamaz. Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş hakimin müdahesini isteyebilir. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini isteyebilir"

Bu konuda son bir not. Karavan, yat, yazlık ev, yayla evi, devre mülk, dağ evi, göl evi, otel odası "aile konutu" sayılamıyor. O nedenle de buralara şerh düşürmek mümkün değil.

Kişisel mal kapsamında

Yeni Medeni Kanun’a göre, evlendikten sonra maaş karşılığı almadığınız bir mülk örneğin babanızın size aldığı ev "kişisel mal" ve size ait. Eşiniz hak iddia edemez. Ama evi kiraya verdiyseniz, kira gelirine kocanız da ortak oluyor.

Medeni Kanun’un yürürlüğe girdiği 2002 tarihinden sonra bir mal rejimi seçmeyen çiftlerin yasal mal rejimi, "edinilmiş mallara katılma rejimi" olarak belirlenmiş durumda. Bu rejimde çiftler evlilikleri süresince edindikleri mallara ortaklar. Ancak, maaş gibi bir gelirle almadıkları, karşılığını ödemedikleri örneğin babanızın size aldığı ev gibi bir mülke ise ortak olamıyorlar. O ev sizin kişisel malınız olarak kalıyor.

Yazlığa siz de ortaksınız

Yazlığınıza gelince, yazlık siz evlendikten sonra kredi ile alınmış. Eşinizin üzerine de kayıtlı olsa bile yazlık, evlilik süresi içinde "edinilmiş mal" ve siz de ortaksınız. Medeni Kanun’a göre, düğünde kadına takılan takılar kadının. Düğün takıları, eşin bağışı olarak değerlendiriliyor. Düğün takılarınız sizin. Kullandığınız eşyalar örneğin 3 bin dolar bile olsa işiniz nedeniyle kişisel kullanımınızdaki laptop, eteğiniz, çantanız da size ait.

Traş makinası da erkeğin

Yargıtay niteliği gereği erkek ve kadına ait eşyaları "kişisel mal" sayıyor. Bu konudaki bir örnek karar da bakın şöyle:

"Dosyada yazılan kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin n takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.

Niteliği gereği davalı erkeğe ait olması gereken bir adet fişli traş makinası, 1 takım erkek elbisesi, 1 çift erkek ayakkabısı yönünden davanın reddi gerekirken, bu eşyalar yönünden de davanın kabulü ve yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir"

Kişisel mallar

Medeni Kanun’un 220. maddesi "karşılıksız elde edilen" veya "miras yoluyla" geçen malları "kişisel mal" olarak nitelendiriyor. 220. maddeye göre kişisel mallarınız ise bakın şöyle

Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya. (eşlerin giysileri, saati, spor aletleri, ziynet eşyaları)

Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri (Evlilik öncesi edinilen mallar, mirasla geçen mallar, kadının ya da kocanın ailesinin aldığı ev, yazlık gibi (karşılıksız elde edilen) mülkler)

Manevi tazminat alacakları (Eşin hakarete uğraması, dayak yemesi sonucu alacağı tazminat)

Kişisel mal yerine geçen değerler (Sigorta tazminatı, kamulaştırma karşılığı ödenen meblağ)