Ercan Kumcu: Gelirler politikası

Ercan KUMCU

Gelirler politikasının ne olduğu ülkemizde fazla bilinmez. Çünkü, ülkemizde bilinçli bir gelirler politikası hiç izlenmemiştir. O nedenle de, bu terimin genellikle Maliye Bakanlığı'nın vergi gelirleri politikası için kullanıldığı sanılır.

1990'lı yılların başlarında ülkemizde ciddi bir gelirler politikasının başlatılması konusunda Merkez Bankası'nda bir akım başlatılmıştı. Bu konu bankanın yıllık raporunda da yer almıştı. Bazı idare meclisi üyelerinin ısrarlarıyla ülkenin bir gelirler politikasına ihtiyacı olduğu başkanın genel kurul açılış konuşmasında da vurgulanmıştı.

DOKUZ YIL ÖNCE

Hükümet dahil, hiç kimse Merkez Bankası'nın ne demek istediğini anlamamıştı. Maliye Bakanlığı eleştiriye zaman kaybetmeden cevap vermiş ve bakanlıklarının gayet güzel bir vergi gelirleri politikası olduğunu vurgulayarak yeni bir vergi politikasına ihtiyacımız olmadığını belirtmişti.

Aradan dokuz yıl geçti. Konunun ülkemizde artık daha iyi bilindiği konusunda ciddi kaygılarım var. Bilsek, 2000 yılı programının ayrılmaz bir parçası olarak gelirler politikasının ana hatlarını da kamuoyu önüne koyardık diye düşünüyorum. Çünkü, 2000 yılı programı tutarlı bir gelirler politikasıyla tamamlanmadığı zaman eksik kalmaktadır.

Gelirler politikası, ekonomideki çeşitli gelir kalemlerinin ekonominin genel hedefleri doğrultusunda birbiri ile uyumlu bir biçimde oluşması yönünde atılan adımlardır. Örneğin, gelirler politikası sayesinde fiyat istikrarı korunabilir ya da fiyat istikrarı yakalanabilir.

Enflasyonun tek haneli rakamlara inmesini hedef alan bir ekonomi ücretlerin, kiraların ve tarım gelirlerinin iki katına çıkmasına izin veremez. Faizlerin daha da yükselmesini körükleyecek borçlanma politikaları uygulayamaz. Bütün bunları yaparsa, enflasyon da tek haneli rakamlara inmez.

Şu sıralarda özel sektörün kafası karışmış vaziyettedir. 1999 yılının ikinci yarısında enflasyon yaklaşık yüzde 30 olacaktır. 2000 yılının ilk yarısında ise enflasyonun yüzde 15'ten fazla olmaması hedeflenmektedir. Bu durumda gelecek yılın ilk yarısı için ne maaş artışı yapılacaktır?

Bu yılın başında, seçim öncesi olması dolayısıyla devlet kamu işçilerine toplusözleşmeler yoluyla bol keseden ücret artışları yapmışlardır. Doğal olarak aynı bonkörlüğü, çalışan kesim şimdi özel sektörden beklemektedir. Konulan hedefler çerçevesinde bu bonkörlüğü özel sektör kaldırabilecek midir?

DOKUZ YIL SONRA

İşte, bu aşamada, devlet oluşturacağı gelirler politikasıyla devreye girmek zorundadır. Ekonomik ve Sosyal Konsey ve buna benzer mekanizmalar yoluyla gelirler politikasının içeriğini toplumun bütün kesimlerine anlatmak durumundadır.

Gelirler politikası, kira artışlarında yapılmak istendiği gibi, kanun çıkararak olmaz. Gelirler politikası, devlet için uyulması gereken bir kurallar manzumesi, devlet dışı kesim içinse bir ikna mekanizması olmalıdır. İkna etmek için de, 2000 yılı istikrar programının bir patronu olması gerekmektedir.