9 şehirde pandemiyle birlikte talep yağdı... Vergisi yok, arsası yok!
Güncelleme Tarihi:
Tiny House'ların popülerliği son yıllarda artış gösterirken, pandemiyle en çok tercih edilen yaşam alanları arasına girdi. İstanbul’un birçok yerinde Tiny House alanları tercih edilirken, bunlara Ankara, Sakarya, Kocaeli, Balıkesir, Bursa, İzmir, Çanakkale ve Muğla da eklendi. Arsa alımının şart olmadığı Tiny House'ların önemli bir özelliği de vergisiz olması.
Tiny House'lara ilgi çok olmasına karşın pandemiyle birlikte izole yaşamın getirdiği şartlar doğrultusunda her geçen gün artarak devam ediyor. Özellikle büyükşehirlerden uzaklaşmak isteyenlerin tercih ettiği Tiny House'lar, emlak vergisine de tabi olmadıklarından kimi zaman tercih sebebi olabiliyor.
Tiny House'lar ülkemizde özellikle belli bölgelerde talep görüyor. Uzmanlar Tiny House'ların yasal şartlarını, arsa koşullarını ve talep gören yerleri Hurriyet.com.tr'ye özel yanıtladı.
Hürriyet.com.trTİNY HOUSE’LARA, KARAVANLARA VE HOBİ BAHÇELERİNE YOĞUN İLGİ
Denge Değerleme Y.K. Başkan Yardımcısı Ahmet Arslan Tiny House'ların özellikle tercih edilmesinin son 5 yıla dayandığını ve pandemi sürecinin de etkiliği olduğunu bildirirken, "Büyük şehirlerde, yüksek nüfus yoğunluğuna sahip yerleşim yerlerinde şehir yaşantısının getirdiği stres, doğadan ve topraktan uzaklaşma hali, bahçeli evlerde yaşama olanağının kısıtlılığı ve pandemi sürecinde evden çıkamamanın getirdiği psikoloji gibi etkenlerin sonucu olarak Tiny House’lara, karavanlara ve hobi bahçelerine yönelik yoğun bir talep olduğu görülüyor. Öte yandan, gerek konut fiyatlarında görülen genel artış gerekse müstakil ve yazlık tipteki konutlarda pandemi ile beraber gerçekleşen yüksek değer artışları da müstakil bahçeli bir ev sahibi olmak isteyen ancak maddi imkanları buna elverişli olmayan yatırımcıyı Tiny House konseptine yöneltiyor" açıklamasında bulundu.
Ülkemizde özellikle doğada yaşam hedeflerine yönelik Tiny House'ların tercih edildiğini belirten Arslan, "Bu evlerin diğer bir özelliği de aynı zamanda çevre dostu ve sürdürülebilir bir yaşam olanağı sağlaması. Tiny House’larda son dönemde güneş enerjisi sistemleri, fotovoltaik panellerle elektrik üretimi ve yağmur suyunun kazanılarak kullanıma kazandırılmasına yönelik çözümlerin git gide arttığı biliniyor" dedi.
ULAŞIM VE ALTYAPIYA DİKKAT!
Doğru arsa seçiminde dikkat edilmesi gerekenleri sıralayan Arslan, öncelikle Tiny House'ların kendi aralarındaki farklılıklara değindi: "Tiny House’lar kendi içerisinde konteyner tipi evler, prefabrik yapılar, ağaç evler, kulübeler, gezici ev olarak da adlandırılan vagon evler olarak alt kollara ayrılıyor. Bunların bazıları sabit durumda ve farklı bir yerde inşa edilip kullanılacağı yere nakledilirken, bir kısmının ise O1 ve O2 Tip Belgeli, şase numarasına ve ruhsata sahip römork altyapısı bulunan nitelikte yapılar olduğu görülüyor."
'Tiny House kurmak için arazi tercihi konusunda dikkat edilmesi gereken konuların başında ulaşım ve altyapı geliyor' diyen Arslan, "Kadastro yolu bulunması ya da kadastro yoluna yakın olmasına dikkat edilmesi yatırımcı açısından önem arz ediyor. Yolu bulunmayan arazilerde bu konsept uygulanmaya kalktığı takdirde, yapının nakliyesi veya çekici vasıtasıyla araziye ulaştırılmasında sorunlarla karşılaşılabilir. Çevredeki araziler ekili durumdaysa veya sınırları ayıran çit ya da duvar gibi unsurlar varsa yolu bulunmayan araziye ulaşımın zorlaştığı bir gerçek. Arazinin geometrik şehri de dikkat edilmesi geren bir başka konu. İnce-uzun formda, üçgen veya biçimsiz geometrik formda bir arazi seçimi Tiny House konseptinin uygulanmasını zorlaştırabilir hatta tamamen elverişsiz hale de getirebilir. Öte yandan arazinin fazla eğimli olmaması, zemin tesviyesi yapmaya uygun özelliklere sahip olması, gerekli durumlarda kamusal hizmetlerden faydalanmaya elverişli bir konumda yer alması da dikkate alınması gereken diğer konular olarak göze çarpıyor" açıklamasında bulundu.
VERGİSİ YOK!
Arslan vergilendirmeyle ilgili de bilgi verdi ve "Arsalar emlak vergisine tabiyken, Tiny House türü yapı ve araçların herhangi bir vergisi bulunmadığını görüyoruz. Taşınabilir durumdaki, römork niteliğine sahip Tiny House’ların bir kısmı O1 tip belgeye, diğer bir kısmı ise O2 tip belgeye sahip" dedi.
EN ÇOK TERCİH EDİLEN YERLER
Arslan Tiny House kurulumu için en çok tercih edilen yerleri de sıraladı ve "Tiny House konseptinin en çok tercih edildiği bölgelere baktığımızda ise, İstanbul’un Şile, Ağva, Beykoz, Çatalca, Silivri, Büyükçekmece gibi yerleşim yerlerinin başı çektiğini görüyoruz. İstanbul dışında ise, Ankara’da Gölbaşı, Sakarya’da bulunan Sapanca, Karasu; Kocaeli’de bulunan Kandıra, Kartepe, Maşukiye; Balıkesir’e bağlı Edremit, Burhaniye, Ayvalık, Gömeç; Bursa’da İznik, Gemlik, Mudanya; İzmir’de Bergama, Menderes, Selçuk, Karaburun, Urla; Muğla’da Köyceğiz, Ula, Milas; Çanakkale’de ise Gelibolu, Eceabat, Lapseki, Ayvacık gibi ilçe ve mahalleler ön plana çıkıyor" dedi.
TİNY HOUSE’LAR TAŞINABİLİR NİTELİKTEKİ, ARAÇ STATÜSÜNE TABİ
Tiny House'ların prefabrik yapılardan farkını anlatan Arslan, "Genel anlamda prefabrik yapıların da Tiny House konseptinin bir alt türü olduğunu söyleyebiliriz ancak son dönemde Tiny House denilince genel olarak tekerlekli, römork altyapısına sahip, O1 ve O2 Tip belgeli, ruhsat ve trafik tescil işlemlerine tabi mobil türden yapıların akla geldiği görülüyor" dedi.
Arslan konuşmasının devamında: "Bu tür Tiny House’lar hareket kabiliyetlerinin prefabrik yapılara göre çok daha fazla olması, araçlar yardımıyla bir yerden başka bir yere çekilebilir nitelikte olmaları, belediyelerden izin almadan kullanıldıkları takdirde basit ve hızlı biçimde yer değişikliği yapılabilmesi gibi sebeplerle daha fazla rağbet görmeye başladılar. Öte yandan, bu tür Tiny House’ların, yatırımcının isteğine ve tercihine göre farklı arsalarda kullanılabilmesi de daha kolay. Prefabrik yapıların ise nakliyesinin daha zor olduğunu, daha statik durumda olduğunu, farklı bir yere nakledilmek istediğinde daha masraflı ve uğraştırıcı olduğunu görüyoruz. Bununla beraber, Tiny House’lar taşınabilir nitelikteki, araç statüsüne tabi. Karayolları Trafik Yönetmeliklerine tabi olması, ruhsat, plaka ve trafik tescili gibi işlemlerin doğurduğu maliyetler nedeniyle prefabrik yapılara kıyasla daha fazla bütçe ayrılması gerektiğini biliyoruz."
ARSA ALIMI ŞART DEĞİL
Tiny House konseptinin uygulanabilmesi için arsa satın almanın şart olmadığının altını çizen Arslan, "Kiralama ile Tiny House edinmek de ihtimaller içerisinde. Kişiler veya çeşitli işletmeler tarafından kısa ve uzun dönem olarak kiralanan Tiny House’lar olduğunu görüyoruz. Diğer bir seçenek ise arsa kiralayarak Tiny House kullanımı. Bu noktada, arsa sahipleriyle anlaşarak, arsa sahiplerinin onayıyla Tiny House kurmak mümkün ancak kiralamaların mümkün olduğu kadar uzun vadeli olarak yapılması, mümkünse tapu kütüğüne şerh düşülmesi yapılan yatırım için yeniden yer arayışı yaşanmaması açısından önemli" dedi.
ARSA DOĞA VE İKLİM KOŞULLARINA GÖRE SEÇİLİR
EVA Gayrimenkul Değerleme Kıdemli Müdürü Erdem Akyol Tiny House'ların çıkışından farklı olarak ilerlediğini ve pandemiyle tercih edilebilir hale geldiğini belirtti ve "İlk ortaya çıkış felsefesi tamamen ekonomik kaygılar olmasına karşın son yıllarda çok sık dile getirilen “Minimalizm” “Özgür Olma” “Sürdürülebilirlik” “Hareket Kabiliyeti” “Mobil Yaşam” ve özellikle yaklaşık 2 senedir tüm dünyada baş gösteren pandemi krizi ile birlikte doğa ile iç içe yaşama, sessizlik ve popüler tabir ile sosyal mesafeye dikkate edilerek yaşamak için tam bir izolasyon sağlanması amacıyla yaygınlaştığı ve tercih edilebilirliği arttığı görülmektedir" dedi.
Akyol arsa seçimiyle ilgili de "Öncelikle tarla/arsanın sadece Tiny House konulması planlanan kısmının düz bir alan olması, tekerlikli bir araç statüsünde olan Tiny House’lar için doğru arsa seçimi yaşamak istenilen doğa ve iklim koşullarına göre seçilmesi gerekmektedir" açıklamasında bulundu.
HEM ARSA HEM DE TİNY HOUSE KİRALANABİLİR
Tiny House için seçilecek yerin özellikleri hakkında açıklama yapan Akyol, "Tiny House fikri özünde minimalizim ve özgür yaşam fikri barındırmaktadır. Bu sebeple son dönemde her türlü doğa ve iklim koşullarına göre tasarlanmış Tiny House modelleri görülmektedir. Denize sıfır, dağın başında yada köy ortamında kullanım için uygun olan Tiny House’ler, yer seçimi yapılan arsa için imar planına tabi olmasına gerek kalmadan konaklama imkanı olan bir araç statüsündedir. Özetle tercih edilen yer, yaşamak istenilen yer ise ve Tiny House için uygun bir ulaşım imkanı olan varsa tercih edilmektedir" dedi.
Akyol özellikle kiralamaların altını çizdi ve "Son dönemde arsa sahibi ve Tiny House firmaları iş birlikleri görülmektedir. Uzun dönem arsa ve üzerindeki Tiny House’u kiralayan tesisler görülmektedir. Bu da aslında yeni bir ev/ofis modeli olarak ön plana çıkmaktadır" ifadesinde bulundu.
ARAÇ STATÜSÜNDE
Tiny House'ları prefabriklerden ayıran özelliklere değinen Akyol, açıklamalarına şöyle devam etti: "Ev, ofis yada konaklama amacıyla kullanılan Tiny House aslında plakası ve ruhsatı olan ve bu özellikleri sebebi ile İmar Mevzuatına değil ilgili Karayolları yönetmeliklerine tabi bir araç statüsündedir. Ruhsatı olmasına karşın Tiny House’ların ayrıca bir motoru olmaması sebebi ile MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi)’ne de tabi değildir. Ancak bir araç statüsünde olması sebebi ile transfer/seyir halinde olması durumunda yetkili kurumca geçerli muayenesinin yapılmış olması gerekmektedir. Yasal olarak “karavan” olan Tiny House çekmek istenilirse öncelikli olarak yeni Karayolları Yönetmeliği gereği “BE” sınıfı ehliyet yeterlidir. Ayrıca çekmek istediğinizin aracın çeki demiri takılı olmalı ve bu çeki demirinin gerekli işlemler yapılarak ruhsatınıza işlenmiş olması gerekmektedir."
NOTER SATIŞIYLA GERÇEKLEŞİYOR
'Bu tip yaşam alanı tercihinde kullanıcılar her türlü inşaat ruhsatı, kazı, hafriyat, zemin etüdü vb. vergi ve masraflardan kaçınmaktadır. Bir yapı niteliğinde olmaması sebebi ile Tiny House Emlak Vergisi’ne de tabi değildir' diyen Akyol, "Bir konut aldığınızda arsa payı, konutun maliyeti, şerefiyesi ile artan ve katlanan fiyatlar, her sene ödenecek emlak vergisi, zorunlu deprem sigortası, bina sigortası vb. masraflar ile giderek katlanmaktadır. Bu noktada bir Tiny House edinmek isteyenler için önemli bir noktada bir mülk gibi tapu satışı değil, araç statüsünde olması sebebi ile noter satışı ile gerçekleşmesidir" açıklamasında bulundu.