Görüşme maratonu başlıyor... 2 kritik zirve
Güncelleme Tarihi:
Dünya liderleri dört günlük baş döndürücü zirve serisine başladılar. Bugün Roma’da kritik kararlar almak üzere toplanan liderler, pazartesi dünyanın geleceğini masaya yatırmak üzere İskoçya’nın Glasgow kentinde bir araya gelecekler. Her iki zirve de Rus ve Çin liderlerinin yokluğunda gerçekleşecek.
DİPLOMASİ sahnesi dört gün boyunca son dönemde hiç olmadığı kadar hareketli bir süreçten geçecek. Önce dünyanın en gelişmiş 20 ekonomisinin liderleri İtalya’nın başkenti Roma’da bir araya gelecek, hemen ardından devlet yöneticileri İskoçya’nın Glasgow kentinde bir masa daha kurup gezegenin geleceğine dair hayati kararları tartışacaklar.
İKİ YIL SONRA İLK
Koronavirüs salgınının başından beri G-20 zirvesi ilk kez bu hafta sonu yüz yüze gerçekleştirilecek. Konuk liderlerden bazıları geçen temmuzda pandemi odaklı G-7 zirvesinde bir araya gelmiş, bazıları da geçen ay New York’ta düzenlenen BM zirvesine katılmıştı.
Fakat küresel ekonomik faaliyetin yüzde 85’ini, toplam nüfusun yüzde 60’ını temsil eden ülkelerin liderleri, ilk kez iki yıl sonra grup olarak aynı masa etrafında toplanacaklar. Bu grubun üyeleri aynı zamanda toplam karbon emisyonunun yüzde 80’inden mesul.
İki gün sürecek G-20 zirvesi, 1-2 Kasım tarihlerindeki Glasgow buluşmasına hazırlık olarak görülüyor. Liderlerin varlığı kısa süreli olsa da aslında 31 Ekim’den 12 Kasım’a kadar devam edecek BM Glasgow Konferansı, 2005 yılındaki ünlü Paris Konferansı’ndan bu yana yapılacak en önemli iklim zirvesi olarak kabul ediliyor.
ASIL AKTÖRLER YOK
Roma’daki G-20 zirvesine Rusya ve Çin liderleri bizzat katılmayacak, bunun yerine video mesajla seslerini duyuracaklar. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez ve hafta sonu ülkesinde genel seçimler yapılacak olan Japonya Başbakanı Fumio Kişida da zirveye katılmayacak liderler arasında. En büyük emisyon üreticilerinden Rusya’nın lideri Vladimir Putin ve pandeminin başlangıcından beri ülkesinden dışarı çıkmayan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping iklim konferansında da boy göstermeyecekler. İki önemli gücün yokluğunda her iki zirveye de ABD’nin liderlik edeceği yorumları yapılıyor.
KIRGINLAR BULUŞMASI
Öte yandan G-20 masası, ‘kırgın’ tarafların sorunlarını konuşabilmeleri için uygun ortam sağlayabilir. Türkiye geçtiğimiz günlerde ‘iç işlerine müdahale edildiği’ gerekçesiyle 10 ülkenin büyükelçisini ‘istenmeyen kişi’ ilan etmekle tehdit etmiş, sorun son anda aşılabilmişti. Diplomatları bu listede bulunan dört ülkenin lideri -Almanya, Fransa, Kanada ve ABD- G-20 masasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile birlikte oturacaklar. Zirvenin diğer küskünleri ise ABD ve Fransa. İki ülkenin arası, ABD yönetiminin Paris’in emellerini boşa çıkararak Avustralya ile imzaladığı milyarlarca dolarlık nükleer denizaltı anlaşmasından (AUKUS) ötürü açık ancak iki ülkenin liderleri zirveden önce görüşerek olumlu sinyaller verdi. ABD Başkanı Joe Biden, AUKUS anlaşmasını “beceriksiz” bir şekilde ele aldıklarını ifade ederken, Fransa’nın “en eski ve en iyi” müttefikleri olduğunu söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise krizin aşıldığını ve artık “geleceğe bakmaları gerektiğini” belirtti.
MASADA NELER VAR
- Gelecek pandemilerin önlenmesine yönelik ortak çabalar ve aşıya erişimdeki adaletsizliklerin giderilmesi liderlerin gündemi arasında.
- Tedarik zincirinde yaşanan aksaklıklar ve pandemi sonrası toparlanma gibi ekonomi öncelikli konuların yanı sıra iklim politikaları da G-20 masasında.
- Liderler, yoksul ülkelerin iklim değişikliği ile mücadele kabiliyetlerini arttırmak için söz verdikleri yıllık 100 milyar dolarlık kaynağı bir kez daha görüşecekler. Aslında fonun geçen yıl tamamlanmış olması gerekiyordu ancak pandeminin getirdiği aksaklıkların da etkisiyle bu mümkün olmadı.
- Ayrıca kömür kullanımı da kritik başlıklardan. BM, 2030’a kadar zengin ulusları kömür kullanmaktan vazgeçmeye çağırırken taraflar bunda uzlaşabilmiş değil. Üstelik şimdi doğalgaz ve petrol başta olmak üzere enerji fiyatlarının rekor seviyeye tırmandığı bir dönemde kömürden vazgeçmek önceki yıllardan daha zor görülüyor.
GÖSTERİLER ÇOKTAN BAŞLADI
Roma’daki G-20 zirvesi protestolar anlamında bildik manzaralara sahne oldu. Oxfam ve Uluslararası Af Örgütü üyeleri de aşı adaletsizliği ve yoksulluk karşıtı gösteriler düzenledi. Dün Londra’da da iklim zirvesine dikkat çekmek için eylemler yapılırken bugün ve yarın gösterilerin çapının büyüyeblleceği yorumu yapılıyor.