Çelişki karakterimizdir

Gözlerini kameraya dikmiş, ‘‘Olmaz ağabey 20'ye olmaz. En son 30 milyon’’ diyor.

Yaptığı iş, adı üstünde kara bir iş. Karaborsa. Ama kameralara aldırmıyor. Diğerleri de. Yaptıklarının televizyon ekranlarına yansıyacağını bile bile, bilet kuyruğunda bekleyenlere karaborsa bilet öneriyor, pazarlık yapıyor, satıyorlar.

Gazeteci soruyor. Kamera zumluyor. ‘‘Sence yaptığın iş ahlaka uyar mı?’’

‘‘Aaa uyar mı ağabey. Tabii ki ahlaka uymaz.’’

Çocuk samimi.

‘‘Öyleyse neden bu biletleri karaborsa satıyorsun?’’

‘‘Herkes yapıyor ağabey.’’

Vicdanında meseleyi halletmiş. Ahlaksızlığı kondurmuyor.

* * *

KURBAN bayramı nedeniyle koyun, koçlar yine meydana çıktı. Ekranda iki adam, bir koyunu büyük bir itina ile, incitmemeye gayret ederek yere yatırıyorlar. Adamlardan biri başlıyor koyunu okşamaya. Şefkatle, yumuşacık. Koyun kendisini bu sevgi yumağına bırakıyor. Farkında olmadan adamla özdeşleşiyorum. Koyuncuğun gevşemesi kedilerimi aklıma getiriyor. Keyiflenince karınlarını açarlar. Kollarını kaldırırlar okşarım. Kediler mırmıra başlar.

Böyle düşünürken müthiş bir acıyla irkiliyorum. Ekrandaki adamın niyeti ile koyunla kurduğu bu duygusal ilişki arasındaki çelişkinin ayrımına varıyorum. Üstelik iki yaklaşım da samimi. Adam koyunu severken mutlu oluyor. Keserken de. Bu ilişkide aldatmaca yok. İşte çelişkinin derinliği de bundan kaynaklanıyor.

Çelişkilere duyarsızlık buralardan başlıyor.

* * *

TESEV büyük bir anket yapıyor. Patron ve yöneticiler, enflasyon ve hayat pahalılığından sonra rüşvet ve yolsuzluğu en büyük sorun olarak görüyorlar. Ama araştırma sonuçlarında çok ilginç bir başka tablo daha çıkıyor ortaya.

Patron ve yöneticiler, ‘‘En çok hangi kurumların hizmetlerinden memnunsunuz?’’ sorusuna yanıt verirken de en çok rüşvet verdikleri kurumların adlarını sayıyorlar.

Örneğin, 10 kişiden beşi (5.7) trafik dışı poliste rüşvet ve yolsuzluğun yaygın olduğunu söylüyor. Yine on kişiden yarısına yakını (4.5) trafik dışı polisin hizmetinden memnun olduğu yanıtını veriyor. Tapu dairesinde de bu böyle, vergi dairesinde de.

Verene göre 'rüşvet' fena bir şey. En büyük sorun. Ama ‘‘rüşvet karşılığı hizmet’’ ilişkisinden memnun. Eminim alana sorsak o da ‘‘rüşvet almak ahlaka sığmaz’’ diyecektir bilet karaborsacısı çocuk gibi. ‘‘Öyleyse neden alıyorsun?’’ sorusunun yanıtı da inanın, ‘‘Herkes alıyor’’ olacaktır.

Çelişki, rahatsız edicilikten çıkmışsa eğer işleri düzeltmek hiç de kolay olmayacaktır.

* * *

FARKLILIKLARLA bir arada yaşamanın öneminden söz ediyor, İslam dünyası ile Avrupa'yı İstanbul'da bir araya getiriyoruz. Diyalogun, karşıdakini dinlemekle başladığını, anlamaya çalışmakla derinleştiğini söylüyoruz.

Kendimizi diyalog ustası, bir arada yaşama sanatçısı ilan ediyoruz. Öyle olduğumuza gerçekten de inanıyoruz.

Ama aynı anda Alevi derneğini kapatıyoruz, lazca yayın yaptı diye bir radyoyu susturuyoruz. Kürtçe eğitim isteyenleri gözaltına alıyoruz.

Özeleştiri ihtiyacı duymadığımız için çelişkileri sindiriyoruz. Çeliş çeliş çelişiyoruz.