Sağlıklı ve bakımlılar, tecrübeliler ve zamanları da var… Batı ülkelerinde, büyükanneler artık dünyadan ellerini eteklerini çekip, bir eve kapanmayı ve zaman öldürmeyi kabul etmiyorlar. Boşanmış, dul, çocuklarını hatta torunlarını büyütmüş, çoğu emekli, ‘üçüncü yaştan’ yalnız kadınlar, ekonomik imkanları elvermese bile, dünyayı görmek, yeni insanlarla tanışmak, yeni maceralar yaşamak istiyorlar. Almanya’da iki yıldır uygulanan ve diğer ülkelere de yayılmaya başlayan ‘au-pair büyükanne’ sistemi bu iş için biçilmiş kaftan.
Katılımcılar, anne ve büyükanne olarak tecrübeleri ve emekleri karşılığında - tıpkı öğrencilere hitap eden au-pair sisteminde olduğu gibi (*) - yabancı bir ülkede, bir aydan bir yıla kadar değişen bir süre bir ailenin yanında kalıyor, evin çocuklarına bakıyor, ufak tefek ev işlerine yardım ediyorlar. Bu hizmetin karşılığında da, ev sahibi aile, bir yatak ve üç öğün
yemek veriyor.
Uzmanlar, bu tür programlara katılanların, ekonomik sorunların ve can sıkıntısının ötesinde ‘hâlâ bir işe yaradıklarını’ kendilerine de, çevrelerine de ispat etmek isteyen kadınlar olduklarını söylüyorlar. Bir aileye çocuklarının bakımı ve günlük ev işleri için yardım etmek bu yalnız insanlar açısından ‘yeni bir aile ortamına girmek’ anlamına geliyor. Çekirdek aile yapısı, çocukların torunların başka kentlerde yaşaması, üçüncü yaştan insanların yalnız kalmasına sebep oluyor. Aynı şekilde, çocuklar da büyükannelerinden, dedelerinden yoksun büyüyorlar. Bu sistemle yalnız yaşlılarla evde yaşlı olmayan çocuklar buluşmuş oluyor. Çalışan ana babalar da çocuklarını tecrübeli büyüklere emanet edebiliyor.
Bu sistem, çocuklu expat’lar için de bir çözüm olabiliyor. Özellikle kadın da çalışıyorsa, küçük çocukların bakımı ve eğitimi sorun olabiliyor. Ülkelerinden gelen bir ‘au-pair büyükanne’ çocuklarla ilgileniyor, eğitim ve öğretimlerine yardım ediyor, çocukların ana dillerini öğrenmelerine ve kullanmalarına da faydalı oluyor. Bu arada tabii ki, katılımcılar da gittikleri ülkenin dilini öğrenebiliyor, kültürüyle tanışıyorlar.
(*) Au-pair sistemi nedir?
Au-pair, öğrencilerin katıldığı bir uluslararası kültürel değişim programıdır. Amaç dil öğrenmek ve ziyaret edilen ülkenin kültürüyle tanışmaktır. Çocuk bakımına ve ev işlerine yardım karşılığında, öğrenci, bir ailenin yanında belli bir süre tam pansiyon olarak kalır, bir küçük cep harçlığı da alır. Au pair terimi Latince ‘karşılıklı-eşit’ anlamındaki pair/paris kelimesinden gelir.