Adam gibi su bütçesi, plan ve tasarrufu birlikte yapmalıyız!

3’ncü derece kısıtlama şartları şunlardır..." Bu satırlara internette gezinirken rastladım. Avustralya’nın Sydney kentindeki sular idaresinin web sayfalarında Türkçe yer alıyordu. Amerika’nın bazı eyaletlerinde de benzer uygulamalar başlatılmış. Ardından, Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin (ASKİ) internet sayfalarına bakayım, dedim...

Sydney Su İdaresi, web sayfalarında alınan önlemleri şöyle sıralıyor:

Bundan sonra çimen ve bahçelerin hortum yardımıyla elle ve damla usulü sulanmasına sadece çarşamba ve pazar günleri sabah 10.00’dan önce ve akşam 16.00’dan sonra izin verilmektedir.

Diğer sulama sistemleri ya da yağmurlama başlıkları hiçbir zaman kullanılamaz.

10,000 litreden büyük olan yeni ve tamir edilmiş havuzların doldurulabilmesi için Sydney Water’dan izin almak gerekir.

Araçlar d hil, sert yüzeyler hiçbir zaman hortumla yıkanamaz.

Havuzları veya kapları doldurmanın dışında, hortum veya musluklar, başında kimse olmadan açık bırakılamaz.

Yangın hortumları sadece yangın söndürme amacıyla kullanılır, temizlik için değil.

Ceza uygulaması vardır.

NSW Hükümeti’nin su sağlanması güvence altına almak için bir planı bulunmaktadır. Bu amaçla şunları yapıyoruz:

Barajlarımızda, daha derinlerde olan suya ulaşmak için ilave pompalar.

Shoalhaven Irmağı’ndan Sydney’e su getirmek amacıyla yeni boru hattı.

Eğer kuraklık devam ederse, deniz suyunu içme suyuna dönüştürmek amacıyla tuzdan arındırma tesisi kuracağız.

Daha fazla bilgi edinmek ve kısıtlama muafiyetleri için web sitemize bakınız"

Yukarıdaki "ceza uygulaması"nı okuyunca merak etmiş olmalısınız. Cezalar caydırıcı boyutlara yükseltilmiş. Örneğin, yeni düzenleme sonrasında su çalmanın cezası 2,200 dolar.

HAVUZLARA SU YASAĞI

Şu anda, Sydney’dekine benzer uygulamalar ABD’nin Kuzey Carolina Eyaleti’ndeki bazı şehirlerinde de yürürlükte. Zorunlu kısıntı nedeniyle su kullanımına yeni kurallar getirilmiş. Örneğin:

Restoranlarda müşteri istemeden su servisi yapmak yasak.

Çimen, çayır, bahçe, ağaç, çalı veya çiçek sulamak yasak.

Yüzme havuzlarına su doldurmak veya su ilave etmek yasak.

Otomobil, kamyon, otobüs, bot veya uçak yıkamak yasak.

Ayda 37.8 metreküpten fazla su kullanımı için zamlı tarife uygulanıyor.

Başıboş yağmurlama sistemi ile sulama haftada iki günle sınırlandırılmış. Kapı numarası tek olan evler salı ve cumartesi; çift olanlar veya numarasızlar perşembe ve pazar günleri sulama yapabiliyor.

Başıboş sulama yapmak yasak. Bununla birlikte hortumun elde tutulması şartıyla veya su taşıma kaplarıyla, bitki köküne küçük miktarda su veren damla sistemiyle sulama her zaman serbest.

Özel otomobil yıkamak sadece tasarruf sağlayan gereç takılmış hortumla serbest.

Basınçlı suyla otomobil yıkayan iş yerleri hafta içinde sabah 09.00 akşam 17.00 arasında açık.

Bu kuralları ilk ihlalde uyarı veriliyor. İkinci ihlalde 100, üçüncü ihlalde 500 dolar ceza uygulanıyor. Dördüncüsünde su kesiliyor, ayrıca 500 dolar ceza yazılıyor.

ASKİ İŞİN BAŞINDA

Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin web sitesine de (www.aski.gov.tr) girerek yukarıdakine benzer kuralları aradım. Geçici su kesintileri, altyapının zarar görmesi, su kıtlığı ve hastalıklar gibi sebeplerden dolayı bir çözüm değildir. Artık bunun farkında olan ASKİ’nin web sayfasında suyun evde tasarrufuna yönelik ayrıntılı bilgiler ve güzel hazırlanmış bir video var. Ama bu kuralların kaçıncı derecedeki kuraklık veya hangi aşamadaki su kısıtlaması için geçerli olduğu belli değil. Yani ülkemizde yerel yönetimler "Kuraklıkla Mücadele Planı" d hilinde değişik seviye ve büyüklüklerde karşılaşabilecekleri kuraklık risklerini dikkate alarak önlem, kural ve yaptırımlarını belirleyip uygulamıyor.

Artık "su bitti böyle oldu" dememek için kriz yönetimi yerine risk yönetimi uygulamalıyız. Yani, kuraklığın etkileri en fazla, suya talebin en yüksek olduğu zamanlar hissedilir, ama o zaman da herhangi bir önlem almak için çok geç olduğunu anlamalıyız. Bu nedenle, yerel yönetimler bugünden itibaren kademe kademe tüm su kullanım kurallarını ve yaptırımlarını içeren Su Bütçesi ve Kuraklıkla Mücadele Planı hazırlayıp uygulamalı...