Anastasiadis'in çözüm haritası

AB-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu’nun Eşbaşkanı Helene Flautre ile kapalı kapılar ardında yaptığı görüşmede ‘büyük bir açılım’ olarak nitelendirilebilecek sözlerini Hürriyet’e haber yapmamdan son derece rahatsız olmuştu. Anastasiadis, bu görüşlerinin seçim öncesi kendisine oy kaybettireceği endişesi taşıyordu ve büyük bir ihtimalle de haklıydı.

Halbuki Anastasiadis, benim Eylül 2012’de yazdığım görüşlerinin benzerini, bir kaç ay önce Kıbrıs Rum basınına yazdığı bir makalesinde dile getirmişti. Profesör Niyazi Kızılyürek o dönem, bu makaleyi Rumcadan Türkçeye çevirerek, Türk kamuoyuna duyurmuştu.
Bu na göre Anastasiadis, müzakere masasını süratle yeniden kuracak ve çözüm adımlarını bekletmeden atacaktı. O artık Cumhurbaşkanı ve onun kaleminden bundan sonra oluşması muhtemel 'yol haritası'nı aynen okuyalım:
 
TEK EGEMENLİK, TEK YURTTAŞLIK

“Ulusal Konsey’de uzmanlardan oluşacak bir alt-komite oluşturmalı. Bu komite, Ulusal Konsey’in 1989 yılında oybirliği ile onayladığı Çözüm Önerilerini gözden geçirerek güncelleştirmeli. Bunu yaparken aşağıdaki noktaları dikkate almalı:
1) Kıbrıs Cumhuriyeti’nin AB üyesi olduğunu ve bundan kaynaklanan yeni verileri
2) O tarihten günümüze kadar Güvenlik Kurulu’nun veya BM’nin aldığı kararları
3) Avrupa Mahkemelerinin (AİHM-AKM) aldığı bütün kararları
4) 1989’dan sonra Ulusal Konsey’in oybirliği ile aldığı kararları
5) 8 Temmuz 2006 tarihli Papadopulos-Talat anlaşmasını
6) Kıbrıs’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde doğal gaz bulunmasıyla ortaya çıkan yeni jeo-stratejik durumu
7) Avrupa’da ve dünyada şekillenmekte olan ortamı.
Alt Komite, her konuda çeşitli ve alternatif öneriler hazırlarken aşağıdaki konulara ağırlık vermeli: Kıbrıs Cumhuriyeti’nin federal devlete dönüştürülmesi esasları ve devletin aşağıdaki yetkilerinin garanti altına alınması:
a) Tek uluslararası kişilik, tek egemenlik ve tek yurttaşlık
b) Çözümün yaşayabilir ve sürekli olması
c) Toprak, halk (nüfus) ve ekonomik birlik ve bütünlüğün sağlanması
d) Savunma ve Güvenlik, aynı zamanda Limanların, hava alanlarının ve Federal devletin sınırlarının korunması
e) Ülkenin, AB, BM ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil yetkisi sadece federal devlete ait olmalı ve bu kuruluşlara etkin bir şekilde katılmalı
f) Merkezi Devletin organlarının ve kurumlarının demokratik işleyişinin ve demokrasinin garanti altına alınması. Bütün yurttaşların insan haklarının güvence altına alınması
g) Doğal zenginliklerin ve deniz yataklarının değerlendirme ve kullanımı sadece federal devlete ait olmalı
h) Federal Devletin güçlü bir yapıya kavuşması için mutlak surette gerekli görülen diğer yetkiler.
Aşırı yetkilerin Merkezi devlette toplanmasının ciddi sorunlara yol açacağını düşünüyoruz. Devlet yapısını güçlendirmek yerine, gerilim, açmaz ve işlevsizlik tehlikelerini arttıracak. Bu da devletin yaşamını ve sürdürülebilir olmasını tehlikeye atacak. Böyle bir gelişme yurttaşların gündelik yaşamına ve refahına olumsuz yönde yansıyacak ve ayrılma eğilimleri içinde olan veya iki-devletliliği savunan güçleri güçlendirecek.
 
EYALETLERE GENİŞ YETKİ
 
Bütün bu nedenlerden ötürü eyaletlere geniş yetkiler verilmesini öneriyoruz.
Merkezi hükümetin yetkileri ve yapısı elbette son derece önemlidir, özellikle de nasıl seçileceği… Hiç kuşkusuz merkezi hükümetin seçilmesine bütün halkın katılması veya seçilmiş temsilcilerinin katılımı iki toplum arasındaki ilişkileri güçlendirecek, halkın birliğini sağlayan bağları kuvvetlendirecektir. Bununla birlikte, Merkezi Devletin yönetim biçimine dair daha çok araştırma yapmak, çeşitli ve alternatif öneriler hazırlamak şarttır; iki toplumda da siyasi liderliğin ve halkın dile getirdiği endişeleri aşmak için bu önemlidir.
Özetle, merkezi devlete aşırı yetkiler vermek veya yönetimin başındakilere aşırı yetkiler vermek kanaatimizce olası bir çözümün reddedilmesine veya kurulacak devletin süratle çökmesine yol açacak ki, böyle bir gelişme büyük felaketlere neden olur…”

İşte Anastasiadis’in, yani Kıbrıs Rum Kesimi’nin yeni Cumhurbaşkanı’nın kaleminden, çözüm konusunda ortaya konan ‘yol haritası’…
Kayda geçsin…