Piyasa dostu ekonomik programdaki kararlılık etkili... Yabancı alımları sürüyor

PİYASALAR bayram tatilinin ardından Ortadoğu kaynaklı gelişmelerin etkisinde kaldı. Önce İran’ın İsrail’e, geçtiğimiz cuma günü de İsrail’in İran’a hava saldırısı haberleri piyasaları gerdi. Ancak çok derinleşen fiyatlamalar yapılmadı. Karşılıklı hava saldırısı ve misilleme boyutunda kalması, belki de iki ülkenin kara sınırının olmaması çatışma ortamının şiddetlenmesinin önüne geçti.

İç piyasalarda en fazla tepkiyi Borsa İstanbul verdi. BIST100 Endeksi 9 bin 800’den 9 bin 400 seviyelerine kadar gerileyip alımlarla karşılaştı. Para piyasaları (faiz, döviz) daha sakindi. Bu görünümde; uygulanan ekonomik programın kırılganlığı azaltan yönüyle yerli ve yabancı yatırımcılar nezdinde kredisi var. Bu meyanda ekonomik programın devamlılığı konusunda Hazine ile Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın IMF ve Dünya Bankası’nın Bahar Toplantıları’nda sıkı para politikası konusunda verdiği mesajlar önemliydi. Aynı mesajlar Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından da verilmeye devam ediliyor. Ayrıca Türkiye’nin mevcut koşullarda çok fazla seçeneğinin de kalmadığı değerlendirilen bir konu.

YOLUMUZ UZUN İSTİKABET DOĞRU

Enflasyon ile mücadelenin en etkili yöntemlerinden biri parasal sıkılaşma. ABD ile Avrupa merkez bankalarının geçtiğimiz dönemde önemli ölçüde sonuçlar aldığı, ekonomi ve para teorisinin gereği olan politikalara dönülmesi ile bunun kararlılıkla uygulanması oldukça önemli. Bu durum Türk ekonomisini ve piyasaları olası gerginliklere karşı eskiye oranla daha dirençli yapıyor.  Bu görünümden Türkiye’ye özgü bir farkındalık veya bir hikaye çıktı demek için oldukça erken. Bunun için enflasyonda düşüşün görülmesi, bütçe, dış ticaret ve cari açıklarının kontrol altına alınması gerekecek. Bu açıdan bakınca yol daha uzun gibi görünüyor. Ancak gidilen yolun doğru istikamette olduğu konusunda iç ve dış finans çevrelerinde bir görüş birliği var. Türkiye’nin risk priminin (CDS) kritik eşik olarak görülen 300 seviyelerine çekilmesi ve yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yönelik portföy yatırımları (sıcak para girişleri) bunun emareleri.

RAKAMLAR NE SÖYLÜYOR?

TCMB verilerine göre, 12 Nisan ile biten haftada yabancı yatırımcılar; hisse senetlerinde 160 milyon dolar, tahvil bonoda 38.2 milyon dolar alım yaptılar. Hisse senetlerinde son dört haftadır devam eden alımlarının toplamı 1.2 milyar doları buldu. Aynı hafta; TCMB brüt rezervlerinde 1.6 milyar dolar, bankalar döviz mevduatında 0.9 milyar dolar artış yaşandı. Son haftalarda düşüş yaşayan TCMB brüt rezervlerindeki yükseliş önemli. Brüt rezervler 128.4 milyar dolara yükselirken eksilerde seyreden swap hariç net rezervlerde de biraz toparlanma görüldü. Geçen hafta açıklanan şubat ayı ödemeler dengesi tablosuna göre; Aylık cari açık eksi 3.2 milyar dolara, iki aylık toplam cari açık eksi 5.7 milyar dolara geriledi. 2023 ocak-şubat toplamı eksi 19.4 milyar dolardı. Bu daralmada dış ticaret açığındaki küçülmenin payı oldukça fazla. Aynı tabloda tamamına yakını tahvil bono olmak üzere iki aylık portföy yatırımları girişi 8.1 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. Geçen yılın aynı döneminde bu rakam 2.1 milyar dolar olarak görülüyor.

Diğer dikkat çeken nokta ise net hata noksan kaleminde eksi 6.8 milyar dolarlık çıkış olması. Rakamlardan da görüleceği üzere doğrudan yatırımlarda olmasa da sıcak para yönünden yabancı ilgisi devam ediyor. Yüksek faiz, seçim gibi önemli bir gündemin geride kalması, yabancı para girişlerinin sürüyor olması, cari açıktaki ve bireysel döviz talebindeki azalma, turizm mevsiminin yaklaşması döviz kurlarında yavaşlama ve dengelenmeyi beraberinde getirmiş durumda. Her ne kadar Türkiye kredi notu açısından yatırım yapılabilir seviyenin oldukça altında bulunmasına rağmen; dış piyasalarla Türkiye arasındaki faiz makasının oldukça açık olması, piyasa dostu ekonomik programı uygulamaktaki kararlılık yabancı yatırımcı için uygun bir alan açıyor. Devamının gelmesi yine mevcut programda kararlılık ve dış piyasa koşullarına bağlı olacak.

MEVDUAT FAİZİ CİDDİ ALTERNATİF

Diğer yandan yerli yatırımcıların yüksek faiz nedeniyle borsaya ilgisinin çok fazla olduğunu söylemek bu aşamada zor. Özellikle banka mevduat faizi borsa için ciddi bir alternatif. Yüksek faiz geçen hafta açıklanan konut satışlarında olduğu gibi aynı zamanda ekonomide yavaşlama emarelerini de beraberinde getiriyor. Konut fiyat endeksindeki yükseliş ise ocak ayında yüzde 67.96 ile Aralık/2021 tarihinden bu yana en yavaş yıllık artış olarak kayıtlara geçti. Konutta şimdilik pek bir hareketlilik gözlenmiyor.

Geleneksel yatırım araçları arasında gram/TL altın getiride dikkat çekiyor. Yılbaşından bu yana getirisi yüzde 27 olurken ons altının getirisi yüzde 15’de kaldı. BIST100 Endeksi’nin primi de yüzde 27 seviyelerinde. Dolar/TL ve Euro/TL getirileri ise zayıf (yüzde 10- yüzde 6). Ocak-Mart dönemi enflasyonun (TÜFE) yüzde 15.06 olduğunu dikkate alırsak borsa ve gram/TL altının enflasyona galip geldiğini ve koruma sağladığı görülüyor. Bu aşamada her iki yatırım aracının tasarruflar için ciddi alternatif olarak konumunu sürdürdüğünü söylemek pekâlâ mümkün.

DIŞ PİYASALAR TEMKİNLİ

DIŞ piyasalarda; İran-İsrail gerginliği ve ABD ile Avrupa merkez bankaları (Fed, ECB) kaynaklı gelişmeler ön planda. Ortadoğu sakinleşirse merkez bankaları, eğer bir sıcak gelişme olursa Ortadoğu öne çıkıyor. Bazen nöbetleşe bazen de bu günlerde olduğu gibi ikisi birlikte gündemi belirliyor. İran-İsrail gerilimiyle birlikte borsalarda düşüş, altın ve petrolde yükseliş görüldü. Riskli varlıklardan kaçış, güvenli limanlara ilginin arttığı gözlenirken saldırıların şiddeti, devamının gelip gelmeyeceği konusuyla gerginliğin boyutları piyasalara etkileri konusunda önemli olacak.

Diğer yandan; Fed’in faiz indirim beklentilerinde ertelenme olasılığı söz konusu. Fed için eylül veya yıl sonu faiz indirimine başlama öngörüleri bazı Fed üyelerinin açıklamalarıyla “bu yıl hiç faiz indirimi olmayacağı” noktasına doğru evrilmeye başladı. Bunu Fed yetkilileri açıkça dillendiriyorlar. Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, Fed’in “potansiyel olarak” faizleri tüm yıl sabit tutabileceğini söyledi. Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic “yıl sonuna kadar faiz indirimi olmayabilir” derken New York Fed Başkanı John Williams, “Ekonominin gücü göz önüne alındığında kesinlikle faiz oranlarını düşürme konusunda acil bir ihtiyaç görmüyorum” dedi. Enflasyonda düşüşün durup katılaşması, bir de ekonomideki canlılığın korunduğu görülünce gelen açıklamalar güvercin tondan şahin görünüme bürünmeye başladı. Bu konuda son sözü 1 Mayıs’taki toplantıda üyeler ve Fed Başkanı Powell söyleyecek.

ALTIN GÜCÜNÜ KORUDU

Avrupa Merkez Bankası için ise faiz indirimine başlanması konusunda mayıs, haziran ayları telaffuz ediliyor. Avrupa’nın bu konuda eli rahat. Enflasyonda düşüş sürmekle birlikte yüzde 2 olan hedefine yaklaşıldı ve 2024 yılı için ekonomide resesyon öngörüleri mevcut. Gelişmelere bağlı olarak dış borsalar satış ağırlıklı seyrederken dolarda değerlenme, Euro’da zayıflama, ABD 10 yıllık bono faiz oranında yükseliş eğilimleri korunuyor. Jeopolitik risklerin öne çıkması altının ons fiyatını “güvenli liman” ihtiyacına bağlı olarak tekrar 2.400 dolar seviyelerine çekerek çıkışını ve gücünü korudu. Petrolde ise çıkış zayıf kaldı. Brent petrol 90 doları geçemedi ve satışla karşılaştı. Dolardaki değerlenme, ABD ham petrol stoklarındaki artış, İran-İsaril gerginliğinin daha da artmaması fiyatlama açısından önemli görüldü. Petrolde korkulu rüya dünyada deniz yoluyla taşınan petrolün üçte birinin geçtiği Hürmüz Boğazı’nın kapanması. Şu ana kadar bu yönde bir gelişme olmadı. Dileriz olmaz da. Ortadoğu’daki gerilim düşerse tekrar Fed faiz politikasına ilişkin fiyatlamalar öne çıkacaktır.

BORSADA ÇIKIŞ GÜCÜNÜ KORUYOR

BORSADA kâr satışları ve “teknik düzeltme” destek noktalarında tepki alımlarıyla karşılaştı. İlk destekler 9.450-9.400 olarak görülürken bu seviyeler çıkışın devamı açısından önemli. Aksi takdirde sonraki destekler 9.250-9.180 seviyelerinde bulunuyor. İlk dirençler ise 9.716 ve 9.850-9.900 seviyelerinde. Çıkışın devamı için daha önemli görülen 9.850-9.900 seviyelerinin geçilmesi gerekecek. Bu seviyelerde satışlar görülebilir. 9.900’ün üzerinde ise 10.500-10.700 hedef haline gelebilir. Endekste satış denemelerine rağmen çıkış hareketi gücünü koruyabilir.

TCMB TOPLANTISI 25 NİSAN’DA

TCMB’nin 25 Nisan’daki toplantısı yakından takip edilecek gelişmeler arasında. Beklentiler faizde değişim olmayacağı yönünde. Bu noktada TCMB faiz kararları için tekrar sürprizli günlere döndüğümüzü söylemekte yarar var. Bir sürpriz çıkması olasılığını da dikkate almak yerinde olacak. TCMB faiz konusunda sıkı para politikası gereği daha esnek. Kriteri ise enflasyon.

Yukarıda yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir, yatırımcı profilinize uymayabilir.