Nafakadan nasıl kurtulurum?

Nafakayla ilgili gelen soruları bir arada değerlendirince aslında halk arasında bir çok bilinmeyen ya da yanlış bilinen noktaların olduğunu gördük. Bu hafta sizlerden gelen sorular doğrultusunda yoksulluk (eş için) durumunda bağlanan nafakaları ele aldık.

* Yasin bey merhaba, iki yıl önce boşandık. Hakim, eşime aylık 300,00 TL nafaka bağlamıştı. Bu nafakayı ne zamana kadar ödeyeceğim? İki yıldır nafaka maaşımdan kesiliyor, kaç yaşına kadar ödeyeceğim? Bu nafakadan nasıl kurtulurum? Mithat A.

Mithat Bey, hakim eşinize yoksulluk nafakası adını verdiğimiz nafakadan bağlamış. Yani hakim demiş ki, “Bu kadının bir yerden geliri yok, bir malı mülkü yok, boşanmadan sonra bu kadın yoksulluğa düşer, buna kocası aylık maaş gibi bir para ödesin.”
Nafakadan nasıl kurtulacağınız konusuna gelince. Bunun için sizden nafaka alan eski eşinizin kendisini yoksulluktan kurtaracak bir işe girmesi gerekiyor. Eğer bir işe girip çalışmaya başlarsa nafaka ödeme yükümünüz sona erer.
İkinci olarak, eski eşiniz yeniden evlenirse de nafaka borcunuz kalmaz. Bununla birlikte, eski eşiniz biriyle evlenmeden fiilen evli gibi yaşamaya başlamışsa da nafaka ödemek zorunda değilsiniz; yine çalışamayacak duruma düştüyseniz de nafaka yükümünüz kaldırılabilir. Son olarak taraflardan birinin ölmesi de nafaka borcunu sona erdirir. Hemen belirtelim, nafaka borcunuz otomatikman sona ermez, kaldırılması ya da azaltılması için dava açmanız gerekiyor.

* Yaklaşık 6 yıllık evlilikten sonra boşanmaya karar verdik, davamız şu anda görülüyor. Mahkeme, bana tedbir nafakası bağladı. Karşı taraf ödemezse ne yapabilirim? Nafaka ödenmezse cezası varmış, doğru mu? Nazan S.

Nazan Hanım, boşanma davası süresince mahkeme tarafından sizin için takdir edilen tedbir nafakasını alamazsanız yapmanız gereken işlemler şunlar: Öncelikle tedbir nafakası verilen duruşma tutanağının bir onaylı örneğini alacaksınız, bununla icra dairesine gidip ilamsız icra takibi başlatacaksınız. Takip kesinleşince eşinizin maaşı vs. üzerine haciz konmasını isteyeceksiniz. Yine ödenmezse icra hâkimliğine bir dilekçe yazıp nafakanın ödenmemesi nedeniyle şikayette bulunabilirsiniz. Nafaka ödememenin 3 aya kadar hapis cezası vardır.

* Yasin bey, sizi her hafta takip ediyorum. Çok güzel bilgilendirici yazılar yazıyorsunuz. Benim merak ettiğim şey şu: Ben çok kısa bir evlilik yaptım, evliliğim sadece 7 ay sürdü. Ortak çocuğumuz da yok. Karşı tarafa, hakim nafaka bağladı, 4 yıldır bu nafakayı ödüyorum. 7 aylık evliliğe ömür boyu nafaka mı ödeyeceğim, bu adalet midir? Hikmet R.

Hikmet Bey, kısaca açıklamaya çalışayım: Boşanma ile eski eşiniz ile aranızdaki tüm hukuki durum sona ermez. Örneğin eski eşinizin kardeşi ile evlenme yasağınız vardır. Nafaka da buna benzer bir kural. Bu kurallar insanları cezalandırmak için değil, toplumda huzuru, mutluluğu sağlamak için düşünülür. Olaya bir de diğer açıdan bakalım, örneğin bulunduğunuz bölgenin sosyolojik şartlarına göre, eşiniz “dul” addedilerek yeniden evlenme şansı azalmış olabilir; sizinle yaptığı evlilik nedeniyle yeniden istediği gibi bir yuva kuramayacak duruma düşmüş olabilir. Sizinkine benzer şikayetleri daha önce de çokça aldım, ancak nafakanın süresiz olmasının pek de adaletsiz bir kural olduğunu düşünmüyorum, tabi bu hakkı kötüye kullananlar olabileceğini göz ardı etmemek de gerekir.

*Yasin bey, ben Hukuk Fakültesi öğrencisiyim, hakimin nafaka miktarını neye göre belirlediğini merak ediyorum. Saygılarımla, Elif Ç.

Bu konuda hakime geniş bir takdir yetkisi tanınmış. Yani bunun kesin bir kuralı yok. Örneğin maaşın yarısını geçmez vb. gibi. Nafaka tayin edilirken hakim, tarafların gelirine, yaşadıkları sosyal çevreye, eğitim düzeylerine ve giderlerine bakar. Nafaka miktarı bu nedenle şehirden şehre, hatta ilçeden ilçeye değişir. Örneğin Ankara Merkez Adliyesi’ndeki nafaka miktarları Ankara Sincan Adliyesi’ndeki hakimlerin verdiğinden yüksektir. Nafakanın belli bir alt-üst sınırı yoktur.

*Ben eşimden boşanmak istemiyorum ama eşim eve yeterince bakmıyor. Ne yapabilirim? Saliha A.

Nafaka almak için boşanma davası açmanız şart değil. Boşanma davası açmadan da nafaka davası açabilirsiniz, hatta Aile Mahkemesi’ne başvurarak eşinizin maaş kartına el koydurabilirsiniz.