Yasemin Boran: Herkes kurşun dökemez

Yasemin BORAN

Kurşun bu işte denenmiş ocaklı ve izinli yaşlı kadınlar tarafından dökülür. Ocaklı; kurşun döken kişinin ailesinin öteden beri bu işle uğraşmış olmasıdır. İzinli; bu ailede kendisinden önce kurşun döken kişiden, bu işlemi yapmak için izin (Destur veya el) almış olmasıdır. Ocaklı ve izinli olmayanlar kurşun dökemeyecekleri gibi döktükleri farz edilse dahi bu gibilerin kurşun dökmesinden fayda umulmaz. Kurşun dökmenin kendine özel yolu, geleneği ve malzemesi vardır. Kurşun dökmek için kullanılan aletler, kurşun, madeni eritecek çukur kepçe, madeni geniş ve derin bir su kabı, hastanın başına örtülecek bir peştemal, 250-300 gram kurşun külçesi veya parçalarından oluşur ve özel bir torbada saklanır.

Kurşun dökme işlemi şöyledir; Külçe veya parçalar halindeki kurşun madeni çukur kepçeye konur. Kepçe ateşin üzerine oturtulur. Kurşun eridikten sonra hastanın başı ve vücudu peştemalle örtülür. Madeni derin tasa su konur, kurşuncu kadın erimiş kurşunlu kepçeyi sağ eline, su tasını sol eline alır. Erimiş kurşun önce hastanın başı üzerinde su dolu tasın içine birden bire dökülür. Kurşun dökülürken döken kişi besmele çekip ‘‘benim elim değil, Fatma anamızın eli’’ der. Sonra kurşun, kepçenin içine konulur ve tekrar eritilir. Bu kez hastanın göbeği üzerinde su dolu tasın içine dökülür. Daha sonra aynı işlem bu kez ayakların üzerinde uygulanır. Sonra taşın üzerine dökülür ve aldığı şekil incelenir. Fazla parçalanmış ve iğnelerle kaplı ise, nazar ya da büyünün şiddetine hükmedilir. Külçe üzerindeki dikenlerin arasında temiz ve yuvarlak bir parçaya rastlanırsa, hastanın yüreğinin temiz olduğuna ve hastalığın çabuk geçeceğine inanılır. Kurşunlu sudan bir miktar hastaya içirilir. Aynı suyla hastanın yüzü, bilekleri ve ayakları silinir.