İyilik ve vicdan bulaşıcı mıdır

Polis adamın ayakkabı numarasını sorduktan sonra, bir mağazadan aldığı botları adama veriyor. Bir turist de o anın fotoğrafını çekip, facebook sayfasına iliştiriyor.
Fotoğraf internette milyonlarca kez -övgü, takdir ile- tıklanırken, Peter Catapano da The New York Times’daki makalesinde esaslı bir soruyu gündeme getiriyor:
“İyilik bulaşıcı mıdır, insandan insana bulaşabilir mi?”

Yazar bu soruya önce, Deneysel Sosyal Psikoloji Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmanın sonuçlarını aktararak yanıt arıyor.
Araştırmanın sonuçları, merhametli bir davranışa tanık olan insanların, başkalarına merhametli davranma ihtimalinin arttığını ortaya koyuyor.
Bir başka araştırma ise, açlığa karşı mücadele kampanyası düzenleyen bir organizasyon ile ilgili.
Örgüt, açlıkla savaşan 7 yaşındaki bir kızın fotoğrafını yayınlayınca, kampanyaya yapılan bağışlar anında iki kat artıyor.
Yani, bir durumu tüm açıklığıyla “görmek”, insanın içindeki bazen uyuklayan merhamet, vicdan gibi duyguların yorganını kaldırabiliyor.
Belki de insan, bu duyguların tetiklenmesi, tutuma, davranışa dönüşmesi için somut, etkileyici bir örneğe muhtaç.

Peki, bir insana iyilik yapmak, merhametli davranmak dünyayı daha iyi bir yer haline getirebiliyor mu...
Polisin verdiği botları alan evsiz Jeffrey Hillman, kısa süre sonra sokakta yine yalınayak görüntüleniyor.
Ve The New York Times muhabirine durumu şöyle açıklıyor:
“Botları sakladım, çünkü çok değerliler. Onları almak için bana saldırabilirlerdi...

Dünyanın, yaşadığımız ülkenin, daha iyi bir hale gelmesi, iyiliğin, merhametin ve kıymeti ondan çok daha derinde yontulan vicdanın, hayatımıza “bulaşıcı temaslar”la girmesi, elbette bireysel çabaların çok ötesinde bir “toplumsal bünye”, ahlakı, yasaları, siyaseti, kurumlarıyla bir organizma gerektiriyor.
Ancak vicdanla, iyilikle ilgili sokağa, hayata yansıyan, yazılı olmayan, kulaktan kulağa, gönülden gönüle dolaşan “diğerkam” hikayeler de çok kıymetli.
Çünkü daha iyi bir hayat, hakiki bir demokrasi, adaletli bir toplum için sadece 4-5 yılda bir sandığa değil, bizzat hayata başvuracaksanız, vicdan en güvenilir referansınızdır.