İnsanlar, çözümler ve sokak köpekleri (Dosya)

Büyükşehir Belediye Meclisi’nde barınak meselesi yine gündemde.
Ama bir heves, “Sokak köpeklerinin alayı barınaklarda toplanmalı” derken...
Bir gidip “barınak” adı verilen yerleri de görmek, gidemezsek öğrenmek gerek bence...
Yürek dayanmaz.
* * *
Dayanmaz da... Sokak köpekleri nedeniyle ciddi rahatsızlıklar, kısıtlılıklar, endişeler/korkular yaşayan kentli ne olacak?
Çözümle ilgili önerileri, görüşleri toparlamaya çalışacağım.
Internet sitemizde yorumlarınızla bu önerileri çoğaltabilir, tartışabilir, eleştirilerinizle katkıda bulunabilirsiniz.
Ama önce, konuya “bakış açısı”yla ilgili bazı dokundurmalarım olacak:

“HAYVANSEVER MERKEZ MEDYA”

1- ÇİFT TARAFLI NEFRET: Bazı örneklerde “amacını aşan” görüntülerle de gündeme gelseler...
Hayvanseverleri “köpekçi”, “köpek taşıyan/köpek kaşıyan” gibi sıfatlarla küçümsemeniz, alaya almanız size bir şey kazandırmaz. Farklılıklara duyulan sevgisizliği, nefreti -çift taraflı- derinleştirirsiniz.
Ama bu konuda hevesini, öfkesini frenleyemeyenler; Hürriyet’e “Hayvansever merkez medya” demeye devam edebilirler. Asla alınmaz, -kendi hesabıma- hafiften gurur da duyarız.
2- "İNSAN" BAHANE OLAMAZ: “Ülkeleri için evlatlarını ölüme gönderen ailelere bakın, orada fino köpekli anaları göremezsiniz” manşetleri de, beyhudedir.
“İnsan”ı öne çıkarmak... Başka canlıları yok saymanın, onlara “insanlık dışı” yaklaşmanın, davranmanın bahanesi olamaz. Ve istismara dayalı “buldumcuklar” sizi haklı çıkarmaz.
3- ISRAR YAKIŞIKSIZDIR: Benzer şekilde... Köpekten ürken, korkan ya da sadece dokunmak istemeyen/dokunamayan insanlara “Gel, gel... Getir elini... Sevsene, valla ısırmaz. Nasıl sevmezsin bunu...” demek de çoğu kez boşuna, bazen de yakışıksızdır.
“İstemeyen” bir insanı zorlamak... Hele ki, kimbilir ardında nelerin, hangi travmaların biriktiği “fobi”leri, şip-şak çözeceğini sanmak, en azından safdillik, bazen de düşüncesizliktir.
4- FARKI 'NÜANS' YAPMAYIN: Köpeğinizi, çevredeki farklı insanları düşünerek gezdirmeniz, bakmanız önemlidir.
Apartmandaysanız... Aşırı havlıyorsa, bunu eğitimle, uzmanlarıyla çözmek de mümkündür artık.
Kalabalıkta tasmasız gezdirmemeniz, dışkısına dikkat etmeniz gerekir.
Yoksa, belediye uygun yer göstermesine rağmen kaldırımınızda, bahçenizde kan-revan içinde kurban kesenlerle, hoparlörü sonuna kadar açık müzik terörüyle aranızdaki fark nüansa iner.

“TOPLAMA VE İMHA KAMPI” OLMAMALI

1- Bizde “barınak”lar, fiiliyatta çoğu kez “köpek toplama ve imha kampı” olarak görev yapar.
2- Açlık, susuzluk, hastalık, soğukluk-sıcaklık yoluyla “erken ecel merkezleri”dir. O köpeklerin çoğu baharı-yazı ömründe, 1 kez görür, 1 mevsim yaşar...
(Arşivimizde vardır; barınaklarda köpeklerin önüne içi limon kabuğu dolu, çürümüş salata leğenleri koyulduğuna bile tanık olduk. Ardından ara sıcak gelmiyor tabi... Tüm “yemek” o)
3- Orada ölür, orada saatlerce, hatta günlerce kalır çoğu... Henüz canlı olanları, yavruları, ölü köpeklerle koyun koyuna yatar. Ölümü, artık duymadıkları yürek tıpırtısını, yumuşak karnında hisseder.
4- Ötesi, barınaklar bazen doğrudan “ölüm istasyonu” olarak kullanılır.
Hayvanseverlerin baskısı, dikkati ortadan kalkınca, zehirlenerek öldürülen köpekler geceyarısı gruplar halinde belediyenin iş makineleriyle çöplüklere, uzak arazilere gömülür.
5- Hürriyet Ankara’nın bütün bunları tanıkları, arkadaşımız Oğuz Demir’in objektifinden inanılmaz fotoğraflarıyla ortaya çıkaran haberleri de, arşivlerdedir.
Öyle ki, 8 yıl önce Mamak Çöplüğü ve Kutludüğün’deki katliamları belgeleyen haberlerimizin ardından, aralarında oyuncu Sibel Kekilli’nin de bulunduğu PETA üyeleri Ankara’ya gelip olayı uluslararası platforma taşımıştır.
Mahçup olmuş muyuzdur, ayrı...
6- Özellikle büyük şehirlerde sağlıklı, çağdaş barınakların yapılması şarttır. Ve bu, Büyükşehir Belediyeleri’nin asli görevi ve sorumluluğudur.
Ancak barınaklar, yeri, işlevi, personeli, standartları vb. ile yukarıdaki bakış açısından en ufak iz taşımayan bir anlayışla hayata geçirilmelidir.
7- Barınakların mama, battaniye, hasır, ilaç gibi ana ihtiyaçları konusunda zaten hazır olan gönüllülerin destekleri, kampanyalarla yaygınlaştırılmalı ve kurumsallaştırılmalıdır.
8- Barınakların bir bölümünde, çocuklara hayvan sevgisi aşılayacak organizasyonlar, ziyaretler, interaktif programlar periyodik hale getirilmelidir.
Ziyaretçilerin bir park, bir tür “piknik” ortamında zaman geçirmesi sağlanmalıdır.

SAHİPLENDİRME VE YERİNDE SAHİPLENME

1- Barınakların yanısıra, etkili, yaygın “bir köpek sahiplendirme sistemi” oluşturulmalıdır.
Bunun ne’sini, nasıl’ını öğrenmek için, TV kanallarında her gün yayınlanan “köpek polisi” gibi belgeseleri izlemek bile başlangıç için yeterli olabilir.
Sahiplendirmenin yaygınlaştırılmasında, dijital medya, internet siteleri işlevsel olarak kullanılabilir.
Köpekler, görselleriyle birlikte burada yayınlanır. Sahiplenenler de, sonraki hayatlarından kesitleri fotoğrafları, görüntüleri o sitenin bir bölümünde paylaşabilir.
2- Belediyeler, bir dönem Çankaya Belediyesi’nin önerdiği gibi çözümler üretebilirler.
Mesela, benzin istasyonlarına kulübesi, aşıları, bakımı, mamaları vb. belediyece sağlanan, uygun sokak köpekleri “bekçi” olarak yerleştirilebilir.
Bu, özellikle gece de mesaisini sürdüren taksi durağı gibi yerler, fabrikalar, depolar, çiftlikler için de düşünülebilir.
Yine, farklı “görev köpekleri” yetiştirilerek ilgili kurumlara, resmi-sivil hizmet birimlerine verilebilir.
3- Kontrolsüz üreme, kısırlaştırma yoluyla önlenmelidir.
4- Uygun, gönüllü, mahalle ve sokaklarda, aşısı yapılan, kısırlaştırılan sokak köpekleri, yerinde sahiplendirilerek bakılabilir. Ama sokağa salınarak değil, önce sokakta sahiplendirilerek...
5- Tehdit ortadan kaldırılırsa, hayvanlarla birlikte yaşamayı öğrenmek de, bu yöndeki çalışmalarla yaygınlaştırılabilir.
6- Pet shoplara sınırlayıcı düzenlemeler getirilerek, köpek satın almak yerine sahiplenmek teşvik edilebilir.
Sahiplenmeyi özendirmek için, o köpeklerin periyodik aşıları, sağlık sorunları ücretsiz veterinerlik hizmetleriyle çözülebilir. Bahçede bakılacaksa kulübesi belediye tarafından verilir.

ŞEFKAT DEĞİL AHLAK-ADALET MESELESİ

1- Hayvanları korumak bir şefkat değil, öncelikle bir ahlak, adalet, türler arası eşitlik meselesi olarak görülmelidir.
2- “Korumak” başka şeydir; hayvanların da, bizim gibi, tüm canlılar gibi “hakları”nın olduğunu ahlaken ve hukuken kabullenmek başka şey.
3- Sokakta, barınakta, her yerde... Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi aklımızda olmalıdır:
“Bir hayvan türü olan insan, öbür hayvanları yok edemez.
Hiç bir hayvana kötü davranılamaz, acımasız ve zalimce eylem yapılamaz.
Alınan, sahiplenen bir hayvanı sokağa terk etmek acımasız ve aşağılık bir davranıştır...”
* * *
“İnsan bir hayvanı gerçekten sevene dek, ruhunun bir yanı hala uykudadır” (Anatole France)
Çünkü onlar, sizi kendinizden bile çok sever.