Erdemir’de ürküten merak

Bugün Erdemir’in genel kurulu toplanıyor. Özelleştirme öncesinde, bugünkü genel kurulda bir hükümet manevrası var. Çarpıcı bir manevra:

AKP, altın hisse yoluyla, bugün Erdemir’i tümüyle ele geçiriyor.

Bu amaçla, Erdemir Esas Anlaşma metninde değişikliğe gidiyor. Yeni bir metin hazırlanıyor. AKP bu değişikliği, bugün toplanacak genel kuruldan geçirmeye çalışıyor.

YALOVA’NIN GÖZLEMİ

Özelleştirme ya da değil, Erdemir’in bundan sonraki kaderiyle ilgili kararlar bugün alınıyor.

Erdemir’in büyüme döneminde, 90’ların sonunda özelleştirmeden sorumlu Devlet Bakanı Yüksel Yalova’nın gözlemi bilimsel:

‘Yassı demir üretimi ile gelişmişlik arasında paralellik var. Daha çok yassı demir üreten ve kullanan ülkeler, gelişmiş ülkeler. Biz o nedenle, Erdemir’i büyütürken ve üretim biçimine karar verirken, yassı üretime ağırlık verdik.’

Dünyada yassı demir üretimi yüzde 65, Türkiye’de yüzde 18. Dolayısıyla sorun, değişmesi gereken bu oranlar. Yalova ekliyor:

‘Erdemir’i özelleştirerek, sadece o tesisler ve Kuzey Afrika’ya açılan liman değil, aynı zamanda milyonlarca metrekarelik alanlar da elden gidiyor. Öyle bir-iki milyar dolara elden çıkartılacak tesisler değil bunlar.’

Bu vahim durum, bugünkü genel kurulda biraz daha mide ağrıtıyor.

HER AN EL ALTINDA

Özelleştirme öncesinde, AKP Erdemir’de her an, her gelişmeye müdahale hakkına sahip olmak istiyor. Bu amaçla, Özelleştirme İdaresi’ne altın hisse verilmesini öngörüyor.

Devletin hissesi şu anda yüzde 49.97. Oysa, karar için yüzde 51 gerek. O yüzde 51 piyasada. Ama, kimlerde?.. Kár dağıttığına göre, Erdemir’i kárlı görenlerde. Başka?.. Belki, bazı yabancı yatırımcılarda.

Kimde olursa olsun, AKP’nin bugün yüzde 51’i bulması gerek. Onun için de, piyasada araştırmaya giriyor, onları yanına çekmeye uğraşıyor.

Bazı hisse sahipleri, örneğin Ankara Ticaret Odası ise, olaya baştan beri karşı. Ama, payı belirleyici olmaktan çok uzak. Sadece bugün tepki oyu niteliğinde.

ASIL ÖNEMLİ NOKTA

Madem özelleştiriyor, o zaman neden altın hisse?.. Nereye kadar?..

AKP Erdemir’in özelleştirilmesini şansa bırakmak niyetinde değil. Hatta, yerli ya da yabancı bir firma aldığında bile, süresi belli olmayan bir dönem için ipleri elinde tutmaktan yana.

Tersini düşünmek de mümkün. Özelleştirmeye çıkıyor ve diyelim ki, istediği fiyata satamıyor. Diyelim ki, elinde kalıyor. Bugün getireceği altın hisse ile, özelleştirelim derken, Erdemir’i devletleştirmiş oluyor!..

ÜRKÜTEN MERAK

Teorik olarak böyle bir olasılık var. Ancak, ben bunu tahmin etmiyorum. Benim bir başka merakım var:

Piyasadaki hisse senetlerinin ne kadarı yabancıların elinde?.. O yabancı hisse senedi sahipleri kimler?.. Bazı yabancı firmalarla aralarında bağ var mı?..

Vardır, demiyorum. Sadece merak ediyorum.

AKP de acaba böyle bir merak içinde mi?.. Bunu da merak ediyorum.

Memleket saat ayarı gibi

ÖNCEKİ akşam saat 19. Lefkoşa Ercan Havaalanı.

Uçak iki saat rötarlı. Hareket saati 21 gibi. Alanda duty free dükkanlar var. Alan Türk ve yabancı yolcularla tıklım tıklım. Saat 19. Aaa, o da ne, memleket saat ayarı gibi, saat 19’da alandaki tüm duty free dükkanlar birer birer kapanıyor.

Şaşırıyorum, birine soruyorum, ‘burada bu kadar müşteri varken, hiç kapatılıp gidilir mi?’

Bazı dükkan sahipleri sessiz. Bazılarının ise, yanıtı ilginç:

‘Bu saatte gümrük memurları değişiyor, saat 24’e kadar kimse kalmıyor, onlar da dükkanların açık kalmasına izin vermiyor.’

Böyle bir mantığı ve işleyişi duyan varsa, beri gelsin. Kendi ayakları üstünde durmak isteyen Kıbrıs’ın bu saçmalıklara son vermesi gerekmiyor mu?..