Cumhurbaşkanlığı dersi

ÜÇÜNCÜ Cumhurbaş-kanı Celal Bayar’ın torunu Prof. Emine Gürsoy Maskali yeni bir kitap yayınlıyor. “Celal Bayar’ın Arşivinden Serbest Fırka Anıları”. Serbest Fırka 1930’da Fethi Okyar tarafından kuruluyor. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal partinin kuruluşundan bir ay sonra 11 Eylül 1930’da Fethi Okyar’a bir mektup gönderiyor. Mektup Bayar’la ilgili yeni çıkan kitabın 98. sayfasında, özetle:
“Ben Cumhurbaşkanı olmayarak, yalnız CHP Genel Başkanı bile bulunsaydım, parti programınızı ve icraatınızı dikkat ve muhabbetle dinler, yararlanırdım.”
Bugün dinlemek ve yararlanmak ne kelime, tam tersine muhalefeti yerden yere vurmakla meşgul. Mektupta devamla: “Yeni partinizin faaliyete geçerek millet işlerini serbestçe tartışmasını Cumhuriyet’in esaslarından sayarım. Bu nedenle sizin siyasi mücadeleye atılmanızı memnuniyetle karşıladım.”
Farklı siyasal partileri Cumhuriyet’in temeli görüyor, onları suçlamak yerine, tam tersine, özendiriyor. Devamla: “Cumhurbaşkanı bulunduğum sürece, bu makamın bana verdiği yasal görevleri, hükümette olan ve olmayan partilere karşı adil ve tarafsız yerine getireceğime ve laik Cumhuriyet esası dahilinde partinizin her türlü siyasal faaliyetinin engele uğramayacağına emniyet edebilirim efendim.”
Bugün masal gibi, muhalefete adil ve tarafsız davranması ne kelime, haftalardır seçim kampanyası yürütüyor. Mektubu okuyup TV’lere bakın, ibretlik dersten eser yok. Gelmiş geçmiş on bir cumhurbaşkanı var, böyle örnek yok.

Bayrak tercih değiştirir mi

BAYRAKLAR, flamalar, bilbordlar, TV ve gazetelere ilanlar, büyük para. Caddelere asılan bayraklar bir kez kullanılıyor, sonra atılıyor. Dünyanın parası, paralar Hazine’den, bizim vergilerimizden.
1984 yılında iktidardaki ANAP’ın kararıyla, bütçenin beş binde ikisi seçimde partilere aktarılıyor. AKP buna sınır getiriyor, bir partinin para alabilmesi için seçime parti olarak girmesi ve en az yüzde üç oy alması gerek.
2002’de de CHP ve AKP hiç para alamıyor, çünkü 1999 seçiminde CHP baraj altında, AKP ise 1999’da henüz kurulmuş değil. 2002 seçiminde Hazine’den yardım alan DSP, ANAP, DYP ve MHP Meclis dışında kalıyor, paralar havaya uçuyor.
Pazar günü yapılacak seçim için partilere bütçeden toplam 531 milyon lira aktarılıyor. AKP’ye 298 milyon lira, CHP’ye 115.3 milyon lira, MHP’ye 77.8 milyon lira, HDP’ye para yok, çünkü son seçime parti olarak girmiyor.
Hazine’den 531 milyon lira, bugünkü dolar kuru üzerinden yaklaşık 200 milyon dolar. 2012’de başkanlık seçimi kampanyasında Obama 148 milyon dolar harcıyor, ama o para ona yapılan bağışlardan, hazine ile ilgisi yok.
Seçimde partilerin para harcaması elbette normal, ancak ölçü biraz kaçıyor sanki. Örneğin, bayraklar için harcanan paralar. O bayraklar kaç kişinin siyasi tercihini değiştiriyor, merak ederim.

Koalisyon

İKİ büyük değişim var Tayyip Erdoğan’da, ikisinin de kaynağı umutsuzluk. Son günlerde çıktığı al gülüm ver gülüm, TV programlarında:
Bir, aylardır “Başkanlık” diye tutturuyor, artık itiraf ediyor, “Başkanlık pek tutmadı”. İki, halkı hareketsiz görüyor, o bile, “Koalisyon olabilir” demek zorunda kalıyor. Üstelik, AKP dışı bir koalisyondan söz edercesine.
Meydanlarda bağırıp çağırsa da süngüsü düşmüş durumda.