Cumhurbaşkanının Babası Nazi

Yargıçlar müttefik kuvvetlerinden, Amerikan, Rus, İngiliz ve Fransız. Yargılananlar Göring, Ribbentrop, Hess, Schacht, Von Papen, Speer, Bormann, Kaltenbrunner gibi Hitler’in birlikte çalıştığı insanlar. Burası Nazilerin yargılandığı Nürnberg Mahkemesi.
Naziler İkinci Dünya Savaşı sonrasında yargılanıyor. Nürnberg’deki mahkeme dünya tarihinde derin yankılar uyandırıyor. Dönemin ünlü kalemleri mahkemeyi izliyor, notlar aktarıyor. Onlar arasında Ilya Ehrenburg da var.

İNSANLIĞA KARŞI SUÇ

Hitler’in adamları insanlığa karşı işledikleri suçtan, insan hakları ihlallerinden yargılanıyor.
Mahkemenin Nürnberg’de kurulmasının nedeni var. Naziler ilk parti kongresini Nürnberg’de yapıyor. Savaşa hazırlıklar, faşist dönemin ilk adımları burada atılıyor. Gençlere, hatta çocuklara faşizm dersleri burada veriliyor. Mahkemenin burada kurulması simgesel bir anlam taşıyor.
İnsanlığa karşı suç, bu kavram ve Nürnberg Mahkemesi bugün Den Haag’da bulunan İnsan Hakları Mahkemesinin kurulmasına önderlik ediyor. Pek çok insanın ölümüne imza atan Sırp Miloseviç’in, Afrika’dan bazı liderlerin yargılandığı mahkemeye.

YÜZLEŞME KÜLTÜRÜ

1968 hareketinin bir boyutu da, kendi tarihi ve kültürü ile yüzleşmekten geçiyor. Bunun felsefi temeli, Habermas ve Adorno’nun başını çektiği Frankfurt Okulu’nda atılıyor.
Onlar “Yüzleşelim, ne yaptıysak sorgulayalım ki, bir daha aynı hatalara düşmeyelim” düşüncesinin babaları. Yüzleşme kültürü teorik olarak Frankfurt Okulu ile başlıyor.
Yüzleşme kültürünün Almanya için pratikteki anlamı Hitler dönemi ile Nazilerle hesaplaşmaktan geçiyor. Almanlar yüzleşme uğruna yüzlerce kitap yazıyor, film çeviriyor, sergi düzenliyor.
Yüzleşme kültürünün son halkası Nürnberg Mahkemesi’nin yapıldığı binanın müzeye dönüştürülerek açılması. Bina 2010 yılında müze olarak hizmete giriyor.

MÜTHİŞ ÖRNEK

Nürnberg’de yargılananlar arasında Dışişleri Bakanı Ribbentrop’un yardımcısı da var, Dışişleri Müsteşarı Ernst Von Weizsaecker. Hitler’in ekibinden, Hitler’in güvendiği kişilerden biri, su katılmamış bir Nazi.
Sanık sandalyesinde oturan Weizsaecker’i oğlu savunuyor. Richard Von Weizsaecker.
Nazi bir babanın oğlu olarak, Richard Von Weizsaecker’in politik kaderi inanılmaz. Politikaya atılıyor, belediye başkanı, meclis başkanı oluyor. Ama, asıl 1984’te Almanya Cumhurbaşkanı seçiliyor, iki kez seçilerek, bu görevi 1994’e kadar on yıl yürütüyor. Ve Almanların en sevdiği liderlerden biri.
Politik hayatta, herhangi bir ülkede kolay rastlanacak olay değil. Baba Nazi, oğlu onu savunuyor, daha sonra cumhurbaşkanı seçiliyor. Babanın Nazi olması oğlunun kariyerini hiçbir biçimde olumsuz etkilemiyor.
Uygarlık, kültür, çoğulculuk bu olsa gerek. Demek ki, yüzleşmekten korkmamak gerek. Örnek, Weizsaecker.

‘Hitler’e sadık kalacağıma’

NÜRNBERG’deki mahkeme binasının çeşitli salonlarında Nazi tarihinden örnekler var. Örneğin, bir asker yemini.
Askere gelen bir er orduya katılırken yemin ediyor:
“Führer’imiz Hitler’e sadık, ömür boyu sadık kalacağıma namusum, şerefim, bütün varlığım üzerine yemin ederim”.
Orduya ya da Alman halkına değil, Hitler’e sadık kalmak önde geliyor. Beyin yıkama orduya katılırken, askerliğe adım atarken başlıyor.

Evlenenlere kitap

NÜRNBERG mahkeme binasındaki sergide Hitler’in ünlü kitabı “Kavgam” da var. İlk baskısından bir örnek.
Kitap o dönemde on milyon tane satılıyor. Her evlenen çifte düğün hediyesi olarak veriliyor. Kitap parayla, geliri de Hitler’e. Hazret iyi para kazanmış.