Komşuda örnek seçim

Seçimlere, Türk uyruklu seçmenlerin yine damgasını vurması bekleniyor. 1989’dan sonra 900 bin civarında Türk’ün İçişleri Bakanlığı’ndan ‘kimlik’ aldığı düşünülürse, Türkiye’deki seçmen sayısının en az 300 bin civarında olabileceği hesaplanıyor. Bunlardan 60-70 binin oy kullanması bekleniyor. Bulgaristan’da ise 800 ile 1 milyon arasında Türk bulunuyor; bunların 200 bininin oyunun sandığa yansıyabileceği tahmin ediliyor. Seçimin pazar değil de cumartesi gününe alınması, Türkiye’deki seçmenler için ayrı bir şikayet konusu sayısı oluyor.

Parlamentoda güçlerini gösterebilmesi için Türkleri sandık başına çekmek için başta Ahmet Doğan’ın önderliğindeki HÖH ile diğer Türk partilerinin katıldığı ‘Güller Koalisyonu’nun adayları, özellikle İstanbul, Bursa ve Trakya bölgesinde yoğun bir propaganda yürütüyorlar.

Bulgaristan, Türkiye’deki ‘vatandaşları’ için 76 sandık kurma kararı aldı. Bu sandıkların sadece 56’sı Bulgaristan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nca Marmara ve Ege; Edirne Başkonsolosluğu da Trakya bölgelerinde kurulacak. Yani Antalya’dan, Kocaeli’ne, Gebze’den İzmir’e kadar bütün bölgelerde göçmenlere ‘oy’ hizmeti sunulmuş oluyor. Ancak her sandığa 1000 seçmen hesabı yapılması göçmen derneklerince şikayet konusu olurken, ‘Daha fazla sandık konulabilirdi’ deniliyor.

AB ile ‘serbest dolaşım’ hakkının elde edilmesi üzerine Bulgaristan onbinlerce Bulgar vatandaşı dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşıyor. Şikago’da 180, Avustralya’da 40 bine yakın nüfus bulunuyor. İlgili yasaya göre, en az 20 imzalı dilekçe veren Bulgar vatandaşlarının oturdukları kentlerde sandık kurulması gerekiyor. Bu durumda 117 ülkede sandık kurulmuş oluyor. Buna göre, dış ülkelerden 900 bin oy bekleniyor. Bu kendi dalında bir rekor...

Türklerin oyları ikiye bölünecek

JİVKOV döneminde Türklerin adlarının değiştirilmesine karşı direnen ‘Viyana 89’a Destek Cemiyeti’nin kurucusu ve başkanı Avni Veli, Bulgaristan pasaportu ile Türkiye’de yaşıyor. Eğitimci, Balkan tarihini, Bulgaristan’ı çok iyi biliyor.

İsimlerinin Bulgarcaya çevrilmesi üzerine tepki gösteren Türklerin başına geçerek eylemleri bizzat yönettiği bilinen Veli, 1989’da Jivkov’un yıkılmasına yolaçan bir ‘halk önderi’ olarak tanınıyor.

Avni Veli, seçimler için şu değerlendirmeyi yapıyor:

‘25 Haziran seçimi bir anlamda da Ahmet Doğan’a dönük bir uyarı olacaktır. Doğan, 16 yıldır

verdiği sözlerden hiçbirini tutmamış; partisi Hak ve Özgürlük Hareketi’ni, ‘Hak ve Özgürlüklerden Kaçma Hareketi’ haline dönüştürmüştür. Çevresine topladığı eski komünistlere özenen yöneticilerle halkın sorununu çözme yerine psikolojik ve maddi baskı uygulama yoluna gitmişlerdir. Şu anda Bulgaristan’da yaşayan Türkler, hiddetini içine gömmüştür; oylarıyla da bugünden ne olacağı belli olmayan bir bomba gibidir.

Türkiye’de oy kullanacak soydaşlarımız..

- Türk seçmenini tanımak biraz zordur. Ancak her iki taraftaki seçmenler tamamen ikiye bölünmüşlerdir. Türkiye’deki seçmenler özgürce hür iradelerini ifade edebilirler. Ama Bulgaristan’dakiler için öyle değil. Gerçekleri görenler HÖH’e karşı gözüküyorlar ama yoğun bir baskı altında olduklarını da bilinmesi gerekiyor.

Ne gibi...

- Bulgaristan’ı iyi tanımak gerekiyor. Şu anda Jivkov’suz bir Stalinizm uygulanıyor. Türk bölgelerindeki baskı ve zulüm karşısında hiç kimse kendi fikrini açıkca ifade edememektedir.

Siz niye katılmıyorsunuz?

- Gelecek AB’ye girmiş Bulgaristan’ın seçimlerine hazırlanacağız artık.

Partilerin güç dengesi

GÖÇMEN derneklerinden ve adaylardan aldığımız bilgiye göre partilerin konumları şöyle:

II. Simeon Ulusal Hareketi (NDSV) Bulgaristan’ın sürgündeki kralı sayılan Simeon Saksoburgotski’in kurduğu parti 2001’deki gücünde değil. Başbakan olarak ‘ortalama maaşın 500 Leva (yaklaşık 1 leva=1$) olacağı’ vaadini gerçekleştiremedi. İkinci parti durumuna düşmesi bekleniyor.

Peter Pırvanov’un Cumhurbaşkanlığı’na seçilmesi üzerine Bulgaristan Sosyalist Parti’nin (BSP) başına getirilen genç lider Stanişev ‘değişimin yeni yüzü’ sayılıyor. Eski komünistlerin ‘çocukları’nın devamı sayılan BSP’nin seç imlerden birinci parti olarak çıkmasına kesin gözle bakılıyor.

Bir önceki dönemin Başbakanı olan ve ‘Türkçe’ye izin veren İvan Kostov’un partisi ‘Güçlü Bulgaristan için Demokratlar’ (DSB), ortanın sağında bir politika güdüyor. ‘Alman yanlıları’nın ağırlığı dikkat çekiyor. Kadrolarında, ‘eski komünist’lerden hiç bir üye yok.

TÜRKLERİN PARTİLERİ

Aleksandr Tomov’un ‘Sosyal Demokrat Parti’si (SDP) önderliğinde oluşturulan ‘Gül Koalisyonu’ adıyla seçime giriyor. Koalisyonun diğer ortakları; Güner Tahir’in ‘Ulusal Hak ve Özgürlükler Hareketi’ (UHÖH); Prof. Krıstyo Petkov’un Emek Grubu (Grup TRUD) ve Osman Oktay’ın da ‘Balkan Demokratik Kanat’ (DDK) partileri... (Güner Tahir’in garip bir şekilde yediği yemekten fare zehiri ile zehirlenmesi etrafında değişik yorumlar var.) Bazı internet sitelerinde, Türk bölgelerinde Türk isimlerin ağırlıklı olması dikkati çektiğinden ‘Gül Koalisyonu’nun, %4’lük barajı aşabileceği yorumlarının aksine, HÖH çevreleri bu koalisyonun baraj altında kalacağını anketlere dayanarak ileri sürülüyor.

Ahmet Doğan’ın liderliğindeki ‘Hak ve Özgürler Hareketi’(HÖH) seçime tek başına katılıyor. HÖH, 2001 seçimlerinde %6.3 oy alarak parlamentoya 22 milletvekili (Osman Oktay daha sonra istifa etti) çıkarmıştı. Ağırlıklı olarak Türk seçmenlerin oyunu sağlayan HÖH’ün bu kez aynı oyunu sağlamasının zor olduğu yorumları yapılıyor. Doğan’a yöneltilen eleştirilerin başında, Türk bölgelerine yatırım yapmaması ve AB fonlarından ekonomik yardım götürmemesi konuları geliyor. Buna karşın, Türklerin güçünün bir partide toplanması için oyların dağılmaması gerektiği görüşü ağırlık kazanıyor. AKP iktidarının da HÖH’e daha yakın durduğu biliniyor. Ahmet Doğan’ın Türk oylarını ağırlıklı olarak toplayıp en az 24 milletvekili çıkarırsa, bu kez Sosyalist Parti ile koalisyon yapabileceği Bulgar gazetelerinde yeralıyor.

İleri Bulgaristan Hareketi’nin (NB) liderliğini Jivkov’un damadı İvan Slavko yürütüyor. Balkan Türkleri Dayanışma ve Kültür Derneği Başkanlığı’ndan düşürülen Seyhan Türkkan’ın (yerine eski ANAP milletvekili Rıfkı Atasever getirildi) bu partiden aday olması, göçmen derneklerinin tepkisini çekiyor.

Bulgar işadamlarının Serbest Ticaret Federasyonu adı altında yeni kurduğu partiyi, Türkiye’de ‘ampullü ve 5 oklu’ bir parti kurmak isteyen ancak seçimlere katılmasına izin verilmeyen Bedri Şefik’in İstanbul’daki afişleri ile desteklemesi ilginç bir gelişme sayılıyor.

Bulgaristan’da seçim barajı %4... En az 5 partinin barajı aşacağı anlaşılıyor. En önemli soru, parlamentoya kaç Türk girecek? Her iki partiden 30 üye sayısı yakalanibilirse,

Bulgaristan’ın 2007’den sonra AB parlamentosunda 3-4 Türk üye bulunabilecek.