Badem cevize rakip - Adıyaman notları (2)

Geleceğimizi duyduğuna bizi havalimanında karşıladı. “Size bir şey göstereceğim” dedi. Kenar bir mahallede yeni yapılmış bir evde, kardeşi ile yetiştirme yurdundan yetişen Mehmet Arıcı’yı tanıştırdı. Eşi, üç kızı ve bir erkek çocuğu var. İleri derecede de KOAH hastası... Bu hastalık nedeniyle iş başvuruları dikkate alınmıyormuş, çocuklarına bakamıyor tabii... İyi ki STK’lar var. Döküntü haldeki rutubetli ev, aileyi sağlık açısından perişan ediyormuş. TV’de bu durum haber olunca bundan işadamı Zeynel Abidin Erdem etkilenmiş, 150 bin TL’ye bir ev kondurtmuş eskisinin yerine. Ailenin halini görenler yardımlar yapmışlar. Erdem’in Anadolu’nun birçok yerinde bu tür katkılar yaptığını öğrendik. Ayrıntı vermeye gerek yok. Türkiye’nin tarımsal kesimi fukaralık nedeniyle “Can çekişiyor” dersek kimse kızmaya kalkmasın. Küçük bir ziyaretin Arıcı’yı nasıl mutlu ettiğini görmeliydiniz. “Zeynel Adibin abi ömrümüze ömür kattı, ona minnet borçluyuz” dedi. Bu çocuklar nasıl okul bulacak? Milli Eğitim Müdürü Mustafa Alagöz’ün sözünü hatırladık: “Not alır mısınız, 250 dersliğe ihtiyacımız var. İlimizde kurslar açan Sabancılar’dan bu talebimiz öncelikli olmalıdır. Çünkü bilim ve sanat lisesi kurmak istiyoruz” dedi. Terörden uzak bir kent olan Adıyaman, kalıcı eğitim kurumlarını hak ediyor. Hayriye Ersoy Hanım Emniyet Müdürü Metin Alper’le de tanıştırdı bizi. Kırgısiztan’da ataşelik yapmış. Afganistan’da da  NATO’da görev yapmış. Cana yakın, herkesle iyi ilişkiler kurmuş ve bu nedenle de çok seviliyor. Emniyet dergisi çıkarması bize ilginç geldi. Adıyaman ‘idareci’den yana şanslı...

‘ADIYAMAN BADEM DİYARI’

Bunu herkesin “Çok iyi tarımcıdır” dediği, Adıyaman Tarım ve Orman İl Müdürü Adil Alan söyledi. Ondan çok şey öğrendik badem üzerine... Doğunun çok ihtiyacı var böyle bir yatırıma. “Siz daha bademi yazmadan biz Edirne’nin ünlü badem ezmesinin nasıl yapıldığını öğrenmek için Edirne’ye geldik” deyince şaşırdık. Anlattıklarına bakılırsa, badem gen merkezi ve çok sayıda dağınık ağacımız olmasına rağmen uzun yıllar ihmal edilmiş. TÜİK’e göre 2018 yılında 63 ilde üretim yapılıyor. Adıyaman’da 2012 yılında 3 bin 883 dekar olan badem alanı, 2018 yılı sonunda 58 bin 430 dekara ulaşmış. Şu anda belki de 60 bin dekarı aşmıştır. Üretim olarak ise 2012 yılında 598 ton olan üretim, 2018 yılı sonu itibarıyla 11 bin 747 tona ulaşmış. Yani Adıyaman Türkiye’de 1. sırada, 11 bin 747 ton badem üretimi ile de 2. sırada yer alıyor.

Bademi pek tanıtamamışlar şimdiye kadar... İlde birkaç yılda dikilen badem fidanlarının verim vermesiyle önümüzdeki yıllarda üretim olarak da üst sıralarda yer alacağı bekleniyor. 2023’e kadar en az 100 bin dekar badem bahçesi tesis etmek ve California’ya rakip olmak gibi sloganlar kendilerini heyecanlandırıyor.

BUĞDAYDAN DAHA KAZANÇLI

Tüketilen bademin yüzde 60’ı ithal... Badem yetiştiriciliği için uygun iklime sahip Adıyaman. “buğday” ve “badem” arasındaki maliyet hesabına göre badem daha yüksek gelir getiriyor.

İlde en fazla “Ferragnes” ve “Ferraduel” badem çeşitlerini tercih ettiklerini söyledi Müdür Adil Alan... Bakanlık, Sert Kabuklu Meyveler Araştırma Enstitüsü ve Tarım Kredi Kooperatifleri Birlik AŞ tarafından badem işleme ve paketleme tesisleri kurulması, bademi öne çıkartmaya yetmiş.

Ceviz bakımından da Adıyaman ‘iyi üretim’ yapıyormuş. Türkiye’de tek parça en büyük kapama ceviz bahçesi buradaymış. Ancak cevizin meyve vermeye başlama yaşı bademe göre daha uzundur. Cevizde meyve verme yaşı 7-10 yılı buluyor.

Adıyaman, Tut ilçesindeki dut bahçeleri ile de dikkat çekiyor. Dutun kurusu ve pekmezi yöreyi ‘zenginliğe’ itmiş...

İlde badem alanlarının ülkemiz alanlarına oranı yüzde 13.84 iken, cevizde bu oran yüzde 1.86’da kalıyormuş.

GÜNÜN SÖZÜ

“DÜŞÜNDÜĞÜMÜZDE bu ülkeye gelmiş en zararsız hoca, Nasreddin Hoca’dır.” (Anonim)

MESAJ

HUKUK mezunu olmayanları uzlaştırmacı yapan yönetmeliğin iptali için İstanbul Barosu’nun Danıştay’da açtığı ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin 1 yıl 9 aydır karar verilmeyen bir dava vardı. Sahi ne oldu o dava? Av. Süha IŞIK

İŞÇİ VE MEMURUN GÖZÜ MASADA

Kamu işçisi ile memur ve emeklinin gözü toplu iş sözleşmesi masasına kilitlendi.

Türk-İş ile hükümet arasında 200 bin kamu işçisi adına yürütülen görüşmelerde henüz uzlaşma sağlanamadı. Yetkili konfederasyon Memur-Sen ve hükümet temsilcileri 5 milyonu aşkın memur ve memur emeklisinin  2020-2021 yıllarında maaş ve sosyal haklarında yapılacak artış için bugün toplugörüşmelere başlayacak. Türk-İş, önerilen yüzde 5 ve yüzde 4 zammı kabul etmeyerek rakamların revize edilmesini bekliyor. Eğer bu ayın sonuna dek uzlaşma sağlanamazsa işkollarında grev gündeme gelecek.